Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги низомий номидаги тошкент давлат педагогика университети “сурдопедагогика” кафедраси

2008 ўвув йилининг охирида, имконияти чекланган болаларнинг ижтимоий интизоми даражаси

Хулоса қилиб айтиш мумкинки, ижтимоий чекловда булган имконияти чекланган болалар салбий эмоционал мухитда кун кечирадилар ва, салбий хулқ атворга эга буладилар. Имкониятлари чекланган болаларнинг эмоционал холатини яхшилаш учун бундай бола яшаб турган бутун хамжамиятда комплекс тайёрлов ишини олиб бориш талаб қилинади, чунки хар қандай боланинг айниқса, имконияти чекланган боланинг ижтимоий хулқ-атвори у яшаётган ижтимоий мухитга боғлиқ.
Натижалар мониторингининг кейинги банди имконияи чекланган боланинг ўқув йили бошида ва охирида намоён қилган билимлари даражасини аниқлашга қаратилди.
Умумтаълим муассасасига янги қабул қилинган болалар оддий билимларга хам эга эмас эдилар чунки болалар, нафақат ижтимоий, балки ахборот чекловида яшар эдилар. Кўпчилик болаларда билим олишга интилиш хам, иқтидори хам кузатилмас эди, улар ўқиш, ёзиш, хисоблашни билмас рангларни ажрата олмас эдилар, геометрик шаклларнинг номларини хам билмас эдилар. Бу курсаткичлар қўйидаги диаграммада фоизларда келтирилди.
Тарбиячилар ўқитувчилар аввал инклюзив таълим буйича ўқитиш методологиясини узлаштиришга бағишланган тренингда қатнашдилар. Имкониятлари чекланган болалар умумий мактабгача ва бошланғимконияти чекланган мактаб муассасасига қабул қилинганларидан бошлаб, тарбиячилар ва педогоглар улар билан қўшимча машғулотлар олиб бордилар. Имконияти чекланган болалар билан хам, уларнинг ота оналари билан хам бажаришга оид тренингни ўтадилар. Имконияти чекланган болалар ўқув йилининг охирида эришган ютуқлар қуйидаги диаграммада акс эттирилди.
Имконияти чекланган болаларнинг 2008 ўқув йилининг охирига келиб билим даражаси
Лойихага жалб қилинган имконияти чекланган болалар эришган муваффақиятлари ота-оналарнинг ўзларини хам хайратга солди. Хатто ибтидоий билимларга хам эга бўлмаган, энг яқин кишилари хам ишонмаган болалар ўқиш, ёзиш, хисоблаш, масалаларни ечиш, рангларни ва геометрик шаклларни фарқлашка ўргандилар, мусиқа, рақс, физкулътура машғулотларини севиб қолдилар, ўзларининг билишга булган фаолликларини оширдилар. Қарши шахридаги мактаблардан бирининг бешинчи синф ўқувчиси шеър ёза бошлади, Жиззах шахрида 7-синф ўқувчиси ёғоч билан ишлаш санъатини ўрганишга киришди, кўпчилик болалар мусиқа, рақсда ўз қобилиятларини намоён этмоқдалар.
Шундай қилиб, таянч (пилот) боғчалари ва мактабларида инклюзив таълимни жорий этиш натижалари шуни кўрсатадики, инклюзив хамжамиятлар умуман олганда имкониятлари чекланган барча кишиларга нисбатан қарашларнинг ўзгаришига ёрдам берадики, бу эса ўз навбатида жамиятнинг хар бир аъзосига ўз имкониятларидан тулиқ фойдалана олиш, жамиятда чуқур инсонпарварлик муносабатларини қарор топтиришга олиб келади. Имкониятлари чекланган болаларни инклюзив таълимга жалб этиш натижасида улар умумтаълим жараёнининг барча тадбирларида фаол қатнашиш имконига эга буладилар. Бу жараёнда мослашиш унча зураки тус касб этмайди ва стереотипларни келтириб чиқармайди. Умумтаълим муассааларида уларга курсатилаётган индивдуал ёрдам уларни бошқа соғлом болалардан ажралиб қолишига олиб келмайди. . Maxsus ta'lim sharoitlarini aniqlashda PMPKning o'rni.

