Operatsion sistemaga ikki XIL ta’rif berishadi

Delphi dasturlash tilida sikllar. (For sikli. While sikli. Repeat sikli. Murakkab sikllar.) 20 ball

Delphi (talaff. délfi) — dasturlash tillaridan biri. Borland firmasi tomonidan ishlab chiqarilgan. Delphi dasturlash tili ishlatiladi va avvaldan Borland Delphi paketi tarkibiga kiritilgan. Shu bilan bir qatorda 2003-yildan hozirgacha qoʻllanilayotgan shu nomga ega bo'lgan. Object Pascal — Pascal tilidan bir qancha kengaytirishlar va toʻldirishlar orqali kelib chiqqan boʻlib, u ob’yektga yoʻnaltirilgan dasturlash tili hisoblanadi. Bu bo‘limda biz sikl dasturning konstruksiyasini kodni bo‘laklab bajarish orqali tahlil qilamiz. Shart bo‘yicha takrorlanishlar bo‘yicha qanday algoritm tuzish (while va do - while sikllari) va qanday qilib for – siklli bilan ishlashni ko‘rib chiqamiz. Ko‘plab misollar bilan ma’lum masalaga qaysi sikl tanlashni va uni qurishning 1 necha usullarini ko‘rib o‘tamiz. Bo‘lim so‘ngida esa foreach – sikli konstruksiyasi va biz ichma – ich joylashgan siklardan foydalanishni o‘rganamiz. 1.1. “Sikl” nima? Dasturda tez - tez jarayonlar takrorlanishiga ehtiyoj seziladi. Sikl asosiy dasturning kodini takrorlanishini bajaradi. Kod siklni ichida bir necha marta takrorlanadi yoki berilgan shartli ifoda yolg‘on bo‘lguncha takrorlanadi. Hech qachon tugamaydigan sikllar cheksiz sikllar deb ataladi. Bu sikldan juda kam holatda foydalaniladi. Agar dastur ishini o‘z vaqtidan oldin tugatmoqchi bo‘lsak, siklning tana qismida break operatoridan foydalanamiz. 2. While sikli Sikllar ichida eng oddiy va eng umumiy while siklidir va quyida uni dasturda yozilish shakli ko‘rsatilgan. Dasturlash tillari va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari 1-semestr 128 Yuqoridagi dastur shartida biz mantiqiy qiymat qaytaradigan (true yoki false) istalgan tipdagi ifodadan foydalanishimiz mumkin. Uning siklning tana qismining necha marta takrorlanishini xisoblashdan iborat va u shart sikli deb ataladi. Siklning asosiy tana qismi dasturning asosiy kodini har bir siklda bajarilishi uchun kiritilgan shart har doim true bo‘lishi shart. while sikli quyidagi blok sxema orqali tavsiflangan.While sikli dastlab mantiqiy ifodani hisoblaydi va agar u true (rost) bo‘lsa sikl jarayoni ketma – ketligi davom etadi. Keyin yana kiritilgan ma’lumotlarni tekshiradi va agar true (rost) bo‘lsa sikl yana bajariladi. Shart ifodasi false qiymat qaytarmaguncha sikl takrorlanadi. Agar shart ifoda false qiymat qaytarsa va o‘sha paytda sikl to‘xtaydi va siklning tana qismidan chiqib, dastur keyingi ishini davom ettiradi. Agar siklning shart qiymati false bo‘lsa, while siklining asosiy qismi bajarilmaydi. Agar siklning jarayoni hech qachon to‘xtamasa bu sikl ishini cheksiz davom ettiradi. Bu sikl cheksiz sikl jarayoni deb ataladi. Dasturlash tillari va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari 1-semestr 129 2.1. while siklidan foydalanish while siklidan foydalanishga oddiy misolni ko‘rib chiqamiz. Siklning maqsadi ekran (konsol) ga 0 dan 9 gacha sonlarni tartib bo‘yicha chiqarishdan iborat.

4.