O’quv faoliyati va kasb motivatsiyasi

Motivlarning turlari
Masalan, faqat muvaffaqiyat motivi bilan ishlaydiganlar oldindan ishonch bilan shunday ish boshlaydilarki, nima qilib bo’lsa ham
yutuqqa erishish ular uchun oliy maqsad bo’ladi. Ular hali ishni boshlamay turib, yutuqni kutadilar va shunday ishni amalga 
oshirishsa, odamlar ularning barcha harakatlarini ma’qullashlarini biladilar.
Ularning fikricha, odamda turli ishlarni bajarishinita’minlovchi asosan ikki turdagi motiv bor: muvaffaqiyatga erishish motivi hamda 
mag’lubiyatdan qochish motivi. Odamlar ham u yoki bu turli faoliyatlarni irishishda qaysi motivga mo’ljal qilishlariga qarab farq 
qiladilar.
Turli kasb egalari faoliyati motivlarini o’rganishda motivlar xarakterini bilish vaularni o’zgartirish muammosi ahamiyatga ega. 
Shunday motivlardan biri turli xil faoliyat sohalarida muvaffaqiyatga erishish motivi bo’lib, bunday nazariyaning asoschilari amerikalik 
olimlar D.Makklelland, D.Atkinson va nemis olimi X.Xekxauzenlar hisoblanadi.

---

G’arbda deyarli barcha odam 
yoshlikdan shaxsiy yutuq va 
muvaffaqiyatlarga ntilish ruhida 
tarbiyalanadi. Bu ruh ularda ehtiyoj 
darajasida bo’ladi. Muvaffaqiyat 
ularda doimo kelajakka qaratilgan 
bo’lib, uning mazmunida shinam, 
go’zal ish dorasidan tortib, 
xushqomat kotibaning bo’lishi ham 
kiradi.
Shunisi e’tiborga loyiqki, bu 
yutuqlarga shaxs o’z mehnati, 
o’qishi va vaqtida sarmoya ajratishi 
orqali erishishini yaxshi biladi. 
Bunda ularning ota-onalari juda 
katta rol o’ynaydi. olasining omadli 
bo’lishini xohlagan ota-ona 
yoshlikdan undan mustaqillikni 
talab qiladi, shu bois bola 
yoshlikdanoq o’z kuchiga ishonish 
kerakligini tushunib boradi, 
erishgan har bir yutug’idan 
quvonadi va o’ziga ishonchi ortadi.
Bizda ayrim paytlarda hunday 
bo’ladiki, biz bolani boshqalarga 
qarab o’rnak olishga, onasi ishlab 
bergan masalasi bilan maktabda 
yaxshi baho olib, undan o’zi 
maqtanib yurishining guvohi 
bo’lamiz.

---

Muammoli o'qitish usuli - bu o'quvchilar tomonidan faol aqliy faoliyati orqali
bilim va ko'nikmalarni o'zlashtirish samaradorligini oshirishga qaratilgan, turli xil
ishlab chiqarish va bilim vazifalari va mashqlarini, shu jumladan muvaffaqiyatga
hissa qo'shadigan ta'limiy va haqiqiy qarama-qarshiliklarni hal qilishga bo'lgan
munosabatni o'z ichiga olgan usullar, usullar va harakatlar to'plamidir. ta'lim

---

•
Muammoli o'qitish uslubining mohiyati Muammoli o'qitish uslubining mohiyati shunda
ki, u muayyan muammoli vaziyat yoki vazifaga asoslangan bo'lib, uning echimi talabalar
ning bunday vaziyatlardan chiqish uchun eng maqbul echimni topish ko'nikmalarini ega
llashga qaratilgan.
•
Amaliyotdan ko'rinib turibdiki, muammoli o'qitish usulidan foydalanish o'quvchilarning
o'quv jarayoniga qiziqishini kuchayishiga olib keladi. Muammoli vaziyatni hal qilish dars
jarayonida qatnashishni belgilaydi. Muammoli o'qitish usuli talabalarga tayyor bilimlarni
emas, balki mavjud bo'lgan bilim va ko'nikmalar asosida, muammoli vaziyatni hal qilish
da mustaqil izlash va o'zlashtirishni ta'minlaydi.
•
Muhim nuqta shundaki, muammoli vaziyatni hal qilish nafaqat talabalarning bilimlarini
mustahkamlash va chuqurlashtirishga, balki o'z bilimlari va ko'nikmalaridagi mavjud bo'
shliqlarni mustaqil ravishda aniqlashga ham yordam beradi.

---