Noorganik kimyo fani (1-курс кимё таълим йўналиши) 7-laboratoriya ishi

3-tajriba. Karbonat kislota tuzlarining gidrolizi. A)NaHCO
3 
va Na
2
CO
3
eritmalarini qizil lakmusli qog`oz bilan sinab ko’ring. Lakmus rangining bir xil 
bo’lmaslik sababini tushuntiring. Gidrolizlanish reaksiyalarining molekulyar va ionli 
tenglamalarini yozing. 
B)Bir probirkaga 2-3ml CuSO
4
eritmasidan, ikkinchisiga 2-3ml Al
2
(SO
4
)
3 
eritmasidan solib, ularning ikkoviga ham Na
2
CO
3
eritmasidan qo’shing. Qanday gaz 
ajraladi? 
Ko’k rangli Cu
2
(OH)
2
CO
3
va oq rangli AL(OH)
3
cho’kmalari hosil bo’lishini 
e’tiborga olib, gidrolizlanish reaksiyalarining molekulyar va ionli tenglamalarini yozing. 
Nima uchun ikkala xolda ham gidrolizlanish oxirigacha boradi? 

---

4-tajriba. Karbonat kislota tuzlarining qizdirilgan da parchalanishi. Quruq 
probirkalarga 0,5-1g dan ammoniy karbonat, natriy gidrokarbonat va mis 
gidroksikarbonat tuzlari kristallaridan solib qizdiring. Nima kuzatiladi? 
Sodir bo’ladigan reaksiyalarning tenglamalarini yozing. 
5-tajriba. Amfoter kremniyning olinishi. Probirkaga 3,2g magniy kukuni va 2g 
maydalangan kvars qumi aralashmasidan soling. Probirkani shtativga tik holatda o’rnatib, 
oldin probirkaning hamma joyini, so’ngra faqat aralashma turgan qismini qizdiring. 
Reaksiya boshlanishi bilan qizdirishni to’xtating. 
Probirka sovigandan so’ng xovonchada sindirib, parchalarini moddasi bilan 
stakandagi xlorid kislota eritmasiga (1

1) soling. Bunda hosil bo’lgan magniy silisid xlrid 
kislota bilan reaksiyaga kirishib, silan ajralib chiqadi va uhavo bilan to’qnashib, o’z-
o’zidan alangalanib ketadi. Reaksiyaga kirishmay ortib qolgan kremniy esa qo’ng`ir 
kukun holida stakan tubida qoladi. 
A)Kremniyning olinishi, B)Magniy silisidning hosil bo’lishi, V)Silanning hosil 
bo’lishi va yonishi reaksiyalarining tenglamalarini yozing.