PRAGA STRUKTURALIZMI
Struktur tilshunoslikning shakllanishi
va rivojlanishida Praga
lingvistika maktabi alohida o ‘rin egallaydi. Bu maktab negizida
1926- yilda m ashhur chex tilshunosi V. Matezius (1882—1945)
tashabbusi bilan tashkil etilgan Praga lingvistik to ‘garagi a'zolarining
qarashlari yotadi. Praga lingvistik to ‘garagining
nazariy qarashlari
1929- yilda Pragada bo ‘lib o'tgan slavyanshunoslarning 1 xalqaro
syezdida tavsiya etilgan «Praga lingvistik to'garagi tezislari»da bayon
qilingan.
Praga lingvistik maktabining o'ziga
xos xususiyati strukturlik
va
funksionallik&ddir. Bu maktab vakillari tilning strukturligiga
tayanish
bilan birga, til va uning birliklarining vazifasiga jiddiy
e ’tibor beradilar.
Praga lingvistik maktabining funksionalligi 1958- yilda bo‘lib
o ‘tgan slavyanshunoslarning xalqaro IV syezdida B.Gavranek,
K.Goralek, V.Skalichka va P.Trostlar
tom onidan tavsiya etilgan
tezislarda aniq o ‘z ifodasini topdi.
Unda ta'kidlanishicha, Praga maktabi lingvistik konsepsiyasining
ikki muhim jihati mavjud. Ularning har
ikkisi Praga maktabining
lingvistikaga olib kirgan yangilik uchun bir xil qimmatga ega. Bu
muhirn ikki jihatning birinchisi
strukturallikdir. Praga lingvistlari
lingvistik niuam m olar qatoriga staiktura muammosini, ya’ni
tilning
s tru k tu r xarak tcri va u n in g q ism lari o ‘rtasidagi m u n o sab at
muammosini olib kiradi.
Do'stlaringiz bilan baham: