Nogironlarga protez-ortopediya buynmlari,harakatlanish vositalari berish

Nogironlarga protez-ortopediya buynmlari,harakatlanish vositalari berish
Nogironlarni reabilitatsiya qilish, ular o'zlarini jamiyatning teng huquqli va toiaqonli a’zolari deb his qilishlari uchun imkon yaratish shakllaridan biri — protez-ortopediya buyumlari (sun'iy organlar) hamda reabilitatsiya-texnika vositalari bilan ta'minlashdan iborat.

0‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi tomonidan 2003-yil 27-martda 1229-son bilan ro'yxatga olingan ,,0‘zbekiston Res-publikasining muhtoj fuqarolarini protez-ortopediya buyumlari hamda reabilitatsiya-texnika vositalari bilan ta'minlash tartibi to‘g‘risidagi Yo‘riqnoma“' ga ko‘ra protez-ortopediya buyumlariga ehtiyojmand fuqarolar bepul (ishlab chiqarishdagi jarohat yoki kasb kasalligi tufayli nogiron bo‘lib qolganlarida ish beruvchi hisobidan) ta'minlanadilar.

Shuningdek, 0‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkama-sining 2009-yil 17-iyundagi 166-sonli qarori bilan tasdiqlangan „Sotib olingan reabilitatsiya, texnika vositasi yoki ko'rsatilgan xizmatlar uchun kompensatsiya tolash tartibi to‘g‘risida Nizom“1 2ga ko‘ra ,,0‘zbekiston Respublikasida nogironlarni ijtimoiy himoya qilish to‘g‘risida“gi Qonuniga muvofiq nogironlarga qonun hujjatlarida belgilangan tartibda bepul berilishi kerak bolgan,ammo ular o‘z hisobidan sotib olingan reabilitatsiya-texnika vositalari yoki ko‘rsatilgan xizmatlar uchun kompensatsiya to‘lash tartibi nazarda tutilgan.
Yo‘riqnoma protez-ortopediya buyumlari va reabilitatsiya-texnika vositalari turlarini, uni berish hamda foydalanish tartibi va muddatlarini, shuningdek, ana shunday buyumlar berilishi lozim bo‘lgan nogironlar doirasini belgilab beradi.
Protez-ortopediya buyumini olish uchun nogiron shaxs qonun hujjatlarida nazarda tutilgan hujjatlarni Budjetdan tashqari 1 0‘zbekiston Respublikasi vazirliklari, davlat qo'mitalari va idoralarining me'yoriy hujiatlari Axborotnomasi. 2003-yiI., 5—6-sonlar.
2 0‘zbekiston Respublikasi qonun hujyatlari to'plami, 2009-yil, 25-son,286-modda. Pensiya jamg'armasi tuman (shahar) boMimiga taqdim etishi lozim.
Maktab yoshidagi bolali oitalarga moddiy va boshqa yordam ko'rsatish.Ijtimoiy yordamning bu turi awaldan turli shakllarda (bepul tushliklar berish, kiyim-kechak, o‘quv darsliklari bilan bepul ta'minlash va hokazo) mavjud edi. Yetim bolalar va ota-onadan qarovsiz qolgan to‘liq davlat ta'minotidagi (bolalar uylaridagi) bolalarni ijtimoiy himoya qilish maqsadida ular umumta'lim maktablarini bitirib chiqayot-ganlarida kiyim-bosh, poyabzal sotib olish uchun 2002-yilda eng kam ish haqining 80 barobari, 2003-yilda esa 100 barobari miqdorida bir yo‘la nafaqa berish nazarda tutildi.
Chaqaloqlar uyidan chaqaloqlarni farzandlikka, tarbiyasiga olgan ota-onalarga har bir chaqaloq uchun eng kam ish haqining uch barobari miqdorida har oylik nafaqa berish belgilab qo'yildi.
