Odam bo‘lish qiyin: roman va hikoyalar
Download 1.53 Mb. Pdf ko'rish
|
|
Odam bolish qiyin
227 , plashi ning yoqalarini ko‘tarib kanal yoqalab yu rib ketdi. Doimo qora baxmaldek yaltirab turadi gan kanal suvi hozir loyqa edi. Shu yerlarda u Sayyora bilan ko‘p sayr qilgan, suvga tikilib o‘z aksini tomosha qilgan... Sira esidan chiqmaydi. Bir kuni yalang‘och otliqlar haykali yonida panjaraga suyanib tu rishganda Sayyora qo‘lida o‘ynab turgan pomada sini suvga tushirib yubordi. Abdulla suvdagi o‘z aks lariga tikilib turgan edi. Ular birikki tebranib ajraldi, keyin anchagacha qo‘shilib turdida, suv tingach, o‘z holatiga kirdi. – O‘xshar ekanmizmi? – dedi Sayyora unga g‘alati qarab. – Hamma shunday deyapti. – O‘zingchi? – Men allaqachon buni sezganman, – Abdulla shunday deb uning qo‘llarini ushladi. – Demak, biz akauka ekanmizda! Sayyora ko‘zlarini ayyorona suzib Abdullaning aksiga tikildi. – Men undan ham qalinroq bo‘lishni istardim. Sayyora indamadi. Cho‘ntagidan bir nechta tanga olib, suvga otdi. – Ana! – dedi yosh boladek chapak chalib. – Yana qo‘shilib ketishdi. – Doim shunday bo‘lsachi? – Abdulla hazil lashgan bo‘lib dilidagi gapni aytdi. – Yoqmay ketsin! – Sayyora shunday deb Abdullaning burnini chertdi, lekin uning sho‘x chehrasidan roziligi, shunday bo‘lishini istayot ganligi sezilib turardi. Abdulla shuni eslab, dili yorishgandek bo‘ldi. Ha, ular birga bo‘lishlari kerak. Uning kelajagini faqat Sayyora ta’minlay Olmas Umarbekov 228 , di. Nima bo‘lsa ham shunga intiladi, shunga eri shishi lozim. U Nevskiy ko‘chasiga chiqqanda, birdan qay noq hayot ichiga kirib qolgandek bo‘ldi. Yomg‘ir hamon chelaklab quyayotganiga qaramay, yo‘lka odamlar bilan to‘la edi. Qayoqqa qarama, zont. Katta, kichik, oq, sariq, qora zont. Kichik yel kanlardek bu zontlar Abdullaning atrofida suzib yurardi. Ondasonda ular orasidan kimlarning dir shalabbo boshlari ko‘rinib qolar va shu on dayoq g‘oyib bo‘lardi. Faqat Abdulla shoshmasdi. Qayoqqa ham shoshardi? U hozir vaqt o‘tkazishi kerak, bironta aniq fikrga kelmaguncha shosh masligi kerak. Shuning uchun ham u sekin qa dam tashlardi, qo‘llari cho‘ntagida, quloqlari esa atrofdagi ming xil oyoq tovushlarida, zontlarda. Qiziq, nega zontlar har xil tovush chiqaradi? Yomg‘ir hammasiga bir xil urilyaptiku! Birovniki xuddi entikkan yurak urishidek dukillaydi, bi rovniki esa qizitilmagan chirmandadek takillay di... Hammasi har xil. Bu qanday qonunga kirar ekan? Buning qonuni bormikin o‘zi? Abdullaning tirsagiga tegib, katta qora zont vazmin suzib o‘tdi. – Natasha! Qayerdasan? – qichqirdi orqadan jarangdor ayol ovozi. – Shu yerdaman! – javob qildi chinqiroq qora zont va to‘xtadi. – Shu yering qayer? – Trotuar! – Trotuarligini bilaman. O‘zing qayerdasan? Qora zont ko‘tarildi, uning tagidan dumaloqqi na qizchaning javdiragan ko‘zlari ko‘rindi. Qizcha u yoq bu yoqqa alanglab qarar, ammo qayoqqa Odam bolish qiyin 229 , yurishini bilmasdi. Abdulla ko‘maklashmoqchi bo‘lib yoniga endi keluvdiki, qizcha oldinga qa rab yugurib ketdi. Abdulla uning orqasidan qarab qoldi. Zont tagidan qizchaning kichkina oyoqlari chalpchalp qilib pildirab borardi. Bu tovushning qanday qonuni bor? Hamma qonunlarning asosi bor – hayot. Hayotdan yuksak qonun yo‘q. Kim shunday degan edi? Lomonosov bo‘lsa kerak?.. Ha, hayotdan yuksak qonun yo‘q. Hayot esa murakkab, unda hech narsa birbiriga o‘xshamay di. Hatto odam ham. Har bir odamning o‘z hayoti bor. Birov xursand, birov xafa. Birov bor istakla riga erishgan, birov endi erishyapti. Birov esa... birov esa hech narsaga yetisholmay o‘tib ketyapti. Shuning uchun ham, balki zontlarning tovushlari har xildir, oyoq tovushlari har xildir? Kiyimiga qa rab odamlarni bilish mumkin, deyi shadiku! «Neva» kinoteatriga yetganda Abdulla zontlar kamayganini payqadi. Sochini ro‘molchasi bilan sidirib, osmonga qaradi: yomg‘ir tingan, nursiz yulduzlar birinketin ko‘rina boshlagan edi. Shu payt kimdir Abdullani turtdi. Abdulla cho‘chib tushdi. Ro‘parasida setka ko‘tarib olgan kurs doshi Viktor turardi. – Ha, Abusha, yulduz sanayapsanmi? – so‘radi kulib u. Abdulla jilmaydi. – Salom. O‘zingchi? – Xotinimning oldidan kelyapman, – dedi Vik tor setkaga ishora qilib. – Kasalxonada yotibdi. – Tinchlikmi? – xavotirlanib so‘radi Abdulla. – Ahmoq, bolasini oldirib tashlabdi, – dedi kuyunib Viktor. – Rosa urishdim. |
