Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligining 2016-yil 6-a’reldagi 137-sonli

Ma’lumotlarni modifikatsiyalash deganda ruxsat berilmagan natijani hosil 
qilish maqsadida qonuniy axborot qismini o’zgartirish, yoki axborot kelishi ketma-
ketligini o’zgartirish tushuniladi.
Xizmat ko’rsatishdagi xalallar aloqa yoki ularni boshqaruvchi 
vositalarning normal ishlashiga tusqinlik qiladi. Bunday buzilishlarda muayyan 
maqsad ko’zlanadi: masalan, ob’ekt ma’lum adresatga yo’naltirilgan barcha 

---

axborotlarni to’xtatib qolishi mumkin. Yana bir misol, tarmoqni atayin axborotlar 
oqimi bilan ortiqcha yuklash orqali yoki tarmoqni ishdan chiqarish yo’li bilan barcha 
tarmoq ishini blokirovka qilish
Himoyaning aktiv buzilishlarini butunlay oldini olish juda murakkab, chunki 
bunga faqat barcha aloqa vositalarini uzluksiz fizik himoyalash orqali erishish 
mumkin. SHu sababli himoyaning aktiv buzilishlarida asosiy maqsad ularni operativ 
tarzda aniqlash va tezdan tizimning ishga layoqatliligini tiklash bo’lishi shart. 
Buzilishlarning o’z vaktida aniqlanishi buzg’unchini tuxtatish vazifasini xam utaydi, 
va bu vazifani buzilishlardan ogoxlantirish tizimsining qismi deb ko’rish mumkin. 
Himoya mexanizmlari. AMALIYoT MASHG’ULOTIda ishlatiladigan 
ximoya mexanizmlarining aksariyati kriptografiya metodlariga asoslangan. 
SHifrlash yoki shifrlashga yaqin axborotni o’zgartirishlar malumotlarni ximoyalash 
metodlari xisoblanadi. 
Himoya xizmati. AMALIYoT MASHG’ULOTIda qo’llaniladigan ximoya 
vazifalari 
tuplamlaridan 
biriga 
quyidagilar 
kiradi: 
konfidentsiallik, 
autentifikatsiyalash, yaxlitlik, yolg’onning mumkin emasligi, foydalanuvchanlik, 
foydalanuvchanlikni boshqarish. 
Fizik himoya vositalariga quyidagilar kiradi: 
• 
Server tarmog’ida joylar xavfsizligini ta’minlash; 
• 
O’zga kishilarni serverga, kontsentratorga, kommutatorga, tarmoqlar kabeliga va 
boshqa uskunalarga kirishni ta’minlash; 
• 
Elektr tarmoqlarida bo’ladigan nosozliklardan ximoya qiluvchi vositalaridan 
foydalanish. 
4.