Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligining 2016-yil 6-a’reldagi 137-sonli


Download 1.18 Mb.
Pdf ko'rish
bet5/51
Sana22.04.2023
Hajmi1.18 Mb.
#1381244
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   51
Bog'liq
Axborot havfsiligi

oshkor qilish, deyiladi; 
• konfidentsiallik — inshonchliligi, tarqatilishi mumkin emasligi, maxfiyligi 
kafolati; 
• yaxlitlik
— axborot boshlang’ich ko’rinishda ekanligi, ya’ni uni saqlash va 
uzatishda ruxsat etilmagan o’zgarishlar qilinmaganligi kafolati; bu bandning 
buzilishi axborotni soxtalashtirish deyiladi; 
• autentifikatsiya — axborot zaxirasi egasi deb e’lon qilingan shaxs 
xaqiqatan xam axborotning egasi ekanligiga beriladigan kafolat; bu bandning 
buzilishi xabar muallifini soxtalashtirish deyiladi; 
• a’ellyatsiya qilishlik — yetarlicha murakkab kategoriya, lekin elektron 
biznesda keng qo’llaniladi. Kerak bo’lganda xabarning muallifi kimligini isbotlash 
mumkinligi kafolati. 
Yukoridagidek, axborot tizimiga nisbatan quyidagicha tasnifni keltirish 
mumkin: 
• ishonchlilik — tizim meyoriy va g’ayri tabiiy xollarda rejalashtirilganidek 
o’zini tutishlik kafolati; 
• aniqlilik — xamma buyruqlarni aniq va to’liq bajarish kafolati;
tizimga kirishni nazorat qilish — turli shaxs guruxlari axborot 
manbalariga xar xil kirishga egaligi va bunday kirishga cheklashlar doim 
bajarilishlik kafolati; 
• nazorat qilinishi — istalgan paytda dastur majmuasining xoxlagan kismini 
tulik tekshirish mumkinligi kafolati; 
• identifikatsiyalashni nazorat qilish — xozir tizimga ulangan mijoz aniq 
o’zini kim deb atagan bulsa, aniq o’sha ekanligining kafolati; 
qasddan buzilishlarga to’sqinlik — oldindan kelishilgan me’yorlar 
chegarasida qasddan xato kiritilgan ma’lumotlarga nisbatan tizimning oldindan 
kelishilgan xolda o’zini
tutishi. 
Axborotni ximoyalashning maqsadlari kuyidagilardan iborat: 
- axborotning kelishuvsiz chikib ketishi, ugirlanishi, yo’qotilishi, 
o’zgartirilishi, soxtalashtirilishlarning oldini olish; 
- shaxs, jamiyat, davlat xavfsizliligiga bulgan xavf – xatarning oldini olish; 
- axborotni yo’q qilish, o’zgartirish, soxtalashtirish, nusxa kuchirish, tusiklash 
buyicha ruxsat etilmagan xarakatlarning oldini olish; 
- xujjatlashtirilgan axborotning mikdori sifatida xukukiy tartibini 
ta’minlovchi, axborot zaxirasi va axborot tizimiga xar kanday nokonuniy 
aralashuvlarning kurinishlarining oldini olish; 


- axborot tizimida mavjud bulgan shaxsiy ma’lumotlarning shaxsiy 
maxfiyligini va konfidentsialligini saklovchi fukarolarning konstitutsion xukuklarini 
ximoyalash; 
- davlat sirini, konunchilikka mos xujjatlashtirilgan axborotning 
konfidentsialligini saklash; 
- axborot tizimlari, texnologiyalari va ularni ta’minlovchi vositalarni yaratish, 
ishlab chikish va kullashda sub’ektlarning xukuklarini ta’minlash. 

Download 1.18 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   51




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling