Nutq madaniyati, nutqning to‘G‘riligi va aniqligi mantiqiyligi

NUTQ MADANIYATI, NUTQNING TO‘G‘RILIGI VA ANIQLIGI MANTIQIYLIGI

• NUTQ MADANIYATI, NUTQNING TO‘G‘RILIGI VA ANIQLIGI MANTIQIYLIGI
•  
• Reja:
• 1. Nutq madaniyati
• 2. Nutqning to‘g‘riligi.
• 3. Nutqning aniqligi.

Tayanch tushunchalar

Nutqning kommunikativ sifatlari, nutqning to‘g‘riligi, nutqning aniqligi

Nutq madaniyati nima, uni yetarli darajada egallash uchun qanday vazifalarni amalga oshirish lozim va bunda adabiy til me’yorlarining o‘rni qanday bo‘ladi? Nutq madaniyati qanday ifodalaniladi?

Bu savolga javoblarni, avvalo taniqli tilshunos olimlarning asarlaridan topamiz.

S.I.Ojegov shunday degan edi : «Yuqori nutq madaniyati nima? Yuqori nutq madaniyati - bu o‘z fikrlarini til vositalari bilan to‘g‘ri, aniq va ta’sirchan qilib bera olishdir. To‘g‘ri nutq deb esa hozirgi adabiy til me’yorlarga rioya qilib tuzilgan nutqqa aytiladi. Ammo yuqori nutq madaniyati faqatgina me’yorga rioya qilishidan iborat emas. U yana fikrni ifodalashning aniq vositasini topishdangina iborat bo‘lib qolmasdan, birmuncha ta’sirchan va maqsadga muvofiq vositalarni topish uquvini ham o‘z ichiga oladi».

• S.I.Ojegov shunday degan edi : «Yuqori nutq madaniyati nima? Yuqori nutq madaniyati - bu o‘z fikrlarini til vositalari bilan to‘g‘ri, aniq va ta’sirchan qilib bera olishdir. To‘g‘ri nutq deb esa hozirgi adabiy til me’yorlarga rioya qilib tuzilgan nutqqa aytiladi. Ammo yuqori nutq madaniyati faqatgina me’yorga rioya qilishidan iborat emas. U yana fikrni ifodalashning aniq vositasini topishdangina iborat bo‘lib qolmasdan, birmuncha ta’sirchan va maqsadga muvofiq vositalarni topish uquvini ham o‘z ichiga oladi».

L.I. Skvorsov: «Nutq madaniyati» tushunchasi bir tomondan nutqning adabiy til me’yorlariga mos kelish darajasini bildirsa, ikkinchi tomondan tilshunoslik fanining madaniyat quroli bo‘lgan adabiy tilni mukammallashtirish maqsadida me’yorlashtirish muammolari bilan shug‘ullanuvchi sohadir».

• L.I. Skvorsov: «Nutq madaniyati» tushunchasi bir tomondan nutqning adabiy til me’yorlariga mos kelish darajasini bildirsa, ikkinchi tomondan tilshunoslik fanining madaniyat quroli bo‘lgan adabiy tilni mukammallashtirish maqsadida me’yorlashtirish muammolari bilan shug‘ullanuvchi sohadir».