Olmaliq filiali «Konchilik elektr mexanikasi»

1.1.16.2 Zahirani avtomatik ulash (ZAU) qurilmasi

PUE ga asosan ZAU qurilmasi bir yoki bir necha ta’minlash manbasi mavjud bo‘lgan taqsimlovchi tarmoqlar va podstansiyalarda qo‘llaniladi, lekin ular bir tomondan ta’manlanadigan sxema bo‘yicha ishlaydi, agar ishchi manba o‘chsa iste’molchilarni uzilishiga yoki ularni yukini kamayishiga olib keladi.

ZAU qurilmasi quyidagi talablarga amal qilgan holda bajarilishi kerak:

• 
  ZAU ishga tushishi uchun zahiralanayotgan elementda kuchlanish yo‘qolishini sababidan qat’iy nazar, hattoki unda QT bo‘lsa ham u ishga tushishi kerak;
  
• 
  ZAU bir marta ishlashni ta’minlashi kerak;
  

• 
  agarda o‘chirgichni QT bo‘lganda qo‘shilsa ham ZAU qurilmasi ishga tushganda qoidaga asosan ushbu o‘chirgichning himoyasi ishini tezlashtirishni nazarga olish kerak.
  

Kuchlanishni yo‘qolishini sababiga bog‘liq holda ZAU ni ishga tushirish sxemasi turlicha amalga oshadi. Agar ishchi ta’minlash manbasining o‘chirgichi biror bir sabab bilan o‘chsa ZAU zahira manbasi o‘chirgichini qo‘shimcha to‘xtalishlarsiz qo‘shadi. Agar zahiralanayotgan elementda kuchlanish boshqa sabab bilan o‘chsa (masalan, ta’minlovchi liniyaning boshidagi o‘chirgich o‘chsa) ZAU zahiralanayotgan elementda uchlanishni pasayishiga ta’sir javob beruvchi va zahira manbasida kuchlanish mavjudligini qayd etuvchi kuchlanish bo‘yicha ishga tushiruvchi organ orqali ishga tushadi.
Dvigatellarni o‘z – o‘zini ishga tushishi va uzoqdagi QTda kuchlanishni pasayishidan sozlash zaruriyatidan kelib minimal kuchlanish relesining ishlash kuchlanishi quyidagiga teng

maksimal kuchlanish relesi esa

ZAU ishga tushirish organining sabr vaqti himoyaning tashqi QTdan o‘chirish vaqtidan katta bo‘lishi kerak, bunda kuchlanish gacha pasayishi mumkin va qoidaga asosan, ta’minot tomondagi AQU ishlash vaqtidan katta bo‘lishi kerak:
,
bu erda, – zahiralanadigan shinadan va ishchi manba kirishi ulangan shinadan ta’minlanuvchi birlashmalarning eng sekin ishlovchi himoyasining ishlash vaqti; – ishchi kirish ta’minotining AQU ni ishlash vaqti; – zahira vaqt, 0,5 s.
ZAU ishlash vaqtini kamaytirish uchun ko‘p hollarda ishchi manbaning o‘chirgichini majburiy o‘chirish amalga oshiriladi, bu esa dan sozlamaslik imkonini beradi.

Sxema raqami	Variant raqami	Rele himoyasi va AQU ni uch chiziqli sxemasi tuzilishi kerak bo‘lgan liniyaning raqami	Transformator himoyasi (AVR bo‘lsa uni ham) sxemasini tuzish talab etiladigan nimstansiya raqami	TT ni transformatsiyalash koeffi-sientining o‘zgarish oralig‘i, %	AD ni ishga tushirish koeffitsienti Kp	p/st dagi operativ tokning kuchlanishi, V					Liniyaning uzunligi, km
						1	2	3	4	L1		L2	L3	L4	L5
3		L2			3.5					16		20	0,8	0.7