Nomoddiy akтivlar hisobi

Yer va tabiiy resurslardan foydalanish huquqi - yer maydonlari, tabiiy resurslarni qazib olish maydonlari va ushbu maydonlar haqidagi geologik va boshqa axborotlarga egalik qilish huquqidir.

Alohida mulk bilan birga bеriladigan

Idеntifika siyalanmaydigan

Birgalikda sotib olingan

Inson yoki iqtisodiy omillariga boğliq

9.1-chizma. Nomoddiy aktivlarni turkumlanishi

"Nou-xau" - texnik tashkil qilish, hizmat ko`rsatish va tijorat xususiyatiga ega axborot bo`lib, u boshqa shaxslarga noma`lumligi sababli, haqiqiy yoki poten-tsial tijorat qiymatiga ega bo`ladi. Qonuniy asoslarga ko`ra, axborotlarga erishib bo`lmaydi va bu axborotga ega bo`lgan shaxs uning sirliligini ta`minlashga mas`ul-dir.
Sanoat mulklari boshqa ob`ektlardan farqli ravishda "nou-xau" ro`yxatiga olinmaydi. "Nou-xau"ni topshirish haqidagi shartnoma asosida "nou-xau"ning o`zi topshiriladi, uni ishlatish huquqi emas. "Nou-xau"ni topshirish shartnomasining majburiy elementlari: ob`ektning hamma xususiyatlari tavsifi, uni sir saqlash bilan bog`liq tartiblar va "nou-xau"ning uni amaliyotga qo`llashdagi hamkorligi.


Kt Qo`shilgan qiymat solig`i

Ilmiy tadqiqot va tajriba-konstruktorlik ishlari bo`yicha xarajatlarni hisobga olish.

Buxgalteriya hisobining milliy standartlarida ilmiy-tadqiqot ishlari (IТI) va tajriba-konstruktorlik ishlanmalari (ТKI) buxgalteriya hisobining muhim ob`ektlaridan biri sifatida tan olingan. IТI va ТKI hisobiga bag`ish-langan maxsus 11 - «Ilmiy-tadqiqot va tajriba konstruktorlik ishlanmalariga qilingan xarajatlar» nomli Buxgalteriya hisobining milliy standartining mavjudligi bunga yorqin misoldir. U birlashmalar, korxona va firmalarda olib boriladigan IТI va ТKIning mohiyati; ular hisobining kontseptual asoslari va uslubiy jihatlarini belgilab beruvchi asosiy xujjatlaridan biridir.

Ilmiy-tadqiqot ishlari deganda, Buxgalteriya hisobining milliy standart-lariga muvofiq, yangi ilmiy yoki texnik bilim va g`oyalarni olish maqsadida bajarilgan yoki bajariladigan butunlay yangi va rejali izlanishlar tushuniladi. Bu turdagi izlanishlar muayyan maqsad yoki foydalanishga yo`naltiriladi. Ular xo`jalik yurituvchi sub`ektlar tomonidan odatda, o`z imkonyatlari bilan yoki shart-nomaga asosan chetdan maxsus yuridik va jismoniy shaxslarni jalb qilish yo`li bilan amalga oshirilishi mumkin. IТI korxonaning alohida faoliyat turi bo`lib hisoblanadi. Ushbu faoliyat o`z ichiga quyidagi ish turlarini oladi (9.2-chizma).
Хo`jalik yurituvchi sub`ektlarda olib boriladigan IТIning aniq turlari odatda ularning biznes rejalarida, shuningdek, hisob siyosatida kengroq, batafsil yoritilishi lozim.