Nuklein kislotalardagi nukleolitlar qatorini aniqlash

 Nukleotidlar nuklein kislotalarning tarkibiy qismidir. Nuklein kislotalari - bu biopolimerlar, ularning monomerlari nukleotidlardir. Nukleotidlar - murakkab moddalar. Har bir nukleotid tarkibida azotli asos, besh karbonli shakar (riboza yoki deoksiriboz) va fosfor kislotasi qoldig'i mavjud.

•  Nukleotidlar nuklein kislotalarning tarkibiy qismidir. Nuklein kislotalari - bu biopolimerlar, ularning monomerlari nukleotidlardir. Nukleotidlar - murakkab moddalar. Har bir nukleotid tarkibida azotli asos, besh karbonli shakar (riboza yoki deoksiriboz) va fosfor kislotasi qoldig'i mavjud.

 Azotning beshta bazasi mavjud: adenin, guanin, uratsil, timin va sitozin.

•  Azotning beshta bazasi mavjud: adenin, guanin, uratsil, timin va sitozin.
• Besh karbonli shakar-ushbu turdagi shakar ayniqsa mushak to'qimalarida juda ko'p bo'lib, u erda ribonukleotidlar, xususan, mushaklarning ishlashi uchun zarur.
•  Fosfat guruhi Bu to'rtta kislorod bilan birlashtirilgan fosfor atomidan hosil bo'lgan molekula.

DNK genetik ma'lumotlarning avlodlarini saqlash, uzatish va ko'paytirish. Muayyan organizmning barcha oqsillari, qaysi oqsillar, qaysi ketma-ketlikda va qancha miqdorda sintez qilinadiganligi haqidagi ma'lumotlar har qanday hujayraning DNK-sida kodlangan.

• DNK genetik ma'lumotlarning avlodlarini saqlash, uzatish va ko'paytirish. Muayyan organizmning barcha oqsillari, qaysi oqsillar, qaysi ketma-ketlikda va qancha miqdorda sintez qilinadiganligi haqidagi ma'lumotlar har qanday hujayraning DNK-sida kodlangan.

Ribonuklein kislotalar (RNK) — yuqori molekulali murakkab birikmalar, nuklein kislotalardan biri, monomerlari nukleotidlardan iborat. Har bir nukleotidi tarkibiga uglevod — riboza, azotli asoslar, adenin, guanin, sitozin va uratsildan biri hamda fosfor kislotasi koldigʻi kiradi. Irsiy axborotning nasldan naslga oʻtishida ishtirok etadi.

Nuklein kislota molekulalari nukleotidlarning polimerlanishi natijasida hosil bo`lgan polinukleotidlar zanjiridan iborat. Nukleotidlar qoldig`i bir-biri bilan fosfat kislota yordamida birikadi. Fosfat kislota har doim bir nukleotid tarkibidagi riboza (dezoksiriboza)ning uchinchi C-atomi bilan, ikkinchi nukleotid tarkibidagi riboza (dezoksiriboza)ning beshinchi C-atomi bilan murakkab efir bog`lari orqali bog`lanadilar.

• Nuklein kislota molekulalari nukleotidlarning polimerlanishi natijasida hosil bo`lgan polinukleotidlar zanjiridan iborat. Nukleotidlar qoldig`i bir-biri bilan fosfat kislota yordamida birikadi. Fosfat kislota har doim bir nukleotid tarkibidagi riboza (dezoksiriboza)ning uchinchi C-atomi bilan, ikkinchi nukleotid tarkibidagi riboza (dezoksiriboza)ning beshinchi C-atomi bilan murakkab efir bog`lari orqali bog`lanadilar.

DNK-dezoksiribonuklein kislota barcha tirik organizmlar hujayrasida, hatto
ayrim viruslarda genetik modda sifatida keng tarqalgan. Uning hujayradagi asosiy qismi yadro xromosomalarida, qisman sitoplazmada (0.1-0.2%) bo`ladi. Sitoplaz-matik DNK yoki setelit (sayyor ) DNK yirik organoidlar – mitoxondriy, xloroplast, kinetoplast (bir hujayrali organizmlarda) va boshqalarda uchraydi.
Lekin u plazmatik membranada ham juda oz miqdorda bo`lishi keyingi
tekshirishlarda aniqlangan. DNKning hujayradagi umumiy miqdori organizmning evolyutsion pog`onada rivojlanganlik darajasiga bog`liq, ya’ni organizm qancha sodda tuzilgan bo`lsa, ularda DNK miqdori oz, qncha murakkab tuzilgan bo`lsa, aksincha, ko`p bo`ladi. Uning ayrim orgazmlar hujayrasidagi (xromosomalarninggaploid to’plami bo`yicha) jadvalda keltirilgan. Lekin shuni eslab o`tish kerakki, ayrim sodda tuzilgan qadimgi organizmlarda (masalan, ikki yoqlama nafas oluvchi
baliqlarda, amfibiyalarda) DNK miqdori sut emizuvchilardagiga nisbatan bir necha marta ko`p bo`lishi aniqlangan .

Nuklein kislotalarning nukleotidlar qatori va o`ziga xos samaradorligi yuqori bo`lgan kompyuter dasturlari orqali amalga oshiriladi. Maxsus dastur yordamida DNK va RNKlarni nukleotid qatorlarini purin va pirimidinlarga boy bolgan qismlarini har xil nukleotidlar qatorini aniqlash mumkin

• Nuklein kislotalarning nukleotidlar qatori va o`ziga xos samaradorligi yuqori bo`lgan kompyuter dasturlari orqali amalga oshiriladi. Maxsus dastur yordamida DNK va RNKlarni nukleotid qatorlarini purin va pirimidinlarga boy bolgan qismlarini har xil nukleotidlar qatorini aniqlash mumkin

E’tiboriz uchun raxmat!