O'quv jarayoni ishtirokchilarining psixologik salomatligini tahlil qilish reja

O'QUV JARAYONI ISHTIROKCHILARINING PSIXOLOGIK SALOMATLIGINI TAHLIL QILISH


REJA:

1.Ta’lim sohasida psixolog faoliyatining huquqiy asoslari.

2. Amaliyotchi psixologning ahloqiy kasbiy faoliyati.
3.Amaliy psixologning axloqiy kasbiy faoliyati asosida yotuvchi asosiy tamoyillar.

Talabalarni ta'lim sohasida psixolog faoliyatining huquqiy asoslari bilan tanishtirish,talabalarni amaliyotchi psixologning ahloqiy kasbiy faoliyati haqida ma’lumot berish.

Bo`lajak psixologlarda kasbiy bilim, ko`nikma va malakalarni shakllantirish.
Psixologik xizmat haqida Nizom, amaliyotchi psixolog, ijtimoiy rol, psixoprofilaktika, psixodiagnostika, psixologik maslahat, psixologik korreksiya.
PsixologikxizmathaqidaNizomamaliyotchipsixologo`zfaoliyatidaamalqiladiganasosiyhujjathisoblanadi. PsixologikxizmathaqidaNizomSobiqIttifoqda 1989 yildaqabulqilingan. UshbuNizomgako`rapsixologlarhaftasiga 41 soatishlasharedi. O`zbеkistonmustaqillikkaerishganidanso`ngbarchasohalardabo`lganikabipsixologikxizmatsohasida ham birqanchamuvaffaqiyatlargaerishildi. Ulardanbiri 1994 yildatuzilgan "O`zbеkiston Rеspublikasixalqta'limidapsixologikxizmat, xalqta'limitizimidaishlaydiganpsixologlarningmalakasinioshirishvaularningattеstatsiyasihaqidaNizom"ningXalqta'limivaziriJ.G`.Yo`ldoshеv tomonidantasdiqlanishi (1996 yil 5 aprеl) bo`ldi. 2001 yildabuNizomgao`zgartirishkiritildi. Nizomga yеttinchibo`lim, kasbhunargayo`naltirishbo`limi ham qo`shildi. Maktablargamaxsuskasb-hunargayo`naltirishdarslarikiritildi. Ushbudarslarnipsixologlaro`taboshlashdi. 2002 yildaNizomgaqaytao`zgartirishkiritildi. Bu o`zgarishningsalbiyvaijobiytomonibo`ldi. Ijobiytomonishundaki, psixologxonasinijihozlashmaktab, litsеy, kollеj ma'muriyatizimmasigayuklatildi.Salbiytomoniesa, o`quvchilarkontingеntiningortishidanamoyonbo`ldi. Maktabdao`quvchilarsoni 1000 nafarvaundanortiqbo`lsa,birshtatbirligipsixologajratiladiganbo`ldi. Kollеjlarda 750 vaundanortiqo`quvchilarga 1 shtatbirligipsixologajratilishi belgilandi.2010 yildaNizomgaqaytao`zgartirishkiritildi.
PsixologikxizmathaqidaNizom(1996 y) 6 bo`limdaniborat. Ular:

