- Glyukoneogenez jadal jigarda, sustroq buyrak va ingichka ichak shilliq qavatida, sutka davomida 80-100g glyukoza sintezlanadi. Normada qondagi glyukozani doimiligi glyukoneogenez orqali amalga oshadi 80% jigar va 20% buyrak yerdamida.
- Biologik axamiyati.
- Nerv tоqimasi, eritrotsitlar fakat glyukoza bilan oziqlanishadi. Ochlik 8-12 soatdan uzoq davom etsa fakat glyukoneogenez orqali glyukoza bilan ta’minlanadi.
- Glyukoneogenezni faollashuvi glikolizni susaishi bilan sodir bоladi.
- Insulin glikoliz kalit fermentlarini induktori va glyukoneogenez kalit fermentlarini repressori.
- Glyukagon, kortizol i adrenalin glyukoneogenez kalit fermentlarini sintezlanishini induktori.
- Glikoliz kalit fermentlari aktivator – AMF, fruktozo-2,6df, fruktozo-1,6df, ingibitor – ATF, NADN2, sitrat, yeg kislota, alanin, AsetilKoA, glyukagon, adrenalin.
- Glyukoneogenez kalit fermentlarini aktivator – AsetilKoA, glyukagon, ingibitor– AMF, fruktozo-2,6df.
Glyukoneogenez -
- 1. fruktoza-1,6-difosfataza
- ATF, sitrat aktivator
- AMF, Fruktoza-2,6-bifosfat - ingibitor
- 2. piruvatkarboksilaza
- Asetil-KoA – aktivator
- ADF - ingibitor
- 3. fosfoyenolpiruvatkarboksikinaza
- Asetil-KoA - aktivator
Фруктоза метаболизми Fruktoza metabolizmini buzilishi - Fruktoza metabolizmini buzilishi sababi 3 fermentni nuxsoni: fruktokinaza, aldolaza V, triozokinaza.
- Xavfli bоlmagan essensial fruktozuriya fruktokinaza fermenti yetishmovchiligi, bilan bogliq, klinik belgisiz. Fruktoza qonda tоplanib va siydik orkali 1:130 000 uchrashi.
- Irsiy fruktoza kоtarolmasligi kоp оchraydi, aldolaza V irsiy nuxsoni natijasida (autosomno-retsessiv). Ratsionga meva sabzavot, saxaroza kоshilganda namoyen bоladi. Fruktoza istemol qilinganda qorin ogriq, kоngil aynishi, diareya, gipoglikemiya ,koma va talvasa kuzatiladi. Yesh bolalarida surunkali jigar va buyrak kasalliklari kuzatiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
