Noto’g’ri javobni toping

Biologiya
#1. Noto’g’ri javobni toping.
1) «Ekologiya» atamasi birinchi marta fanga nemis olimi Ernest Gekkel tomonidan kiritilgan
2) Biosfera atamasi birinchi bo‘lib fanga avstriyalik olim Eduard
Zyuss tomonidan kiritilgan.
3) Xemosintez hodisasini rus olimi S. N. Vinogradskiy kashf etgan.
4) Xromosomalar birinchi marta Fleming tomonidan aniqlangan.
5) Ontogenez tushunchasi E.Gekkel tomonidan fanga kiritilgan.
6) Lamarkning evolutsiyaga doir fikrlari «Zoologiyaga kirish» nomli asarida bayon etilgan.
7) Darvin universitetni tamomlagandan keyin professor Genslo uni butun jahon bo‘ylab safarga jo‘natilayotgan «Bigl» kemasidagi ekspeditsiyatarkibida tabiatshunos sifatida ishtirok etishga tavsiya etdi
8) Darvin «Turlarning paydo bo‘lishi» nomi mashhur asarni nashr ettirdi.
9) Darvin «Xonakilashtirilgan hayvon, madaniy o‘simliklarning o‘zgaruvchanligi» asarini yozdi.
10) ingliz botanigi R.Braun hujayralarda yadro mavjudligini aniqlaydi.
11) Darvin «O‘simliklar dunyosida chetdan va o‘z-o‘zidan changlanishning ta’siri» kabi asarlarni yozdi.
12) Ch.Darvin …-yili vafot etdi.
13) gollandiyalik olim Dyubua Yava orolidan pitekantropning suyak qoldiqlarini topgan
14) … - yilda Kanadadan topilgan psilofit topilgan.
15) Dastlabki neoantroplarning skeletlari Fransiyaning janubidagi Kromanyon g‘oridan topilgan.
16) Darvin «Odamning paydo bo‘lishi va jinsiy tanlanish» asarini yozdi.
A) 1 va 5; 4 va 12; 8 va 14; 9 va 15; 7 va 10 tarixiy voqealar juftliklari bir xil yilda sodir bo’lgan.
B) 6, 16, 2, 11, 3, 13 tartibida tarixiy voqea yillari ortib boradi.
C) 2-tarixiy voqea sanasi yuqoridagi 5 ta tarixiy voqeadan oldin sodir bo’lgan.
+D) 16-tarixiy voqea WWF ga asos solinishidan 91 yil oldin sodir bo’lgan

#2. Bosh miya yaarimsharlari po’stlog’idagi yashirilgan oliy nerv markazlarining joylashuvini to’g’ri ko’rsating.

A) a-yozish; c-o’qish
B) d-hisoblash; f-mo’ljal olish
+C) b-gapirish; e-ohang, musiqa
D) e-geometrik shakllar; g-chamalash
#3. Temir bakteriyalari hisobiga 96 molekula Fe(OH)₃ paydo bo’ldi. Ushbu reaksiyada qatnashgan O₂ molekulalari miqdoriga teng miqdordagi kislorod fotosintez jarayonida hosil bo’lsa, yorug’lik bosqichida hosil bo’lgan ATF dagi uglerod atomlari sonini toping.
A) 960 ta +B) 720 ta C) 180 ta D) 2880 ta

#4. a_) Ham evolutsiyaning boshlang’ich materiali, ham evolutsiyaning tasodifiy yo’naltirilmagan xarakterga ega omillari bo’la oladigan hodisalarni;

b_) Ham evolutsiyaning harakatlantiruvchi omili, ham evolutsiyaning tasodifiy yo’naltirilmagan xarakterga ega omilllari bo’la oladigan hodisalarni ko’rsating.
1) tranzitsiya 2) krossingover 3) allopatrik yo’nalish
4) S.Rayt tomonidan o’rganilgan hodisa 5) aneuploidiya
6) populyatsiya to’lqini 7) migratsiya
+A) a-1,2,5; b-3,6 B) a-1,2,3,6; b-3,6,4,7
C) a-3,6,7; b-1,2,4; D) a-1,2; b-3,4,5

#5. Hayotning paydo bo’lishi xususida DNK tuzilishini kashf etgan olimning fikriga qarashlari hamohang bo’lgan olim(lar) qilgan ishlar quyidagi ma’lumotlar ichida nechta?