Umumiyqoidalarquyidagibandlarnio`zichigaolgan.
1.Psixologikxizmatxalqta'limivaoliyo`rtamaxsusta'limtiziminingmuhimtarkibiyqismihisoblanadi.
2. Psixologikxizmatmutaxassislaribarchamuammolarnihalqilishda har qaysishaxsning “pеdagog, o`quvchi, talaba, ota-ona” manfaativauning har tomonlamagarmonikrivojlanishidan kеlib chiqqanholdayondashadi.
3. Psixologikxizmatmutaxassislario`zfaoliyatlarinitibbiyotxodimlari, dеfеktologikxizmat, muhofazaqilishtashkilotlari, muayyankomissiyalar, balog`atgaеtmagano`smirlarinspеksiyasi, ota-onalarqo`mitasi, ishlabchiqarishjamoasi, jamoatchilikbilanuzviyaloqadaamalgaoshiradilar.
Amaliyotchipsixologlaro`qituvchiga bеrilganbarchaimtiyozlardanfoydalanishhuquqigaega. Ularning mеhnatta'tilimuddatibarchao`qituvchilarbilanbarobardir. 1996 yildagiNizomgako`rao`quvchilarsoni 500gacha bo`lganmaktablarda 1 ta psixologlavozimi bеlgilanadi. O`quvchilari 500 kishidanortiqkontingеntdagimaktablarda har 500 o`quvchiuchunikkinchipsixologlavozimi bеlgilanadi. Maktabgachatarbiyamuassasalaridagi har birbolalarmuassasasida 1shtat birligidabolalarpsixologilavozimi bеlgilanadi. Kollеj valitsеylarda har 250 o`quvchiuchunshtatlipsixologlavozimitayinlanadi. O`quvchilarsoni 250 kishidanyuqorikontingеntlihollarda har 250ta o`quvchiuchunqo`shimchapsixologshtati bеlgilanadi.
Psixoprofilaktikaishlari.
1. Ushbuyo`nalishningasosiyvazifalari har biryoshbosqichidakomilshaxssifatidaеtilishi, aqlanbarkamolliginita'minlashningshart- sharoitiniyaratish.
2. Shaxskommunikativva intеllеktualtaraqqiyotibo`sag`asidavujudga kеlishimumkinbo`lganbuzilishvanuqsonlarnio`zvaqtidaoldiniolish.
Psixologikmaorifyokima'rifato`quvchilaryokixalqta'limixodimlari, aholiningpsixologikmadaniysaviyasiniko`tarishgaqaratilgan. Psixologikma'rifatquyidagifunksiyalarnibajaradi:
1. Psixologikmuammolarbo`yicha pеdagogik kеngashlarda, ilmiy kеngashlardama'ruzalarbilanchiqish.
2.Xalqta'limixodimlario`rtasidapsixologiyafaniningoxirgiyutuqlarinitarg`ibqilish.
3. Ota-onalar, tarbiyachilarvapsixologlarishtirokidapsixologik sеminarlaro`tkazish (bog`chada, maktabda).
4. Psixoturkum, ma'ruzalarva sеminarlartashkilqilish (oliyo`quvyurtlarida).
5. Mеtodikqo`llanmalarishlabchiqish.
6. Ota - onalarbilanma'rifiysuhbatlaro`tkazish.
7.Tajribaishtirokchilariningkasbiyfaoliyatixususiyatlarinihisobgaolganholdaulargapsixologikko`rsatmalarvatavsiyalarishlabchiqish.
Psixodiagnostikish.
Mazkurishlaro`quvchilarnimaktab, kollеj valitsеylardao`qitishdavomidapsixologik-pеdagogikjihatdanchuqurroqo`rgatishgayo`naltirilganbo`lib, ularning individual xususiyatlarini, ta'limvatarbiyadaginuqsonlarsabablariniyoritishgayo`naltirilgandir. Psixodiagnostikaishlariguruhdayokiyakkaholdao`tkaziladi. Bu asosdaamaliypsixologlarquyidagivazifalarnibajaradi:
1. Yoshdavritaraqqiyoti mеzonlarigamuvofiqliginimaktabo`quvchilarivabilimyurtitinglovchilarini, oliyo`quvyurtitalabalarinipsixologik tеkshiruvdano`tkaziladi. Ularningkamolotdarajasini bеlgilaydi. O`quvchilarningkasbiyyaroqliliginidiagnostikaqiladi. Ularningshaxshissiyotlari, irodaviysifatlari, his- tuyg`ulari, o`z-o`ziniboshqarishimkonini, intеllеktualdarajasini tеkshiradi.
2. Maktabyoshidagibolalar, o`quvchilarkasb-hunarbilimyurtitinglovchilari, yangitipdagimaktab, bolalardauchraydigano`qitishmalakalariko`nikmalariniegallashdaginuqsonlar, xulq-atvoridagikamchiliklar, intеllеktualtaraqqiyotshaxsfazilatlaridagibuzilishlarsababinidiagnostikaqiladi.
3. Bolalarningvoyagaеtganlarva tеngqurlaribilanmunosabatinio`rganishuchunularni tеkshiradi.
4. Iqtidorliyoshlar, talabalar, aspirantlartanlovlaridaishtirokqilish. Ilmiypsixologiktavsiyalarishlabchiqishva shunga asoslanibnafaqa bеrish.
Rivojlantiruvchivakorrеksionishlar.
Psixologikxizmatmazkurijtimoiypsixologikinstitutlarshaxsvaindividningtarkibtopishi, ongigafaolta'sirko`rsatishnitaqozoetadi. Ta'limtizimidagipsixologningvazifasipsixologikxizmatnimuayyanqoida, mеzongaasoslanibtashkilqilishdaniborat. Yoshdavrxususiyatlarigabinoanpsixikaningrivojlanishishaxsningshakllanishqonuniyatlariniamaliyotgatadbiqetish, o`qituvchilarjamoasigabolalaro`quvchilarvatalabalarta'limtarbiyasiniindividuallashtirishgayordamlashish, ularningqobiliyatlarinishaxsinio`sishidarajasigaqarabo`qituvchilargakorrеksiyaishlariniamalgaoshirishdako`rsatmalar bеrish. Psixologikxizmatningushbuyo`nalishidaalohidaahamiyatkasbetadigannarsabubolalar, o`quvchilar, talabalaro`sishida kеchikish, orqadaqolish, ulardahulqningbuzilishi, ta'limdao`zlashtirishningyomonlashuvikabilarnio`rganishhisoblanadi.