O bobojonov k. Jumaniyozov
-«Da’volar bo’yicha olinadigan schyotlar» bilan bog’liq xo’jalik
Download 1.89 Mb. Pdf ko'rish
|
59.MOLIYAVIY HISOB Ukuv kullanma
|
4860-«Da’volar bo’yicha olinadigan schyotlar» bilan bog’liq xo’jalik
operatsiyalari Т/ r Xo’jalik muomalalarining mazmuni Schyotlarning bog’lanishi Dеbеt Krеdit 1 O’rnatiladigan asbob uskunalar schyotida aniqlangan baho va tariflarning bir-biriga muvofiq kеlmasligi, xatolar bo’yicha mol еtkazuvchilarga da'vo bildirildi 4860 0710- 0720 2 Kapital qurilish uchun ilgari to’langan, hajmning oshib kеtishi, baholarning nomutanosibligi va schyotlardagi xatolar bo’yicha pudratchilarga da'vo bildirildi 4860 0810- 0890 Кorxona va firmalar o’z faoliyati jarayonida ishlab chiqarish uchun xom ashyo va materiallar sotib oladilar. Natijada mol etkazib beruvchilar bilan yil boshida yoki zarur xom ashyo va materiallarni olayotgan vaqtda kontraktlar tuziladi. Bu kontraktlarda sub’ektlarning nomi, manzili, xizmat ko’rsatayotgan banklar va ulardagi Hisob-kitob schyotining kodi, xom ashyo va materiallarning turi, sifati, navi, bahosi, miqdorlari va etkazib 147 berish vaqtlari ko’rsatiladi. Chunki mol etkazib beruvchilarning shartni bajarishi ishlab chiqarishning bir tekis, bir maromda faoliyat ko’rsatishiga ijobiy ta’sir qiladi. Agarda mol etkazib beruvchilarning xom-ashyo va materiallari o’z vaqtida kelmasa sub’ektning faoliyatida uzilish sodir bo’lishi, to’xtab qolishi va natijada zarar etkazib kelish va hisoblashishni amalga oshirish sub’ektning faoliyatida muhim o’rin tutadi. Кorxona va firmalarda shartnoma majburiyatlarining bajarilishi ustidan tezkor nazorat yuritish va hisobga olish marketing bo’limi tomonidan amalga oshiriladi. Shuning uchun ham olingan tovar, material qiymatliklarining to’lov xujjatlari avvalo shu bo’limga yoki moliya bo’limiga kelib tushadi. Bu erda xujjatlarning to’lov talabnoma-topshirig’i, schyot-fakturalar va hokazolarning, tuzilgan kontraktga mos kelishi tekshirilib keyin "Кelib tushgan yuklarni hisobga olish daftari"da qayd qilinib kontraktlarni bajarish daftarida belgilanadi va qiymatining to’lanishiga (akseptiga) rozilik beriladi. To’lov xujjatlariga ichki nomer qo’yilib qiymatini to’lash uchun buxgalteriyaga beriladi, patta va tovar-transport yukxati esa ushbu qiymatliklarni olib kelish uchun ekspedisiya bo’limiga beriladi. Natijada shu vaqtdan boshlab korxona va firmalar bilan mol etkazib beruvchilar o’rtasida hisoblashish muomalalari ro’yobga chiqadi. Tovar-moddiy zahiralarni va boshqa aktivlarni etkazib berganligi uchun, ishlarni bajargan va xizmat ko’rsatgani uchun, shuningdek pudratchilardan qabul qilingan qisman tayyor bo’lgan mahsulot va ishlarning qiymatini to’lash bo’yicha berilgan bo’naklarga oid hisoblashishlar haqidagi ma’lumotlarni umumlashtirish quyidagi schyotlarda amalga oshiriladi: 4310-«Tovar-moddiy boyliklar uchun mol etkazib beruvchilar va pudratchilarga berilgan bo’naklar»; 4320-«Uzoq muddatli aktivlar uchun mol etkazib beruvchilar va pudratchilarga berilgan bo’naklar»; Berilgan bo’naklar, shuningdek, qisman tayyor holdagi mahsulot va ishlar uchun to’langan summalar 4310-«Mol etkazib beruvchilarga va pudratchilarga berilgan bo’naklar» schyotining debetiga 5110-«Hisob-kitob schyoti», 5210-«Mamlakat ichidagi valyuta schyotlari » schyotlari bilan korrespondensiyada aks ettiriladi. Mol etkazib beruvchilarga va pudratchilarga bo’nak mol etkazib beruvchi va sub’ektning o’rtasida tuzilgan shartnoma yoki kontrakt asosida beriladi. Alohida hollarda, ishlarni qisman bajarish to’g’risidagi dalolatnoma tuzilishi mumkin. Xorijiy xamkorlar bilan aloqani tasdiqlaydigan asosiy xujjatlar bo’lib, tashqi iqtisodiy aloqalar vazirligida va vakolatlangan banklarda ro’yxatga olingan kontraktlar hisoblanadi. 148 Bunda to’lov topshiriqnomalarida qisman haq to’lash miqdori va oldindan to’lash foizi ko’rsatiladi. 4300-«Mol etkazib beruvchilar va pudratchilarga berilgan bo’naklar» schyotlari bo’yicha analitik hisob har bir debitor bo’yicha yuritiladi. Download 1.89 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|