Shuni ta'kidlash kerakki, alohida shartlar ro'yxatiga kiritilgan har bir guruh zarur darajadagi ta'lim sifatini va bolaning zarur ijtimoiy moslashuvini ta'minlaydi. Autizm spektrining buzilishi - bu rivojlanish buzilishlarining katta guruhidir: bolalar autizmi va boshqa shunga o'xshash xatti-harakatlar, rivojlanish va ijtimoiy-emotsional aloqalar. Har safar ta'lim shartlarining umumiy xususiyatlari ushbu bolaning qobiliyatlari va xususiyatlariga muvofiq o'zgartirilishi va individuallashtirilishi kerak. Masalan, moddiy va texnik ta'minot, maxsus sharoitlarning ajralmas qismlaridan biri sifatida, eshitish va ko'rish qobiliyati buzilgan bolalar uchun inklyuziv ta'lim makonini yaratishda maksimal darajada qatnashadi. Autizm spektri buzilgan bolalar uchun texnik vositalar (TCO) bu qadar ustun bo'lmaydi. Ushbu toifadagi bolalar uchun "og'irlik markazi" maxsus o'qituvchilar (repetitorlar) va boshqa tashkiliy-pedagogik sharoitlar mavjudligiga o'tadi.

Qoida tariqasida, bolaning ota-onasi psixologik, tibbiy va pedagogik komissiyada o'quv shakli, turi va maxsus ta'lim shartlari bo'yicha asosiy tavsiyalar oladi. Xuddi shu tavsiyalar o'quv muassasasi kengashi mutaxassislarining faoliyat yo'nalishini "belgilaydi", nogiron bolalarga ixtisoslashtirilgan korrektsion va rivojlanish yordamining umumiy strategiyasini aniqlaydi, taktika va o'ziga xos texnologiyalarni ishlab chiqadi, bolalar muhitiga va o'quv muassasasiga moslashishni osonlashtiradigan tashkiliy choralarni belgilaydi. nogiron bola. Shunday qilib, birinchi bosqichda har bir mutaxassis bolani chuqur tekshiruvdan o'tkazadi, uning maqsadi aqliy rivojlanish xususiyatlarini, maxsus ta'lim ehtiyojlarini aniqlashdir. So'rov natijasida har bir mutaxassis batafsil xulosa yozadi. Ushbu xulosalar tuzish uchun asosdir moslashtirilgan o'quv dasturi(AOP) . Shunday qilib, har bir mutaxassis diagnostika bosqichida bolaning holati va rivojlanishini baholashga o'z hissasini qo'shadi, keyingi ta'lim, ijtimoiy moslashuv va o'qitish nuqtai nazaridan o'z imkoniyatlarini prognoz qiladi. Ikkinchi bosqichda, individual kollegial tekshirish printsipiga muvofiq mutaxassislar bolani tekshirish natijalarini kollegial muhokama qilishadi. Kollegial munozaralar jarayonida mutaxassislar bolaning rivojlanishining tabiati va xususiyatlari haqidagi g'oyani aniqlaydilar, uning keyingi rivojlanishining taxminiy prognozini va kiritilgan bolalarning ijtimoiy va ta'limga maksimal darajada moslashishiga yordam beradigan tuzatish-rivojlanish va reabilitatsiya choralari tizimini aniqlaydilar; axloq tuzatish ishlarining nuanslarini, uning aniq bosqichlarini, taktikasi va texnologiyalarini aniqlang, bolani hamrohligida yordam beradigan mutaxassislar doirasini aniqlang; bola bilan ishlash shakllarini tavsiya eting.

Xulosa № _____.

SHAHAR PSIXOLOGIK-TIBBIY-PEDAGOGIK KOMISSIYASI _________________________ TUMANI

Manzil: ____ (PMPK) _________________________

Telefon: ___ (PMPK) _______________________

Berilgan: _____ (bolaning ismi) ___________________

Tug'ilgan kun: ____________________________

Bu (a) PMPK bilan maslahatlashgan (a)

20__ yil oyining ______ raqamlari

Har tomonlama psixologik, tibbiy va pedagogik ekspertiza natijalariga ko'ra nogiron bolaning holati belgilanadi.

Aqliy rivojlanish, ijtimoiy-pedagogik beparvolik tufayli o'rganishdagi qiyinchiliklar .

4) Bola rivojlanishining ehtimoliy prognozi ta'lim muassasasida quyidagi maxsus o'quv sharoitlari yaratilganda qulaydir (1 varaqdagi ilovada keltirilgan tavsiyalar).

PMPK rahbari / Ismi /

Hujjatning keyingi qismi ota-onalar tomonidan ularning iltimosiga binoan ta'lim muassasasiga yuboriladi. San'atning ta'siri haqida ta'lim muassasasi ma'muriyati ogohlantiriladi. 61 "Tibbiy sir" va Rossiya Federatsiyasining sog'liqni saqlash to'g'risidagi qonunlarining asoslari, bu uzatilayotgan ma'lumotlarning maxfiyligini tasdiqlaydi.

