Общая характеристика наземных брюхоногих моллюсков

Gonada(germafrodit bezi) bilan boshlanadigan reproduktiv organi, sprialsimon tarzda chig’anoq ustuni yonidan pastga tushadi va unga yaqin joyda oyoq bo’shlig’iga o’tib, o’ng paypaslagich asosida jinsiy teshik bilan tugaydi(2-rasm). Erkaklik bo’limining distal qismida shakillangan halqa, urg’ochi yo’li bo’ylab tortilgan. Umuman, erkaklik bo’limining distal qismini o’ziga xos tuzilishini e’tiborga olmaganda, Pupilloidei kichik turkumi vakillari reproduktiv organi, boshqa qorin oyoqli mollyuskalar reproduktiv organiga xos tarzida tuzilgan.

Gonada chigarning yuqorigi qismida qalin to’qimlarda joylashgan va bir nechta bosh follikullardan iborat. Hayvon katta va kichigliga qarab u o’zgarib turadi, masalan yirik va o’rtacha kattaliklarga ega bo’lganlarda 7-8 ta bo’lsa, maydalarida gonada 2 bosh follikuldan tashkil topgan. Har bir follikulda ham erkaklik va ham urg’ochilik gametalari shakillanadi.

Pupilloidei kichik turkum vakillari ichida tuxum qo’yuvchilari va tuxumdan tirik tug’uvchilari ham bor. Tuxumdan tirik tug’uvchilarning “bachadonda” yosh mollyuska shakillanadi, qaysiki organizimdan chiqqandan keyin mustaqil hayot kechira boshlaydi.

Pupilloidei kichik turkum vakillari ichida tuxum qo’yuvchilari va tuxumdan tirik tug’uvchilari ham bor. Tuxumdan tirik tug’uvchilarning “bachadonda” yosh mollyuska shakillanadi, qaysiki organizimdan chiqqandan keyin mustaqil hayot kechira boshlaydi.

Mollyuskalarda ko’payish jarayoni boshqa hayvonlar kabi, nasl qoldirish uchun o’ziga juft topishdan boshlanadi.

Kopulyatsiyaga tayyor bo’lgan o’ziga juft topilgandan keyin, ularda “nikoh o’yin” boshlanadi.

Kichik turkum vakillaridan Pseudonapaeus albiplicatus turida “nikoh o’yini” ikki bosqichda o’tadi(3-rasm), ya’ni tanishish va taqib qilish(qo’shilish uchun).

P. albiplicatus turining “nikoh o’yini” va kopulyatsiya jarayoni

2
1
I
1