Қонун ва қонунияттушунч

ҚАРАМА-ҚАРШИЛИКЛАР БИРЛИГИ ВА КУРАШИ ҚОНУНИ

• Қарама-қаршиликлар бирлиги ва кураши қонуни

• Миқдор ўзгаришларининг сифат ўзгаришларига ўтиш қонуни

• Инкорни
• инкор қонуни

• Энг умумий қонун.
• Тараққиёт нима учун содир бўлади, деган саволга жавоб беради.
• Тараққиётнинг мактабини очиб беради.
• Умуман, тараққиёт жараёнини тавсифлайди.

• Энг умумий қонун.
• Тараққиёт қандай содир бўлади деган саволга жавоб беради.
• Тараққиётнинг механизмини очиб беради.
• Умуман, тараққиёт жараёнини тавсифлайди.

• Умумий қонун.
• Тараққиётнинг тенденцияси қанақа, деган саволга жавоб беради.
• Тараққиётнинг умумий тенденциясини очиб беради.
• Умуман, тараққиёт жараёнини тавсифлайди.

• ТАРАҚҚИЁТ

• ТАРАҚҚИЁТ ҚОНУНЛАРИНИНГ УМУМИЙ ТАСНИФИ

• Миқдорий ўзгаришлардан сифат ўзгаришларига ўтиш қонуни

• Алоҳида хусусиятлари

• Сифат – борлиққа айнан воқелик, жисмнинг аниқ алоқалари ва хоссасларининг мунтазам тизими.

• Миқдор – жисм ёки ходисанинг саналадиган хоссаси (сон, катталик, ҳажм, оғирлик ва х.к.).

• Меъёр – миқдор ва сифатнинг ягоналиги.

• Муайян миқдорий ўзгаришлардан кейин, албатта сифат ўзгаради.

• Сифат доимий равишда ўзгара олмайди. Сифатнинг ўзгариши меъёрнинг ўзгаришига олиб келадиган вақтда (яъни координаталарнинг шу тизимики илгари миқдорий ўзгаришлар таъсирида сифат ўзгаришлари содир бўлган) – жисмнинг туб моҳияти ўзгаради. Шундай ҳолатлар «тугунлар» деб аталади, бошқа ҳолатга ўтишнинг ўзи эса фалсафада «сакраш» деб номланди. Масалан, сув қайнаганда унинг сифати тубдан ўзгаради – у пар ҳолатига ўтади (яъни, қайнаш жараёнида «координаталарнинг илгариги тизими» бузилади – сув ва илгариги алоқа тизимлари). Бу ҳолатда 100 градусли ҳарорат тугун бўлиб ҳисобланади, сувнинг парга ўтиши эса (сифатнинг бир меъёрини бошқасига ўтиши) – сакрашдир.

• Табиатда ҳар доим ҳам тугунли ҳолатни аниқлаб бўлмайди. Миқдорнинг янги сифатга ўтиши сезилмасдан содир бўлиши мумкин. Бунга қадимги Грек хикмати мисол бўла олади «Уюм»: «Нечанчи буғдой донасини қўшганда буғдойлар йиғиндиси уюмга айланади?»

•