14.5. Fuqarolarning ayrim toifalariga beriladiganijtimoiy-iqtisodiy imtiyozlar
Aholini ijtimoiy himoyalash va qo'llab-quwatlash maqsadida ularga turli-tuman imtiyozlar berish ko‘zda tutilgan. Bu imti-yozlar foydalanishga haqli bo'lgan shaxslar doirasiga, imtiyoz turlari va ularning ijtimoiy mohiyatiga hamda boshqa xususi-yatlariga ko‘ra guruhlarga ajratilishi mumkin. Davlat Budjeti hisobidan fuqarolarga beriladigan ijtimoiy yordamni amalga oshirish shakli sifatida ular fuqarolar kundalik turmushida mu-him o‘rin tutmoqda. Shuni ko‘rsatib o'tish kifoyaki, bugungi kunga kelib imtiyoz va yengilliklarning umumiy soni yuzdan ortiq shaklda amalga oshirilmoqda.
Biroq, bozor munosabatlari sharoitida boqimandalik, davlatva jamiyat hisobiga yashash, o‘z jismoniy va aqliy salohiyatini ishga solishdan bo‘yin tovlashga toqat qilish mumkin emas. Shu sababli, 0‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 18-mod-dasi, 2-qismiga ko‘ra: „Imtiyoz1ar faqat qonun bilan belgilab qo'yilgan hamda ijtimoiy adolat prinsiplariga mos bo‘lishi shart“.
Ijtimoiy qo'llab-quwatlash maqsadidagi imtiyozlar va yengil-liklardan foydalanish huquqiga ega bo‘lgan shaxslar doirasi pensionerlar, nogironlar, yolg'iz qariyalar, ko‘p bolali va kamta'minlangan oilalar bilangina cheklanib qolmasdan, ijtimoiy ahamiyati katta bo‘lgan muayyan kasb va vazifalarda band bo‘lgan shaxslami (pedagoglar, shifokorlar va boshqalar) hamda boshqa toifadagi fuqarolami ham o‘z ichiga qamrab olgandir.
Imtiyoz va yengillik berilishi obyektlari ham xilma-xil bo‘lib,turar joy kommunal xizmatlar, tibbiy xizmatlar, farmatsevtikata'minoti, transport-aloqa xizmati, soliq va boj to‘lovlari kabilarnio‘z ichiga olgan.
Imtiyoz va yengilliklar hajmi turli toifadagi fuqarolar uchun turlicha belgilangan bo‘lib, bunda uning davlat va jamiyat oldidagi xizmati, moddiy-ijtimoiy ahvoli va boshqa ko‘rsatkichlar e'tiborga olingan.
Imtiyozlardan foydalanish asoslari va shartlari ham turlichabo‘lib, fuqaroning awalgi davrdagi xizmati, awalgi davrdagi yoki bugungi kunda bajarib kelayotgan vazifasi, oilaviy ahvoli kabilar-dan iborat bo'lishi mumkin.
Imtiyoz va yengilliklardan foydalanishning umumiy tartibigako‘ra imtiyozdan foydalanish huquqiga ega bo‘lgan fuqaro yoki oila shunday imtiyoz yoki yengillikni berishi lozim bo‘lgan davlat yoki jamoat organiga, korxona-tashkilotga yozma ariza bilanmurojaat qilishi hamda imtiyozdan foydalanish huquqini tasdiqlovchi zarur hujjatlarni taqdim etishi lozim.
Imtiyozdan foydalanish huquqi bekor bo'lganida yokio‘zgarganida, foydalanuvchi shaxs bu haqda belgilangan muddat ichida imtiyoz beruvchi organni, tegishli hollarda — boshqa organlami ham xabardor qilib qo‘yishi shart.
Soxta hujjatlar asosida yoki noto‘g‘ri ma'lumotlar taqdim etgan holda imtiyozdan foydalanayotgan shaxslar qonun hujjat-lariga muvofiq ma'muriy yoki jinoiy javobgarlikka tortiladilar hamda noto‘g‘ri berilgan imtiyoz tarzidagi zararlar ulardan to‘liq undirib olinadi.
