Nuqtaning murakkab harakati

tenglik o’rinli bo’ladi. Bunda ekanligini e‘tiborga olib, (44) tenglikdan vaqt bo’yicha ikki marta hosila olamiz

yoki ekanligi kelib chiqadi.
Demak, harakatning aylanma harakat qismi qutbning o’zgarishiga bog’liq bo’lmas ekan.


24–masala. To’g`ri chiziqli relesda sirpanmasdan dumalayotgan g’ildirak gardishidagi М nuqtaning tezligini aniqlang (103–rasm). G’ildirak markazi С nuqtaning tezligi , burchak DKM= bo’lsin.
Yechish. G’ildirak markazi С nuqtaning tezligi ma‘lum bo’lgani uchun, bu nuqtani qutb deb olamiz, u holda М nuqtaning tezligi bu yerda ning moduli (R – g’ildirakning radiusi). G’ildirak sirpanmasdan dumalayotgani uchun nuqtaning tezligini quyidagi ko’rinishda yozamiz.
bu yerda
K nuqtaning tezligi bo’lgani uchun bunda . Buni e‘tiborga olsak .
Demak va tezliklar asosida qurilgan parallelogramm rombdan iborat bo’ladi. va vektorlar orasidagi burchak ga teng. O’z navbatida =2 . Markaziy burchak o’zi tiralib turgan yoy bo’lgani uchun va vektorlar orasidagi burchak hamda va vektorlar orasidagi burchak ham ga teng.
Rombning dioganallari o’zaro perpendikulyar bo’lganligidan.
va
Jism ikki nuqtasi tezliklarining proeksiyalari haqida teorema.
Tekis shakl (yoki tekis parallel harakat qilayotgan jism) nuqtasining tezligini (45) formula yordamida aniqlash bir muncha murakkab hisoblashlar bilan bog’liq.
Tekis shakl nuqtasining tezligini aniqlashning amaliy jihatdan qulay va sodda usullari ham mavjudki quyida shu usullardan biri bilan tanishamiz.

T
eorema. Qattiq jism ikkita nuqtasi tezliklarining shu nuqtalardan o’tuvchi o’qdagi proeksiyalari o’zaro teng.
Isbot. Tekis shaklning qandaydir ikkita A va В nuqtalarni ko’rib chiqamiz. A nuqtani qutb deb olamiz (16-rasm), u holda (45) formulaga ko’ra В nuqtaning tezligi quyidagi ko’rinishda aniqlanadi