1) ekosistemalarni «Yer yuzining asosiy tabiiy birliklari» deb hisoblaydigan olim
2) biosfera evolutsiyasini uch bosqichga ajratgan olim
3) Tirik modda yordamida kimyoviy moddalarning
migratsiyasini atomlarning biogen migratsiyasi deb atagan olim
4) Yerning paydo bo‘lishidan ko‘p o‘tmay hayot paydo bo‘lgan va u sayyoramizning qiyofasini o‘zgartiruvchi asosiy omillardan biri bo‘lgan, deb ta’kidlaydigan olim
5) tuproqni biogen va abiogen usulda kelib chiqqan deb aytgan olim
6) hayvonlarning 500 ga yaqin turini bilgan hamda hayvonot olamining klassifikatsiyasiga asos solgan olim
7) bir o‘simlik turi boshqa turga aylanishi mumkin degan fikrni
quvvatlagan olim
8) Biogeotsenoz haqidagi ta’limotni yaratgan olim
A) 3 ta +B) 4 ta C) 5 ta D) 6 ta

#6. S.Miller sun’iy sintezlagan aminokislotlarning antikodoni nechi xil?

A) 6 +B) 8 C) 10 D) 12

#7. Tulki quyidagi ekosistemalarning nechtasida uchraydi.

1) Tundra 2) Tayga
3) Mo‘tadil iqlim mintaqasining keng bargli o‘rmonlari
4) Sahrolar 5) cho’l ekotizimi 6) Tog’ o’rmonlari
7) urbanoekosistema 8) agroekosistema
A) 5 ta B) 6 ta C) 7 ta +D) 8 ta

#8. Redusentlar boshlab beradigan oziq zanjir asosan nechi bo’g’indan iborat bo’ladi?

+A) 2-3 B) 3-4 C) bunday oziq zanjir bo’lmaydi D) 4-6

#9. Yomg’ir chuvalchangi ( a ), tuya ( b ) va Sahro-cho’l kalamushi ( c ) suv tanqisligiga moslaashuv mexanizmlarining qanday xillariga ega?

1) suv bug’lanishini kamaytiruvchi mexanizmlar
2) suvni zaxiralash
3) suv yo’qotishga fiziologik chidamlilik
4) suv tanqis davrni anabioz holatda o’tkazish
5) etologik moslanish
A) a-1,3; b-1,2; c-3,5 B) a-3,4; b-1,2,3,5; c-1,3
+C) a-3,5; b-1,2,3; c-1,3 D) a-1,3,4; b-1,2,3; c-3,4,5

#10. Qaysi javob mantiqan tog’ri?

+A) Vidra bilan kaputsin kutorasimondan kelib chiqqan
B) Latimeriyasimonlardan kvakshasimonlar, kvakshasimonlardan tritonsimonlar kelib chiqqan
C) Inastranseviya mezazoy erasida paydo bo’lgan
D) Uchlamchi davrning boshlarida odamsimon maymunlar rivojlandi

#11. Quyidagi monosaxaridlarning nechtasining emperik formulasi uglevodlarning umumiy formulasiga mos kelmaydi?

1) sut kislota 2) glitseraldegid 3) dezoksiriboza
4) pirouzumkislota 5) fruktoza 6) riboza
7) shakarqamish shikari 9) lixenin
+A) 2 ta B) 4 ta C) 1 ta D) 0 ta

#12. Otasining otasi bo’lmaydigan organizmga tegishli javobni ko’rsating.

