Oliy nerv faoliyati

Dinamik steriotip Oddiy hayot sharoitiga odam va hayvon organizimga turli xil tasirlovchilarning murakkab tazimi tasir etadi. Organizmning bunday murakkab tasirlozchilarga moslashishi miya yarim sharlari po’stlog’ining shartli reflekslar analitik -sintatik faoliyati tufayli amalga oshiririladi . Buning natijasida kompleks shartli reflekslar xosil bo’ladi. Bu miya yarim shartli po’stlog’ining yanada murakkab faoliyati bo’lib ,sharli reflektor faoliyati yoki dinamik stereotib hisoblanadi.

• www.arxiv.uz

• www.arxiv.uz

• Dinamik stereotip –deb bir vaqtda bir tartibdagi shartli reflekslarning uzliksiz ravishda tartib bilan kelishi va nerv tizimida bu tasirlarga javob qaytiladi. Dinamik steriotip boshqacha aytganda, odamda bir necha yillar davomida shartli reflekslarning izchillik bilan kelib, miya po’stlog’ida qo’zg’alish va tormozlanish juarayonlarini xosil qilishdir. Dinamik stereotip har bir odam uchun o’ziga xos bo’lib, odamdagi odat va malakalarning asosi hisoblanadi. Maktab yoshidagi bolalar bosh miya yarim sharlari po’stlog’ida dinamik stereotipni xosil bo’lish jarayonlrini tekshirish amaliy jihatdan muhim ahamiyatga ega. Masallan: Darslarni fiziologik asosida tashkil etish, kun tartibini tuzish, ovqatlanish, mehnat va dam olishni va boshqa faoliyat turlarini o’qituvchilar nerv tizimida dinamik stereotibni vujudga keltitish yo’li bilan amalga oshiriladi.

• www.arxiv.uz

Adabiyotlar

• Sodiqov K.S. “O`quvchilar fiziologiyasi va gigiyenasi” T. O`qituvchi 1992 yil.
• Sharipova D.J., Vohidova R.G. “O`quvchular toliqishini oldini olish” T. Medisina 1986 yil.
• Qodirov U.Z. “Odam fiziologiyasi” Abu Ali Ibn Sino nomidagi Tibbiyot nashriyoti T. 1996 yil.
• Aminov B., Tilavov T. “Odam va uning salomatligi” T. O`qituvchi 1993 yil.
• Turaqulov Yo. X. “Hozigi zamon biologiyasi va irsiyat masalalari” T. Fan 1969 yil.
• Sharipova D.J., Semyonova L. “O`quvchilarga gigiyenik ta`lim va tarbiya berish” T. O`qituvchi 1983 yil.
• Majidov V.M. “Yuqumli kasalliklar” T. Ibn Sino nashriyoti 1993 yil.
• Mahmudov I., Alimov B., Qurbonov Sh. “O`smirlar fiziologiyasi va gigiyenasi” T. O`qituvchi 1984 yil.

• www.arxiv.uz

Tekshirish savollari:

• Birinchi signallar sistemasiga nima kiradi?
• Ikkichi signallar sistemasiga nima kiradi?
• Oliy nerv faoliyati necha tipga bo’linadi?
• Dinamik steriativ nima?

• www.arxiv.uz