Nyutonning mexanika qonunlari, klassik mexanika asosini tashkil qiladigan uchta qonundan iboratdir. Bu qonunlar I. Nyuton tomonidan 1687 yilida ta’riflangan.
Birinchi qonun, inertsia qonuni hisoblanadi va u anga tashkil topgan jismning holatini o‘ziga saqlash huquqiga ega. Ya’ni, jism o‘z holatini o‘zgartirish uchun tashqi kuchlarni talab qilmaydi.
Ikkinchi qonun, kuchning qonuni hisoblanadi va u bir nuktada taqtil topgan jismga o‘tkaziladigan kuch kabi tasavvur qilinadi. Bu qonun, F=ma formula bilan ifodalangan, jismga taqtil qilayotgan kuchni va jismning massasini qarshilaydi.
Uchinchi qonun, har ikkala qonuning umumiy qoidalarini birlashtiradi. Ushbu qonun, uchta jism o‘rtasida taqtil kuchlarining o‘rnatilishi va ulardan foydalanib taqtilning tushuntirilishi bilan bog‘liqdir.
Nyutonning mexanika qonunlari, G.Galiley, X.Gyuygens hamda I.Nyutonning o‘zi o‘tkazgan ko‘plab kuzatishlar, tajribalar va nazariy tadqiqotlar natijasida paydo bo‘lgan. Bu qonunlar elementar zarralar va tezligi yorug’lik tezligiga yaqin moddalar uchun o‘rinli emas.
Do'stlaringiz bilan baham: |