20__ yil __- sonli _____ sonli xulosa

SHAHAR PSIXOLOGIK-TIBBIY-PEDAGOGIK KOMISSIYASI __________________________

Berilgan: bolaning ismi

Har tomonlama psixologik, tibbiy va pedagogik ekspertiza natijalariga ko'ra o'rnatilgannogiron bolaning holati: yuqori aqliy funktsiyalarning to'liq rivojlanmaganligi (oddiy muvozanatli turi). Ijtimoiy-pedagogik beparvolik. Nutqning tizimli rivojlanmaganligi, nutq rivojlanishining III darajasi.

Bolaga alohida ta'lim shartlari kerak:

1) 2013-2014 o'quv yilidan boshlab aqliy rivojlanishida nuqsoni bo'lgan bolalar uchun moslashtirilgan o'quv dasturiga muvofiq ta'lim tashkilotining 2-sinfida o'qitish, uni boshqa talabalar bilan ham, alohida sinflar, guruhlarda yoki ta'lim faoliyati bilan shug'ullanadigan alohida tashkilotlarda amalga oshirish mumkin. (Rossiya Federatsiyasining 2012 yil 29 dekabrdagi 273-sonli "Rossiya Federatsiyasida ta'lim to'g'risida" gi Rossiya Federatsiyasi Qonunining 79-moddasi 4-bandi).

2) Aqliy rivojlanishida nuqsoni bo'lgan bolalar uchun moslashtirilgan asosiy umumiy ta'lim dasturiga muvofiq, to'liq inklyuziya bo'yicha ta'lim muassasasida kunduzgi o'qish eng samarali hisoblanadi.

3) agar tavsiyalarni aniqlashtirish / to'g'irlash zarur bo'lsa yoki yil davomida barqaror ijobiy yoki salbiy dinamika bo'lsa, PMPKga qayta murojaat qilish.

Ta'lim tashkiloti bilan aloqada bo'ling: ota-onalar va o'qituvchilar yig'ilishlarida qatnashish; Farzandingizning muvaffaqiyati bilan qiziqing.

PMPK rahbari / Ismi /

SHAHAR PSIXOLOGIK-TIBBIY-PEDAGOGIK KOMISSIYASI _________________________

Ta'lim tashkilotida quyidagi maxsus o'quv sharoitlari yaratilganda rivojlanishning taxminiy prognozi qulaydir:

1. Alohida aqliy jarayonlarning xususiyatlarini hisobga olgan holda engil aqliy rivojlanish nuqsonli bolalar uchun moslashtirilgan o'quv dasturini ishlab chiqish, tasdiqlash va amalga oshirish: beqaror e'tibor, faoliyat sur'ati pasayishi.

2. Ta'lim tashkiloti kengashi tomonidan har chorakda kamida 1 marotaba rivojlanish dinamikasini aks ettirgan holda dars jadvalini tuzish, nutq terapevti, psixolog bilan tuzatish darslarini o'tkazish). Kengash qaroriga binoan individual o'quv yo'nalishlariga o'z vaqtida tuzatishlar kiriting. Majburiy tartibda o'quv dasturiga "ijtimoiy yo'nalish" fanini kiritish.

3. Nogiron bolalarni o'qitish va tarbiyalashning maxsus pedagogik usullari:

v.V.ga ko'ra, bolani rivojlantirish guruhiga muvofiq o'qituvchiga tuzatish yordami. Voronkova;

Visual vizual tasvirlar (rasmlar, modellar, diagrammalar) majburiy ravishda qo'llab-quvvatlanadigan o'quv materiallarining taqdimoti;

The dunyo haqidagi lug'at va g'oyalarni kengaytirish, fazoviy-vaqtli vakilliklarni shakllantirish;

 savol ustidan mulohaza yuritishga vaqt bering, javob bilan shoshilmang. Qiyin bo'lsa, yordamning barcha turlaridan foydalaning (rag'batlantiruvchi, yo'naltiruvchi, tarbiyaviy);

 o'qituvchi vazifalarning ko'lamini, faoliyatning boshqa turiga o'tishda, bir faoliyat turidan ikkinchisiga o'tishda, diqqatini maxsus texnikalar bilan almashtirishi kerak: sezgir, vizual, eshitish vositasi, o'yin, doimiy ravishda bilim qiziqishini saqlash;

Mathemat matematika darslarida mashg'ulotlar usullarni almashtirishga (vizual, eshitish) va faoliyatni tez-tez o'zgartirishga (darslik bo'yicha, vizual hisobga olish materiallari bilan, son o'lchagichga ko'ra va tarqatma materiallarga) asoslangan bo'lishi kerak.

4. Himoyaviy pedagogik rejim:

Psych psixofizik haddan tashqari yuklanish, hissiy buzilishlarning oldini olish (faoliyatni o'zgartirish, ijodiy topshiriqlardan foydalanish, rangli rasmli materiallar, o'quv materiallarini taqdim etishning ko'ngilochar shakli ...);

San SanPiN 2.4.2.2821 - 10 me'yorlariga rioya qilish (harorat, yorug'lik rejimi; mebelning o'sishiga mos kelishi);

A kuniga ikki marta bepul ovqatlanish.