A) uning qurti tolasimon oqsil bilan oziqlanadi
B) uning ajdodlarida dastlabki qanot Toshko’mir davrida paydo bo’lgan
C) ergagi XX, urg’ochisi XO jinsiy xromosomalarga ega
D) ular trutenlar deb ataladi, mo’ylovi va ko’zlari yaaxshi rivojlangan, nishtari bo’lmaydi

#13. Quyidagi gular xos bo’lgan o’simliklarni ko’rsating.

A) a-karrak; b-tirnoqgul
B) a-kungaboqar; b-bo’yimadaron
+C) a-sachratqi; b-bo’tako’z
D) a-topinambur; b-kungaboqar
#14. Quyidagilarning nechtasi o’troq gulga ega?
1) oqqayin 2) zea mays 3) sebarga
4) brassia oleraceae 5) zubturum
6) n=16 bo’lgan o’simlik 7) 5˚C da unib chiqadigan o’simliklar
A) 2 ta B) 3 ta +C) 4 D) 5 ta

#15. Tak-tak nechi gradus Selsiy haroratda unib chiqadi?

+A) 1 B) 2 C) 3 D) 5

#16. Quyidagi qushlar uchun uchraydigan joylarini mos ravishda toping.

a) cho’l ekosistemasi b) adir ekosistemasi
c) tog’ o’rmonlari ekosistemasi d) to’qay ekosismasi
e) Hisor davlat qo’riqxonasi f) Kitob davlat qo’riqxonasi
g) Zomin davlat qo’riqxonasi h) Surxon davlat qo’riqxonasi
A) 1- a,c,f; 3-a,b,c,e,f; 4-d,b,e; 5-a,b,c,e,h; 6-c,h
+B) 2-b; 3-a,b,c,e,f; 4-d,b; 5-a,c,g,h; 6-a,g
C) 2-b,d; 3-b,c,e,f,g; 4-a,b,c,f; 5-a,b,f,g; 6-c,d,g,h
D) 1-a,b,c,h; 2-d; 3-a,b,c,d,e,g,h; 4-a,b,c,f; 5-c,g; 6-c,d,f

#17. DNK fragmentiga EcoR I va Hpa I fermentlari bilan ishlov berilganda jami 220 ta kimyoviy bog’ uzilganligi ma’lum bo’ldi. Restriktazalarning jami saytlarida 4048 ta azot atomi bor bo’lsa, ushbu saytlarda jami nechta uglerod atomi mavjud?

A) 2742 B) 1012 C) 1334 +D) 5336

#18. 500 g kartoshkadagi uglevodlardan qancha KJ energiya olinadi?

A) 4279 +B) 1716 C) 4470,4 D) 211,2

#19. 2 litr siydik, 3 litr ter, 4 litr qon plazmasi, odam va hayvonlarning tez o’sayotgan to’qimasidan 2,5 kg olingan bo’lsa, ularda jami nechi litr suv mavjud? (hisoblash maksimal holatga ko’ra olib borilsin)

A) 9,235 B) 11,875 +C) 10,845 D) 9,745

#20. Quyidagi nechta juftlikda turlar soni bir xil?

1) Hisor davlat qo’riqxonasidagi umurtqali hayvonlar, yonsuzar qisqichbaqa turkumi va Akulalar
2) Yer yuzida ochiq urug‘li o‘simliklar, zararkunanda hasharotlar va Zomin davlat qo’riqxonasi o’simlilari
3) Qizilqum davlat qo’riqxonasi o’simliklari va Yomg’ir chuvalchangi
4) Dorivor o’simliklar va Sho’radoshlar oilasi o’simliklari
5) Gulxayridoshlar oilasi o’simliklari va Hisor davlat qo’riqxonasidagi umurtqasiz hayvonlar
6) Loladoshlar oilasi o’simliklari va Teofrast bilgan o’simliklar
7) Qorinoyoqli molyuskalar va zamburug’lar
A) 4 ta B) 5 ta +C) 6 ta D) 7 ta
#21. Agar bug‘doy o‘simligidan hosil bo‘lgan
mikrosporalarning 25% dan chang hosil bo‘lsa,
changning 50% urug‘lanishda ishtirok etgan bo‘lsa,
o‘simlikda 125ta urug‘ hosil bo‘lgan. Shu jarayonda
ishtirok etgan changdondagi yetilmagan birlamchi
jinsiy hujayralaridagi (tetraploid nav) avtosomada
xromasomalar sonini aniqlang.
+A) 3500 B) 3000 C) 4000 D) 2600
#22. Noallel genlarning o’zaro polimer (a), epistaz (b) hamda komplementar (c) ta’siriga xos bo’lgan, avlodlarda kuzatilishi mumkin bo’lgan genotip bo’yicha ajralish nisbatlari to`g`ri berilgan
javobni aniqlang.
1) 9:3:3:1; 2) 12:3:1; 3) 13:3;
4) 1:2:2:4:1:2:1:2:1; 5) 9:6:1;
6) 1:4:6:4:1; 7) 9:7;
8) 9:3:4 9)15:1
+A) a-4 b-4 c-4 B) a-1 b-3 c-5
C) a-2 b-4 c-8 D) a-3 b-5 c-9

