O' zbekiston respublikasi oli y va o r t a maxsus ta'lim vazirlig I abu rayhon beruniy n o m ida g I

M ajm ualashtirish usullari. 
Halqali LKTrini kengaytirish uchun ikki yoki uch 
darajali halqali strukturadan foydalaniladi. Bunday hollarda tarmoq bir nechta halqali 
qism tarmoqlar qilib quriladi (5.8-rasm).
5.8-rasm. Ikki darajali halqali strukturali LKTr 
Bu yerda: KB- kommutatsiya bo’g'ini.
Qism tarmoqlarini birlashtirish uchun kommutatsiya bo’g'iniga ega bo’lgan 
qo’shimcha halqadan foydalanadi. Past darajali halqa KB orqali, yuqori darajali halqa 
kanaliga bog'lanadi. KB paketlami qabul qilib olib ulami o’ziga mos keluvchi manzilga 
uzatish 
uchun 
yo’naltiradi. 
Paketlami 
kommutatsiya qilish, 
KB 
xotirasida 
saqlanayotgan yo'nalish jadvali bo’yicha amalga oshiriladi. Iyerarxik halqali struktura 
hisobiga tarmoqqa kiruvchi stansiyalar sonini oshirish yo’li bilan uning puxtaligini 
oshirish mumkin.
Monokanalli tarmoqlaming yuqori darajali tarmoq bilan mujassamlashtirish 
kanallararo stansiyalar (KAS) yordamida amalga oshirilishi mumkin, bunday hollarda 
ikkita kanalni bog'lovchi KAS ma'lumotlami uzatish tarmoqlari bajaradigan funksiyani 
bajaradi. 5.9-rasmda ko’p kanalli LKTr keltirilgan.
KASning asosiy vazifasi monokanal orqali uzatilayotgan paketlami selektrlab, 
ajratilagan paketlami bufer xotirasida saqlash uchun qabul qiladi va ulami KASni 
manzil bilan bog'lovchi kanaliga uzatadi.

---

Ikkita bir xil monokanalni bog'lovchi KAS ko’prik deb ataladi. M a'lumotlar kanali 
ko’priklari ikkita o’xshash EHM tarm og'ini (bir xil protokolli) bog'lovchi qurilmani 
tashkil etadi. Ko’priklaming asosiy vazifasi paketlami bitta tarmoqdan boshqasiga 
o’tkazishdan iborat. Paketlami uzatish jarayonida ko’prik paketning signallarini ishlab 
chiqib, uni uzun ko’prik bo’yicha, uzoq masofaga uzatish imkoniyatini yaratadi.
5.9-rasm. K o’p kanalli LKTr.
Ko’prik retranslyatorlardan farq qilib, qo’shimcha imkoniyatlarga egadir. Ko’prik 
har bir paketni ko’rib chiqib, ikki tarmoqning qaysi biriga shu paket tegishli ekanligini 
aniqlaydi. Retranslyatorlar esa, bunday hollarda paketlami, uzatilayotgan ma'lumotlami 
tahlil qilmasdan uzatib yuboradi. Ko’priklardan foydalanishning asosiy sababi, ulami 
turli kabelli bog'lanishlarga ega vositalar bilan bog'lash imkoniyatiga ega ekanligidir.
Turli xil tarmoqlami bog'lovchi qurilma shlyuzlar deb ataladi. Bunday hollarda 
kanalni seleksiyalash va boshqarishdan tashqari, axborotli kanallar protokolni 
o'zgartirish kerak bo'ladi. LKTr va MUTr ni X25 protokolidan foydalanib ulash 
mumkin, ya'ni lokal va global KTrini bog'lash hosil qilinadi. Kengroq tarqalgan 
ko'priklar turiga Ethemet-Ethemet, Starlan-Starlan va boshqalami misol qilishimiz 
mumkin.

---