7. Umumjahon ta'lim harakatlarining shakllanishi: o'quv faoliyati uchun motivatsiyani shakllantirish.

8. Psixologik tuzatish

Tuzatish ishlari quyidagi yo'nalishlarda olib borilishi kerak:

C Kognitiv jarayonlarni rivojlantirish (haftasiga 2 marta individual darslar); e'tiborni, xotirani, fikrlashni rivojlantirish uchun o'yinlardan foydalaning.

A Kichik guruhda ishlash orqali aloqa ko'nikmalarini rivojlantirish; o'zini o'zi nazorat qilishni rivojlantirish qoidalari bo'lgan o'yinlar.

9. Ishning asosiy sohalarida logopedik tuzatish: fonetik va fonemik tasvirlarni shakllantirish; izchil nutqni rivojlantirish; nutqning grammatik tuzilishini rivojlantirish; leksik mavzular bo'yicha lug'atni kengaytirish, faollashtirish; til tahlili va sintezining shakllanishi; yozma kasalliklarning oldini olish. Haftada 2 marta nutq terapevti bilan mashg'ulotlar.

PMPK rahbari / Ismi /

3. Xulosa.

Muayyan vaziyatda zarur bo'lgan maxsus ta'lim shartlarini aniqlashda muhim rol psixologik, tibbiy va pedagogik maslahat tizimiga - tegishli federal qonun hujjatlarida qonuniy ravishda taqdim etilgan psixologik, tibbiy va pedagogik komissiyalar tizimiga (PMPC) va ta'lim muassasalari kengashlariga (PMPC) qaratilgan. Nogiron bolalarni o'qitish va tarbiyalashga yondashuvlarni o'zgartirish mobil iqtisodiyotga nisbatan ijtimoiy moslashuvchan xatti-harakatlar ko'nikmalariga ega bo'lgan ijtimoiy faol shaxsni shakllantirish va rivojlantirishga qaratilgan. Ushbu maqsadga erishish usullaridan biri - bu ta'limga qo'shilish. Bundan tashqari, inklyuziv ta'limning rivojlanishi teng huquqlar, erkinlik, jismoniy va boshqa qobiliyatlaridan qat'i nazar, har qanday bola uchun mos ta'lim yo'nalishini tanlash imkoniyatini beradi. Shu bilan birga, nogiron bolalarga ta'lim jarayonida individual yondashish ta'lim va tarbiya jarayonini har bir bolaning individual ehtiyojlari va imkoniyatlarini hisobga oladigan tarzda tashkil etish zarurligiga olib keladi. Va bu maxsus shart-sharoitlarni, shu jumladan ta'lim dasturlarini tubdan modernizatsiya qilishni, ularning didaktik tarkibini, o'quv jarayonining barcha ishtirokchilarini psixologik-pedagogik qo'llab-quvvatlash dasturlarini ishlab chiqishni va yaratishni talab qiladi. . Mamlakatdagi tub ijtimoiy-iqtisodiy o'zgarishlar, jamiyatni demokratlashtirish va insonparvarlashtirish bo'yicha ijtimoiy siyosatni faollashtirish, milliy ta'lim tizimini rivojlantirish imkoniyati cheklangan bolalarni o'qitish va tarbiyalashni tashkil qilish, mazmuni va usullarini takomillashtirish yo'llarini izlaydi. Nogiron bolalarni o'qitish va tarbiyalashga yondashuvlarni o'zgartirish mobil iqtisodiyotga nisbatan ijtimoiy moslashuvchan xatti-harakatlar ko'nikmalariga ega bo'lgan ijtimoiy faol shaxsni shakllantirish va rivojlantirishga qaratilgan.

Ushbu maqsadga erishishning usullaridan biri bu nafaqat bolaning o'zi, balki uning oilasi uchun ham, avvalo, ijtimoiy reabilitatsiya vositasi sifatida qaraladigan ta'limga qo'shilishdir. Bundan tashqari, inklyuziv ta'limning rivojlanishi jismoniy va boshqa qobiliyatlaridan qat'i nazar, har qanday bola uchun teng huquqlar, erkinlik, to'g'ri ta'lim yo'nalishini tanlash imkoniyatini beradi. "... Menimcha, biron bir ta'lim muassasasida ma'lumotli inson bo'lish imkonsizdir. Ammo har qanday yaxshi tashkil etilgan o'quv muassasasida siz intizomli inson bo'lib, kelajakda foydali bo'lgan mahoratga ega bo'lishingiz mumkin. … "M.A. Bulgakov.