«u» fonemasi - yuqori tor, orqa qator, lablashgan unli. So‘zning barcha bo‘g‘inlarida qo‘llanadi. uka (birinchi bo‘g‘inda), uzum (birinchi, ikkinchi bo‘g‘inlarda), ko‘zgu (oxirgi ochiq bo‘g‘inda) kabi. Urg‘uli bo‘g‘inda kuchli, bir oz cho‘ziq, urg‘usiz bo‘g‘inda esa qisqa, kuchsiz talaffuz qilinadi. qiyos qiling: butun,uchun,tuzuk (birinchi bo‘g‘inlar - urg‘usiz, oxirgi bo‘g‘inlar- urg‘uli) kabi. Bu unli ham q, g‘, x bilan yondosh qo‘llanganda yo‘g‘onlashadi (orqaqator ottenkaga aylanadi), k, g, ng, y, h kabi undoshlar bilan yonma-yon kelganda esa old qator, ingichka ottenka bilan aytiladi. qiyos qiling: kul va qul, tugun va turg‘un, ko‘zgu va qayg‘u,buyuk (buy uk)va urug‘, hukm va xulq, guv va g‘uv, mangu va urg‘u kabi. 1. H.Jamolxonov. Hozirgi o‘zbek adabiy tili. Toshkent, 200O‘. - 1. H.Jamolxonov. Hozirgi o‘zbek adabiy tili. Toshkent, 200O‘.
- 2. U.Tursunov va boshqalar. Hozirgi o‘zbek adabiy tili. Toshkent. 1992.
- 3. G.Abdurahmonov, S.Mamajonov. O‘zbek tili va adabiyoti.
- Toshkent,199O‘.
- 4. S.Otamirzaeva, M.Yusupova. O‘zbek tili. Toshkent,2004.
- 5. Sh.Ranmatullayev. Nozirgi adabiy o‘zbek tili. Toshkent, 2007.
- 6. R.Sayfullaeva va b.Nozirgi o‘zbek titi. Toshkent, 2009.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
Do'stlaringiz bilan baham: |