O’quv materiallari

VALYUTA - chet el valyutasi, chet el valyutasidagi qimmatli qog’ozlar, chet el valyutasidagi to’lov hujjatlari va sof quyma oltin valyuta boyliklari hisoblanadi.
VETO (lot. Veto - taqiqlayman) - hozirgi zamon davlatlarida qandaydir bir organning qarorini to’xtatib qo’yadigan yoki kuchga kirishga yo’l qo’ymaydigan harakat. Davlat boshlig’iga parlament qabul qilgan qonunlarga Veto qo’yish (qarorlarni taqiqlash) huquqining berilishi alohida muhim ahamiyat kasb etadi. Vetoning mutlaq (yoki rezolotiv), bunda davlat boshlig’i parlament qabul qilgan qonunni uzil-kesil qaytarish huquqiga ega bo’ladi va nisbatan (kechiktiradigan yoki suspensiv) turlari farqlanadi.
DAVLAT APPARATI ( inglizcha mashinery of government so’zi) – davlat organlari tizimi bo’lib, ular faoliyati orqali davlat hokimiyati va uning funktsiyalari amalga oshiriladi.
DAVLAT BOSHQARUVI –davlat organlarining tashkillashtiruvchi, ijro etuvchi va farmoyish beruvchi faoliyati bo’lib, qonun asosida amalga oshiriladi. Bu faoliyatni davlat boshqaruv organlari amalga oshirib, ijro etish jarayonida qonunlarning va unga asoslangan hujjatlarning bajarilishini ta’minlash uchun farmoyish berish huquqiga ega bo’ladi.
DAVLAT BOSHQARUVI USULLARI – davlat tomonidan boshqaruv sohasidagi vazifalar qanday hal qilinishi tushuniladi. Davlat o’z oldiga qo’yilgan maqsadlarga erishish yo’lida hamda vazifa va funktsiyalarni bajarish uchun turli xil usullardan foydalanadi. Ishontirish va majburlash keng tarqalgan ma’muriy usullardir.
DAVLAT BOSHLIG’I – (inglizcha “head of the state”) -oliy davlat lavozimi bo’lib, u ijro hokimiyati soxibi va tashqi munosabatlar sohasida davlatning oliy vakili hisoblanadigan shaxs. Monarxiyalarda ––Buyuk Britaniya, Daniya, Shvetsiya,Ispaniya, Yaponiyada – d.b. monarx (korol, imperator, emir) bo’lib,uning hokimiyati qoidaga ko’ra, hukmron shajara vakilidan keyingisiga qonunga binoan meros tariqasida o’tkaziladi. Respublikalarda (Italiya, Frantsiya, GFR, AQSh, Lotin Amerikasi davlatlari va b.) d.b. prezident bo’lib, u yoki bevosita aholi tomonidan saylanadi (Meksika, panama, Kolumbiya), yoki bilvosita (AQSh, Argentina), yoxud ko’p bosqichli saylovlar(Italiya, GFR, Hindiston) natijasida saylanadi. Ko’pchilik davlatlarda individual davlat rahbari mavjud, prezidentlik respublikalarida davlat rahbari ayni paytda hukumat rahbari ham hisoblanadi.(AQSh, Meksika, Argentina, Afrikaning ayrim davlatlarida).