O' zbekiston respublikasi oli y va o r t a maxsus ta'lim vazirlig I abu rayhon beruniy n o m ida g I

K o'p kirishli O X Q siga ega KPHMIar. K o'p kirishli OXQsiga ega hisoblash 
majmualarini strukturali tashkil etishda, uning tarkibidagi barcha qurilmalar OXQ lari 
orqali bog'lanadi. Bunday struktura 2.4-rasm dako'rsatilgan.
2.4-rasm OXQsiga ega ko'p kirishli KPHM 
Bu yerda: P I, P2-protsessorlar, K C hQ l, KChQ2-kiritish- chiqarish qurilmalari
Bunday hollarda xotira moduli, o'zig a ulangan qurilmalar soniga teng bo'lgan 
kirishlar soniga ega b o 'la d i, y a'n i har bir qurilma uchun OXQsining kirishlari mavjud 
bo'ladi.
Markazlashgan kom m utatsiya qurilmasiga ega b o'lgan kesishuvchi kommutatsiyali 
hisoblash majmualarga nisbatan, OXQ ega ko'p kirishli KPHM larida kommutatsiya 
vositalari bir qancha qurilm alar o'rtasida taqsimlangan bo'ladi. KPHMlarini bunday 
tashkil etishda kesishuvchan kommutatsiyali tizimlaming barcha ustunliklari saqlanib 
qoladi va kommutatsiya tizim i birmuncha soddalashadi. Tizimni kengaytirish uchun 
OX Qga qo'shim cha kirishlar qo'yilishi kerak bo'ladi.
Bundan tashqari har bir protsessorga alohida ajratilgan operativ xotirali, ya'ni bu 
xotira boshqa protsessorlarga talluqli bo'lmagan k o 'p kirishli OXQga ega KPHM ham 
mavjud. Bunday tashkil etish quyidagi 2.5-rasmda ko'rsatilgan.
Hisoblash m ajm uasidagi har bir protsessorga alohida, faqat o'ziga tegishli xotira 
moduli ajratilishi bois, u nda shu protsessoming o 'zig a tegishli bo'lgan axborotlami

---

saqlanishi imkoniyati yaratiladi. B unday axborotlarga turli ja d v allam i, ma'lumotlami, 
operatsion tizimning ba'zi modullarini kiritishimiz mumkin
2.5-rasm. K o 'p kirishli OXQga ega K PH M
O 'ziga tegishli axborotlaming o 'z tarkibidagi xotirada saqlanishi umumiy operativ 
xotirali hisoblash majmualarida y uz beradigan turli konfliktlarni b artaraf qilish imkonini 
beradi. Bunday majmualardagi asosiy kamchilik, agar m ajm ua tarkibidagi qaysidir 
protsessor ishlash qobiliyatini y o 'q o tsa, uning xotirasidagi axborotlarga murojat qilish 
qiyinlashadi, bu axborotlami boshqa operativ xotira qurilm asiga kiritish-chiqarish 
kanallari orqali, yoki tashqi xotira vositalari orqali o'tkazishga an ch a vaqt sarf qilinadi.
Strukturali tashkil etilishi bo'y ich a, ES 1046, ES 1065 m ajm ualarining ko'pkirishli 
umumiy xotira qurilmasiga ega K PH M tarkibiga kiritishimiz m um kin.
Yuqorida keltirilgan KPHMni strukturali tashkil etishning uchta turi adabiyotlarda 
haqiqiy yoki klassik KPHMlari deb yuritiladi.