Endi fuqarolarga beriladigan imtiyozlar va yengilliklaming asosiy guruhlarini qisqacha tavsif hamda tahlil etishga harakat qilamiz.
ibbiy va farmatsevtika xizmatlari ko‘rsatish bilart bog‘liq
imtiyozlar.Bunday imtiyozlar beriladigan fuqarolaming toifalari tegishli qonun hujjatlarining o‘zida nazarda tutib qo'yiladi va ushbu hujjatlarda belgilangan tartibda beriladi.
Tibbiy xizmat ko‘rsatish va dori-darmon vositalari bilan ta'minlash yuzasidan imtiyozlar — 0‘zbekiston Respublikasining „Fuqarolar sog‘lig‘ini saqlash to‘g‘risida“gi qonuni1 (qonunning 17-moddasi) hamda uning asosida qabul qilinadigan me'yoriy hujjatlarga binoan beriladi.
Jumladan, 0‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi-ning 1997-yil 2-dekabrdagi 532-sonli „Davolash-profilaktika muassasalarini mablag' bilan ta'minlash tizimini takomillash-tirish to‘g‘risida“gi qaroriga ko‘ra, ijtimoiy ahamiyati katta bo'lgan ayrim kasallik turlariga chalingan bemorlar turg‘un davolash-profilaktika muassasalarida ovqatlanish to'lovidan ozod qilinadilar (Qaroming 1-ilovasi). Bunday kasalliklar qatoriga:
— onkologik kasalliklar;
— sil kasalligi;
— ruhiy kasalliklar;
— ixtisoslashtirilgan muassasalarda giyohvandlik;
— moxov kasalligi;
— nurlanish kasalligiga chalingan bemorlar;
— yuqumli kasalliklar;
— sifilis;
— 01V kasalligini yuqtirganlar (OITS);
— shoshilinch tibbiy yordam ko‘rsatish chog'ida bemor-larning shifoxonada boMishi cheklangan muddatlarining tasdiqlan-gan standartlari bo‘yicha reanimatsiya tadbirlarini va intensive terapiyani talab etuvchi holatlar;
— darajasidan qafi nazar kamqonlik kasalligiga chalingan homilador ayollar va tug'gan ayollar;
— endokrinologik kasalliklar kiritilgan.
Pullik kasalxonalar va pullik bo'limlarda bu imtiyoz amal qilmaydi.
Shuningdek, turg‘un davolash-profilaktika muassasalarida kasallikning turidan qat'i nazar ovqatlanish to‘lovidan ozod qili-nadigan aholi toifalari ham belgilangan bo'lib, ular jumlasiga (pullik kasalxonalar va boMimlardan tashqari) quyidagi toifadagi fuqarolar kiritilganlar:
1 0‘zbekislon Respublikasi Oliy Majlisi Axborolnomasi. 1996-yil, 9-son,128-modda
2Qarang:0‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1993-yil 8-yanvardagi „Aholini dori-darmon vositalari bilan ta’minlashga doir qo‘-
shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida“gi qarori va boshqa qarorlar. 0‘zbekislon
Respublikasi Hukumati qarorlari to'plami. 1993-yil, l-son, 1-modda.
Bolalikdan nogironlar.
Chin yetimlar.
1 va II guruh nogironlari.
4. 1941—1945-yillardagi urush qatnashchilari va nogironlari hamda ularga tenglashtirilgan shaxslar.
5. Budjetdan tashqari Pensiya jamg‘armasi tuman (shahar)bo'limlarida hisobda turuvchi yolg‘iz nafaqaxo‘rlar.
1941 — 1945-yillarda mehnat fronti qatnashchilari.
7. Chernobil AESidagi halokat oqibatlarini tugatishda qat-nashgan nogiron shaxslar.
Baynalmilalchi jangchilar.
17 yoshgacha bo'lgan bolalar va o'smirlar.
Mudofaa ishlari bo`limlarining