Shifrlash standartlari. Kriptografik kalitlarni boshqarish. Xeshlash funktsiyasi
O’zbekistonning axborotni shifrlash standarti. Ushbu "Ma’lumotlarni
shifrlash algoritmi" standarti O’zbekiston aloqa va axborotlashtirish agentligining
ilmiy-texnik va marketing tadqiqotlari markazi tomonidan ishlab chiqilgan va unda
O’zbekiston Res’ublikasining "Elektron raqamli imzo xususida"gi va "Elektron
xujjat almashinuvi xususida"gi qonunlarining me’yorlari amalga oshirilgan.
Ushbu standart — Kriptografik algoritm, elektron ma’lumotlarni
himoyalashga mo’ljallangan. Ma’lumotlarni shifrlash
algoritmi simmetrik blokli
shifr bo’lib, axborotni shifrlash va rasshifrovka qilish uchun ishlatiladi. Algoritm
128 yoki 256 bit uzunligidagi ma’lumotlarni shifrlashda va rasshifrovka qilishda
128, 256, 512 bitli kalitlardan foydalanishi mumkin.
Rossiyaning axborotni shifrlash standarti. Rosssiya Federatsiyasida
hisoblash mashinalari, kom’lekslari va tarmoqlarida
axborotni Kriptografik
o’zgartirish algoritmlariga davlat standarti (GOST 2814-89) joriy etilgan. Bu
algoritmlar maxfiylik darajasi ixtiyoriy bo’lgan axborotni hech qanday cheklovsiz
shifrlash imkonini beradi. Algoritmlar a’’arat va dasturiy usullarida amalga
oshirilishi mumkin.
Standartda axborotni Kriptografik o’zgartirishning
quyidagi algoritmlari
mavjud:
- oddiy almashtirish;
-
gammalash;
- teskari bog’lanishli gammalash;
- imitovstavka.
AQSHning axborotni shifrlash standarti. AQSHda davlat standarti sifatida
DES(Data Encry’tion Standart) standarti ishlatilgan. Bu standart asosini tashkil
etuvchi shifrlash algoritmi IBM firmasi tomonidan ishlab chiqilgan bo’lib, AQSH
Milliy Xavfsizlik Agentligining mutaxasislari tomonidan tekshirilgandan so’ng
davlat standarti maqomini olgan. DES standartidan nafaqat federal de’artamentlar,
balki
nodavlat tashkilotlar, nafaqat AQSHda, balki
butun dunyoda foydalanib
kelingan.
