O bobojonov k. Jumaniyozov

5800-«Qisqa muddatli investitsiyalar hisobi» schoti bilan bog’liq 
xo’jalik operatsiyalari
Т/
r
Xo’jalik muomalalarining mazmuni
Schyotlarning 
bog’lanishi
Dеbеt
Krеdit
1
Qimmatli qog’ozlar mahsulotlar, 
tovarlar, ish, xizmatlarni bеrish yo’li 
bilan xarid qilindi
5810
9010-
9030
2
Qimmatli qog’ozlar asosiy vositalar va 
boshqa aktivlarni bеrish yo’li bilan xarid 
qilindi
5810
9210, 
9220
3
Uzoq muddatli invеstitsiyalarning 
tarkibiy o’zgarishi (rеstrukturizatsiya) 
amalga oshirildi
5810
0610
4
Qimmatli qog’ozlar naqd pulga xarid 
qilindi
5810
5010
78

---

5
Qimmatli qog’ozlar qiymati bankdagi 
schyotdan to’lanishi orqali xarid qilindi
5810
5110-
5530
6
Xaridorlarga ssuda mablag’larining 
vеksеlda bеrilishi
5810
5110-
5530
7
Aktsiyalarning to’lov sifatida qimmatli 
qog’ozlarning kеlib tushishi
5810
4610
8 Qimmatli qog’ozlarni sotilishi
5110
5810
9
Korxonaning qarzi qimmatli qog’ozlar 
bilan qoplanishi
6990
5810
10
Majburiyatlar uchun garov sifatida 
aktsiyalarning bеrilishi
6010
5810
11
Xaridorga vеksеl summasiga da'vo 
bildirilishi
4860
5810
12
Da'vo muddati tugaganligi tufayli vеksеl 
bo’yicha qarzni zarar hisobiga chiqarish
9690
5810
13
Invеntarizatsiya natijasida qimmatli 
qog’ozlarning kamomadi
4730
5810
14
Qisqa muddatli qarzlarning asosiy vosita 
va boshqa aktivlar ko’rinishida bеrilishi
5830
9210, 
9220
15
Qisqa muddatli qarzlarning tayyor 
mahsulot, tovar, ish, xizmatlar 
ko’rinishida bеrilishi
5830
9010-
9030
16
Boshqa korxonalar tomonidan qisqa 
muddatli qarzlarning qaytarilishi
5110
5830
Moliyaviy hisobotlarda investisiyalar bo’yicha quyidagi ma’lumotlar 
yoritiladi:
quyidagi tadbirlarni o’tkazish uchun hisob siyosatida:
investisiyalarning balans qiymatini aniqlash uchun;
joriy vaqtda balans qiymatidagi sodir bo’lgan o’zgarishlarni aniqlash 
uchun;
qayta baholashdan olingan daromad yoki ko’rilgan zarar summalarini 
hisobga olish usulini aniqlash uchun.
1.
Daromad moddalariga kiritiladigan summalarni aniqlash uchun:
foizlar, dividendlar, ijara va lisenziya to’lovlari;
investisiyalarni sotishdan olingan foyda yoki zararlar;
investisiyalarni baholash bo’yicha o’zgarishlar. 
2.
qayta baholash bo’yicha ma’lumotlar:
investisiyalarni qayta baholashning davriyligi to’g’risida;
79

---

qayta baholash usuli va mustaqil ixtisoslashgan (professional) 
baholovchining jalb qilinishi haqida.
3.
Investisiyalarni sotishda sodir bo’lgan ma’lum cheklanishlar.
Xo’jalik yurituvchi sub’ektning asosiy majburiyatlaridan bittasi o’z 
xodimlarining dam olish, davolanish va ruhiyatini ko’taradigan tadbirlarni 
o’tkazish hisoblanadi. Chunki xodimlarga yaratilgan yaxshi sharoitlar 
ularning mehnat unumdorligining oshishiga ijobiy ta’sir qiladi.
Shuning uchun har bir xo’jalik yurituvchi sub’ektda dam olish uylari, 
oromgohlar, sanatoriy va davolovchi muassasalarga, bolalar 
oromgohlariga yo’llanmalar, dam olish tadbirlarida ishtirok qilish uchun 
abonentlar va boshqa pul ekvivalentlari bo’lishi lozim. Ushbu 
ekvivalentlarni hisobga olish uchun yuqorida keltirilgan schyotlarda 
hisobga olinishi mo’ljallanmagan, ammo sub’ektning mulki hisoblanuvchi 
joriy aktivlarning holati va harakati haqidagi ma’lumotlarni hisobga olish va 
umumlashtirish uchun mo’ljallangan 5900-«Kamomadlar va 
qiymatliklarning buzilishidan yo’qotishlar va boshqa joriy aktivlar» 
schyoti qo’llaniladi. Ushbu schyot aktiv bo’lib, uning debet tomonida 
sub’ektda mavjud bo’lgan va yuqorida qayd qilingan yo’llanmalar, 
abonentlar, pattalar va hokazolar hisobga olib boriladi.
Boshqa joriy aktivlarning analitik hisobi ularning turlari bo’yicha ayrim 
holda yuritiladi.