xususiyatidan foydalanadi. U qalinligi taxminan 10000 atomga to'g'ri keladigan
yupqa metall plastinkadan a- zarrachalarning (geliy yadrolarining) o'tishini
kuzatdi. Rux sulfid ZnS qatlami bilan qoplangan ekranga a- zarrachalar urilganda
chaqnash sodir bo'ladi, bu esa zarrachalar sonini sanashga imkon beradi. Ma'lum
bo'lishicha, a-zarrachalarning kamroq qismi metall plastinkadan o'tganida o'z yo'lidan
turli burchakka og'adi, ayrim zarrachalar esa uchish yo'nalishini keskin o'zgartiradi.
Bu hodisa zarrachalaming tarqalishi deb ataladi .
Rezerford 1911- yilda atom tuzilishining yadro modelini taklif qilib, a-
zarrachalarning tarqalishini tushuntirib berdi.
1. Atomning markazida musbat zaryadli yadro joylashgan bo'lib, u atomdagi
fazoning juda kichik qismini band etadi.
2. Musbat zaryadlarning barchasi va atom massasining deyarli hammasi
yadroda g'uj joylashadi.
3. Yadro atrofida elektronlar berk orbitallar bo'ylab (xuddi quyosh
atrofida sayyoralar aylangani kabi) aylanib turadi.
Do'stlaringiz bilan baham: