Operatsiyalarni tadqiq qilishning asosiy bosqichlari reja: Operatsiyalarni tekshirish masalalarining asosiy sinflarini qarab chiqamiz

 xar bir guruxga o‘z masala turi mos keladi. 1) O‘zgarmas omillar. Ularga qiymatlari operatsiyani o‘tkazuvchi tomon tanlagan xar bir strategiyaga birdan-bir natija to‘g‘ri kelishi bilan xarakterlanadigan deterministik masalalar mos keladi. 2) Tasodifiy omillar. Taqsimot qonunlari ma’lum bo‘lgan tasodifiy omillar. Ularga xarakterli xususiyati tasodifiy omillar bilan bir qatorda o‘zgarmas omillarni xam o‘z ichiga olishidan va xar bir strategiyaga erishilish extimollari yo ma’lum, yoki baholanishi mumkin bo‘lgan natijalar to‘plami mos kelishidan iborat bo‘lgan extimoliy masalalar yoki tavakalli masalalar to‘g‘ri keladi. 3) Noaniq omillar. qiymatlari operatsiyani tekshiruvchiga noma’lum va u baholay olmaydigan omillar. Bunday omillar uchun, yaxshi sharoitda, omilning qiymatlar soxasi, yoki uning taqsimot qonuni ma’lum bo‘ladi. Ularga noaniqlik sharoitidagi masalalar mos keladi. Bu turdagi masalalar shu bilan xarakterlanadiki, u yoki bu strategiyani tanlash qanday natijaga olib kelish mumkinligi noma’lum va bu natijalarning baholarini xam aniqlab bo‘lmaydi.

O‘z navbatida noaniq omillar quyidagi guruxlarga ajratilishi mumkin. a) maqsadlari operatsiyani o‘tkazuvchi tomon maqsadiga zid bo‘lgan va unga nisbatan mustaqil bo‘lgan shaxslar, qurilmalar tomoni (xarbiy ish, iqtisodiyot, sport, bularning xammasida o‘z taktikasi va strategiyalar to‘plamiga ega bo‘lgan raqib) mavjudligi bilan bog‘liq noaniq omillar; b) odatda jarayonlarning etarli darajada o‘rganilmaganligi tufayli qiymatlari oldindan ma’lum bo‘lmagan tabiiy omillar. Bu omillar operatsiyani o‘tkazuvchi tomon maqsadiga nisbatan befarq, lekin unga erishishga muxim ta’sir ko‘rsatadi (masalan, qiymatlari oldindan ma’lum bo‘lmagan va yaxshi sharoitda, o‘rtaga sutkalik temperatura, yog‘ingarchilik o‘rtacha oylik miqdori va boshqalar bilan xarakterlanadigan ob-xavo sharoiti). v) operatsiya maqsadi, samaradorlik mezoni aniq-ravshan emasligini aks ettiruvchi omillar.

O‘z navbatida noaniq omillar quyidagi guruxlarga ajratilishi mumkin. a) maqsadlari operatsiyani o‘tkazuvchi tomon maqsadiga zid bo‘lgan va unga nisbatan mustaqil bo‘lgan shaxslar, qurilmalar tomoni (xarbiy ish, iqtisodiyot, sport, bularning xammasida o‘z taktikasi va strategiyalar to‘plamiga ega bo‘lgan raqib) mavjudligi bilan bog‘liq noaniq omillar; b) odatda jarayonlarning etarli darajada o‘rganilmaganligi tufayli qiymatlari oldindan ma’lum bo‘lmagan tabiiy omillar. Bu omillar operatsiyani o‘tkazuvchi tomon maqsadiga nisbatan befarq, lekin unga erishishga muxim ta’sir ko‘rsatadi (masalan, qiymatlari oldindan ma’lum bo‘lmagan va yaxshi sharoitda, o‘rtaga sutkalik temperatura, yog‘ingarchilik o‘rtacha oylik miqdori va boshqalar bilan xarakterlanadigan ob-xavo sharoiti). v) operatsiya maqsadi, samaradorlik mezoni aniq-ravshan emasligini aks ettiruvchi omillar.