#23. Odam va boshqa hayvonlarning gemoglobin alfa zanjirdagi o’xshashliklar ortib tartibida ( a ) hamda betta zanjirning o’xshashliklari kamayib borish tartibida (b) ko’rsatilgan javobni toping.

A) a-ot, quyon, gorilla, shimpanze;
b-shimpanze, gorilla, sichqon, quyon;
+B) a-quyon, ot, gorilla, shimpanze;
b-shimpanze, gorilla, quyon, sichqon;
C) a-quyon, ot, gorilla, shimpanze;
b-gorilla, shimpanze, quyon, sichqon;
D) a-quyon, echki, gorilla, shimpanze
b-shimpanze, gorilla, echki, sichqon

#
24. Quyidagi sigir zotlari uchun to’g’ri ma’lumotni ko’rsating.

A) 1-sersut zot; 2-sersut zot
B) 3-go’shtdor zot; 4-sersut-go’shtdor zot
+C) 4-sersut zot; 6-sesut-go’shtdor zot
D) 7-go’shtdor zot; 5-sersut-go’shtdor zot

#25. Qaysi javobda hayvon zotlarining yovvoyi ajdodlari to‘g‘ri ko‘rsatilgan?

1) “Orlov yo‘rg‘asi”; 2) “Kornuel”;
3) “Romanov”; 4) “Qorabayir”;
5) “Nyugempshir”; 6) “Merinos”; 7) “Axaltaka”;
8) “Hisor”; 9) “Lekgorn”; 10) “Turman”.
a) bankiv tovuq; b) tarpan; c) muflon; d) ko‘k qoya kaptar
A) 2, 5, 9 - d; 1, 4, 7 - b; 3, 6, 8 - c
+B) 1, 4, 7 - b; 2, 5, 9 - a; 3, 6, 8 - c
C) 1, 4, 8 - b; 2, 5, 10 - a; 3, 6, 7 - c
D) 4, 6, 8 - c; 1, 3, 7 - b; 2, 5, 9 – a

#26. “Toshkent-2”, “Porloq-2”, “Oqqo‘rg‘on-2”, “Mang‘it-2” haqida

to’g’ri ma’lumotni ko’rsating.
A) Klotshianium bilan barg plastinkalari pubertat davrda bir xil bo’ladi
B) barchasi yonbargli, changchi iplari qo’shilmagan
+C) barchasi anemoxor o’simlik, oogamiya hodisasiga ega
D) asosan mo’tadil, qisman tropic mintaqalarda tarqalgan

#27. Tirik moddaning muhit yaratish funksiyasi qaysi funksiyalar bilan bog’liq.

A) konsentratsiyalash va transport
+B) destruktiv va energetic
C) energetic va konsentratsiyalash
D) oksidlanish-qaytarilish va gaz almashinish
#28. Pleziozavrlar qirilib ketgan davr uchun xos ma’lumotni toping.
+A) trixogramma paydo bo’lgan
B) davomiyligi 58 mln yil
C) miksinalar paydo bo’lgan
D) davomiyligi 60 mln yil

#29. Noto’g’ri javobni toping.

