Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги аҳмадали асқаров узбек халқининг

Страбон машҳур «География» асарининг 
муаллифидир. У Ўрта Осиѐ қадимги халқларининг 
урф-одатлари, шаҳарлари ва дарѐлари ҳақида маъ-
лумотлар беради: "СЗлдинги замонларда бақтрийлар 
ва суғдийларнинг турмуш тарзи ва урф-одатлари 
кўчманчиларнинг турмуш тарзидан кўп фарқ қилма-
ган, аммо бақтрийларнинг анъанавий маданияти анча 
юқори бўлган; лекин улар ҳақидаги Онесикритнинг 
фикри мақтовга сазовор эмас. Унинг сўзларига кўра, 
қарилик ва касалликдан қаттиқ толиққан одамларни 
улар махсус боққанлар ва ўзларининг маҳаллий тил-
ларида "гўрковлар" деган итларга тирик ҳолда таш-
лаганлар. Бақтрийлар пойтахти деворларидан ташқа-
ри жойлар тоза бўлган, лекин мамлакат ичкариси-
даги ҳудуднинг катта бир қисми одам суяклари билан 
тўлдирилган; Искандар бу урф-одатни йўқ қилди. 
Шунга ўхшаган ҳикояларни каспийлар ҳақида ҳам 
айтиб берадилар: улар 70 ѐшдан ошган ўз
' Ўша асар, VII китоб, X боб, 1. 
г
Ўша 
асар, VII китоб, X боб, 4, 5.
155

---

ота-оналарини қамаб қўядилар ва оч қолдирадилар"
1
. 
Страбон юртимиз қадимги шаҳарлари ҳақида қуйи-
дагиларни ѐзади: "Айтишларича, Искандар Бақтрия 
ва Суғдиѐнада 8 та шахарга асос солган ва кўпларини 
вайрон қилган. Вайрон қилганлари жумласидан 
Бақтрия-даги Кариата (бу ерда Каллисфен қўлга 
тушиб қамоқ-қа олинган), Суғдиѐнадаги Мароқанда ва 
Кира —Як-сарт дарѐсидаги Кир томонидан қурилган 
оҳирги ша-ҳар; бу форс давлатининг чеккаси бўлган. 
Искандар Кирни иззат-ҳурмат қилган бўлса ҳам, бу 
шахар аҳо-лисининг кўпдан-кўп қўзғолонлари сабабли 
уни вай-рон қилишга буйруқ берган..."
2
. "Суғдиѐна 
ичидан оқаѐтган дарѐни Аристовулнинг айтишича, 
македон-лар Политимет деб аташган. ...Орийлар 
еридан оқаѐт-ган Арий дарѐсига ўхшаб бу дарѐ ҳам 
мамлакат ер-ларини суғориб, дашт ва чўл ўлкаларига 
интилади ва қумлар ичида йўқолиб кетади"
3
.