O X b r I d g e a c a d e m y 10-sinf mavzulashtirilgan testlar to’plami

49-§. EVOLUTSION O‘ZGARISHLARNING TIPLARI
1.Divergensiya qaysi tildan olingan manosi qanday? 
2.Divergensiya bu?
3.Divergensiya tufayli............?
4................. natijasida tip sinfl arga,
sinf turkumlarga, turkum oilalarga, oila avlodlarga, avlod 
turlarga ajraladi.
5.Divergensiyaga olib keluvchi omil bu?. 
6.Divergensiya jarayoni nimako‘rinishida tasvirlanadi? 
7. Divergensiya
deyarli hamma vaqt yangi hayotiy sharoitlarga........... .... ortib 
borishini
ifoda etadi.
8.................. xilma-xilligi tufayli sutemizuvchilar 
sinfining................... kabi turkumlar
kelib chiqqan.
9. Sutemizuvchilar har xil turkumlarga mansub
organizmlardagi o‘zaro o‘xshashlik ularning................. 
ekanligiga, ular
o‘rtasidagi farq................. dalildir.
10. Galapogoss orollaridagi vyuroklar ............. xususiyatlari 
jihatdan farq qiladi.
11. Divergensiya hodisasiga o‘simliklar olamidan misol?
12.Evolutsiya jarayonida turlar orasidagi ...................
13. Ayiqlarning qanday xillari bor va qayerlarda yashaydi? 
14. Divergensiya nimalar ta’sirida ro‘y bergan?.
15.Parallel evolutsiyaga tarif bering?
16.Parallelizm qanday yuzaga
keladi?
17.Har xil turlarning bir xil genlarida o‘xshash mutatsiyalar 
paydo bo‘lishi nimaga sabab bo‘ladi?
18.Paralel evolutsiyani qaysi olim o‘rgangan?
19.Konvergent evolutsiya – deb nimaga aytiladi?
20.Konvergent evolutsiyasining mohiyati? 
21.Konvergant evolutsiya aynan qanday organlarda yuz beradi?
22. Qushlar va kapalaklarning qanoti nimadan hosil bo‘ladi va 
bu organlar qanday organlar va qanday tipdagi evolutsiyaga 
misol bo‘ladi ? 
23.Konvergensiya mohiyati? 
24.Konvergent evolutsiyaga qaysi suv hayvonlari misol bo‘ladi? 
25.Quyidagi fikrlarning qaysi evolutsion tipga tegishli ekanligini 
ko‘rsating? 
1. har xil yashash sharoitlariga moslashish natijasida ajdod tur 
belgilarining tarqalishi 
2.Afrika va Janubiy Amerika qit’alarida tarqalgan 
sutemizuvchilar tana
tuzilishida o‘xshashliklar misol bo‘ladi. 
akulalar (birlamchi suv hayvonlari),
ixtiozavrlar va kitsimonlar (ikkilamchi suv hayvonlari) tana 
shaklining
o‘xshashligini misol bo‘ladi 
4.yangi muhit sharoitlariga moslanishlar kengayadi.
5.sistematik jihatdan bir-biridan ancha uzoq
turgan guruhlarda ham kuzatiladi. 
6..Bu jarayon natijasida tip sinflarga, sinf turkumlarga, turkum 
oilalarga, oila avlodlarga, avlod turlarga ajraladi. 
7.birbiriga qarindosh bo‘l gan organizmlar guruhlarida bir 
yo‘nalishda o‘xshash
belgilar pay do bo‘lishi bilan ifodalanadigan evolutsion 
o‘zgarish. 
9.Ajdod tur tarqalgan hududlarda ekologik sharoitning har xil 
bo‘lishi
bu tipga olib keluvchi omil hisoblanadi.
10.tarmoqlangan shoxli evolutsiya daraxti ko‘rinishida 
tasvirlanadi. 
11. deyarli hamma vaqt yangi hayotiy sharoitlarga 
moslanishlarning ortib borishini ifoda etadi.
12.o‘zgarishlar aynan bir
xil tashqi muhit omillari bilan bevosita bog‘langan organlarda 
yuz beradi 
13.sut emi zuvchi kitsimonlar va kura k oyoqlilar bir-biridan 
mustaqil holda suv
muhitiga o‘tishgan va ularda suv muhitiga moslanishlar – 
kurakoyoqlar paydo
bo‘lganligi misol bo‘ladi 
14.Oziq turi, yashash muhitining xilma-xilligi tufayli 
sutemizuvchilar
sinfi ning hasharotxo‘rlar, oztishlilar, qo‘lqanotlilar, 
kemiruvchilar, yirtqichlar,
juft tuyoqlilar, toq tuyoqlilar, kurakoyoqlilar, kitsimonlar kabi 
turkumlar
kelib chiqishi misol bo‘ladi? 
15.Evolutsion o‘zgarishlarning bun -
day xili qarindosh bo‘lmagan turlar -
ning o‘xshash tashqi muhit ta’siri ga
moslanishlari natijasi hisoblanadi.
16.Vyuroklarning har xil turlari kelib chiqishi misol bo‘ladi.
17.o‘xshash belgilar bir-biriga
qarindosh turlarda mustaqil
holda hosil bo‘ladi 
18.Bu hodisa hodisasini o‘simliklarning shakli o‘zgargan 
vegetativ organlarida
ham ko‘rish mumkin.
19.Har xil turlarning bir xil genlarida o‘xshash mutatsiyalar 
paydo bo‘lishi sabab bo‘ladi.
20.no‘xatning
gajaklari, kaktus va zirkning tikanlari,

---

7 
bargning shakl o‘zgarishi ekanligi misol bo‘ladi .
21.Ayiqlarning har xil turlari kelib chiqishi misol bo‘ladi?
22.mutatsion jarayon, alohidalanish, populatsiya to‘lqinlari, 
tabiiy tanlanish ta’sirida ro‘y beradi 
23. Grekcha so‘zdan olingan.
24.populatsiyalar evolutsiya ning boshlang‘ich omillari ta’siri 
natijasida ajdod
turdan sezilarli darajada farq qiladigan belgilarni to‘playdi va 
saqlaydi, oqibatda
tur ajralib, yangi turlarni hosil qiladi.
25. Lotincha so‘zdan olingan 
26. Yonma ~ yon boruvchi degan manoni bildiradi 
27.bir-biriga genetik yaqin turlarda belgilarning o‘xshashligi,
gomologik tuzilmalarning mustaqil holda o‘zgarishlari natijasida 
yuzaga
keladigan evolutsiyadir.
28.N. I. Vavilovning irsiy o‘zgaruvchanlikning gomologik 
qatorlari qonuni tavsiflab beradi. 
29.kelib chiqishi jihatidan uzoq guruhlar (kenja sinf, sinf, tip) 
organizmlarning o‘xshash belgilarga ega bo‘lishi bilan
ifodalanadigan evolutsion o‘zgarish
xili.