A) Xlomidomonada jinsiy hujaayralar hosil qiladi
B) Xlomidomonada zoosporalar hosil qiladi
C) ginkgolar chang donasida vegetativ va generativ hujayra mavjud
+D) Avstraliyaga Yevropadan olib kelingan oddiy ari nayzasi yo‘q kichik mahalliy arini siqib chiqarishi tur ichidagi yashash uchun kurash
#30. Revertaza fermenti tarkibiga kiradigan metall uchun tegishli ma’lumotni ko’rsating.
A) Meteionin sintezida hosil bo’lishida ishtirok etadigan vitamin tarkibida mavjud
B) Qonning normal ivishini ta’minlaydi
C) xlorofil molekulasi tarkibiga kiradi
+D) insulin garmoni tarkibiga kiradi

.

1. Noto’g’ri javobni toping.
1) «Ekologiya» atamasi birinchi marta fanga 1866-yilda nemis olimi Ernest Gekkel tomonidan kiritilgan
2) Biosfera atamasi birinchi bo‘lib fanga 1875-yili avstriyalik olim Eduard
Zyuss tomonidan kiritilgan.
3) Xemosintez hodisasini 1887-yil rus olimi S. N. Vinogradskiy
kashf etgan.
4) Xromosomalar birinchi marta Fleming (1882) tomonidan aniqlangan.
5) Ontogenez tushunchasi 1866-yilda E.Gekkel tomonidan fanga kiritilgan.
6) Lamarkning evolutsiyaga doir fikrlari «Zoologiyaga kirish» (1801) nomli asarida bayon etilgan.
7) Darvin 1831-yili universitetni tamomlagandan keyin professor Genslo uni butun jahon bo‘ylab safarga jo‘natilayotgan «Bigl» kemasidagi ekspeditsiyatarkibida tabiatshunos sifatida ishtirok etishga tavsiya etdi
8) Darvin 1859-yili «Turlarning paydo bo‘lishi» nomi mashhur asarni nashr ettirdi.
9) Darvin 1868-yilda «Xonakilashtirilgan hayvon, madaniy o‘simliklarning o‘zgaruvchanligi» asarini yozdi. (1868),
10) 1831- yilda ingliz botanigi R.Braun hujayralarda yadro mavjudligini aniqlaydi.
11) Darvin «O‘simliklar dunyosida chetdan va o‘z-o‘zidan changlanishning ta’siri» (1876) kabi asarlarni yozdi.
12) Ch.Darvin 1882-yili vafot etdi.
13) 1891-yili gollandiyalik olim Dyubua Yava orolidan pitekantrop (maymun odam)ning suyak qoldiqlarini topgan
14) 1859-yilda Kanadadan topilgan psilofit topilgan.
15) Dastlabki neoantroplarning skeletlari 1868-yili Fransiyaning janubidagi Kromanyon g‘oridan topilgan.
16) Darvin 1871-yilda «Odamning paydo bo‘lishi va jinsiy tanlanish» (1871) asarini yozdi.
A) 1 va 5; 4 va 12; 8 va 14; 9 va 15; 7 va 10 tarixiy voqealar juftliklari bir xil yilda sodir bo’lgan.
B) 6, 16, 2, 11, 3, 13 tartibida tarixiy voqea yillari ortib boradi.
C) 2-tarixiy voqea sanasi yuqoridagi 5 ta tarixiy voqeadan oldin sodir bo’lgan.
+D) 16-tarixiy voqea WWF ga asos solinishidan 91 yil oldin sodir bo’lgan

2. “Toshkent-2”, “Porloq-2”, “Oqqo‘rg‘on-2”, “Mang‘it-2” haqida to’g’ri ma’lumotni ko’rsating.

A) Klotshianium bilan barg plastinkalari pubertat davrda bir xil bo’ladi
B) barchasi yonbargli, changchi iplari qo’shilmagan
+C) barchasi anemoxor o’simlik
D) asosan mo’tadil, qisman tropic mintaqalarda tarqalgan

3.