O’quv ishlari bo’yicha prorektor prof. Soliyev A. S

3-Mavzu.Statistik kuzatish materiallarini
svodkalash va guruhlash.
Reja:
1.Svodkalash to’g’risida tushuncha va uning turlari.
2.Guruhlash to’g’risida tushuncha.
3.Statistik jadvallar.
1. Tayanch atama va tushunchalar:
Guruhlash, svodka, birlamchi guruhlash ikkilamchi guruhlash, statistik jadval, markazlashgan svodka, oddiy svodka, murakkab svodka, shifrovka, Radishchev, Latishchev, Jurovskiy, Atributiv belgi, miqdoriy belgi.
II. Darsning jihozi: Ma’ruzalar matni, svodka turlari, bo’yicha sxema va jadvallar krassvord kartochkalari, doska, bo’r, kalkulyator.
III. Darsning maqsadi: Statistik kuzatish haqida umumiy tushuncha berish, svodka to’g’risida tushuncha, birlamchi va ikkilamchi guruhlash umumiy guruhlash haqida tushuncha, statistik jadvallar, markazlashgan va markazlashmagan svodka haqida tushuncha berish.
IV. Tashkiliy qism: Talabalar bilan salomlashib, navbatchi yordamida davomatni aniqlash, jahon yangiliklaridan so’rash, jurnal bilan ishlash.
V. Yangi mavzu bayoni. [Statistik kuzatish o’rganilayotgan hodisa to’g’risida ko’pdan-ko’p ma’lumotlarni to’plashga imkon bersada, lekin olingan ma’lumotlarning tarqoqligi sababli hodisa to’g’risida umumiy xulosalar yasashga imkon bermaydi. Shuning uchun ham mazkur ma’lumotlarni bir tizimga solish, qayta ishlash navbatdagi vazifa hisoblanadi. Bu bosqich har qanday statistik tadqiqotning ikkinchi bosqichi bo’lib, statistik kuzatish materiallarini svodkalash va guruhlash deb yuritiladi]
Svodkalash oldindan tuzilgan va tasdiqlangan dastur hamda reja asosida amalga oshiriladi. Dasturda ayrim belgilar bo’yicha ajratilishi lozim bo’lgan guruhlar ro’yxati, shu guruhlar uchun hisoblanadigan ko’rsatkichlar tizimi, qaysi xudud chegarasida va ma’muriy tomondan tobelik jihatidan materiallarni svodkalash lozimligi kabi masalalar yechiladi.
Svodkalash rejasida kim va qanday tartibda svodkalashning bajarilishi, uning natijalarini qanday rasmiylashtirish va matbuotda ma’lumotlarning qaysi qismini nashr etish kabi tashkiliy masalalar yechiladi.
[Svodkalash oddiy va murakkab svodkalashlarga bo’linadi].
[Oddiy svodkalash – olingan ma’lumotlarni guruhlarga bo’lmasdan to’plam bo’yicha umumiy yakunlarni chiqarish tushuniladi.
M: Universitetda ta’lim olayotgan ja’mi talabalarning sonini hisoblash uchun kunduzgi va sirtqi fakultetlardagi talabalar sonini hisoblash kerak.
-Murakkab svodkalash – ma’lumotlarni dasturlarda ko’zda tutilgan belgilar asosida ayrim guruhlarga bo’lib o’rganish tushuniladi.
M: Ja’mi talabalar sonini kurslarga va mutaxassisliklarga bo’lib o’rganish kerak].
[Svodkalash tashkil qilinishiga qarab: