Oraliq nazorat N. Gumilyovning "U" she’ri tahlili

Oraliq nazorat
N.Gumilyovning “U” she’ri tahlili.

Men bir ayolni bilaman: sukunat,

So'zlardan achchiq charchoq
Sirli jiloda yashaydi
Uning kengaygan ko'z qorachig'i.
Uning qalbi ochko'zlik bilan ochiq
Faqat misraning mis musiqasi,
Hayotdan oldin shirinroq va quvnoqroq,
Takabbur va kar.
Eshitilmas va shoshilmasdan,
Uning qadami shunchalik g'alati silliq,
Uni go'zal deb atash mumkin emas.
Lekin bu mening barcha baxtim.
Qachonki men irodani xohlayman
Va men jasur va mag'rurman - men uning oldiga boraman
Shirin og'riqni dono qilishni o'rganing
Uning talvasasida va deliryumida.
U charchoq soatlarida yorqin
Va qo'lida chaqmoq tutadi,
Uning orzulari esa soyalardek tiniq
Samoviy olovli qum ustida.

1. "U" she'ri birinchi marta 1912 yilda Nikolay Gumilyovning "Begona osmon" she'rlar kitobida nashr etilgan. Bu kitob N.Gumilyovning avvalroq unga xos bo‘lgan ramziylikdan yangi dunyoqarashga chekinishidir. Aynan shu kitob tanqidchilar birinchi haqiqiy akmeistik to'plam deb hisoblashadi. A. Axmatovaning aytishicha, she’r u haqida.

2. She’rda asosiy mavzu lirik qahramonning ishq mavzusidir. Maqsad ayolga bo'lgan muhabbat har doim sirli va tushunarsiz ekanligini tushunishdir. Rivoyat 1-shaxsdan (lirik qahramon) olib boriladi. Muallif va lirik qahramonning maksimal yaqinlashuvi haqida gapirish mumkin. She’rda suyukli qahramon obrazi berilgan, uning ismi yo‘q, “ayol” sifatida namoyon bo‘ladi. Hikoya davomida qahramon obrazi oldimizda namoyon bo'ladi. Biz uning shoira ekanligini tushunamiz ("Uning ko'ngli ochiq / Faqat mis musiqasi") va shoira juda iste'dodli, chunki lirik qahramon unga "Hikmatli shirin dardni o'rganib / O'z talvasasida va ahmoqligida. ” Qahramon muloyimlik, sevgi, hurmat bilan tasvirlangan: "Siz uni go'zal deb ayta olmaysiz, / Lekin mening barcha baxtim unda".

Tarkibiy jihatdan she'r uch qismdan iborat:

1-3 bayt,

Bizning fikrimizcha, matnni tematik jihatdan shunday ajratish mumkin.

3. She'rdagi asosiy so'zlar qahramonni eng aniq ifodalovchi so'zlardir: "jim", "charchoq", "charchoq", "miltillagan o'quvchilar", "jon", "dono, shirin dard".

3.1 .Matn she'riy bo'lgani uchun u badiiy ifoda vositalarini taqdim etadi:

epithets ("sirli miltillash", "rosary tushlar", "samoviy, olovli qum");

taqqoslashlar ("uning tasbeh orzulari soyaga o'xshaydi");

giperbola ("qo'lda chaqmoqlarni ushlab turadi");

metaforalar (“achchiq charchoq”, “baytning mis musiqasi”, “dono, shirin dard”).

Keling, "ruh ochko'zlik bilan ochiq" metaforasini tahlil qilishga harakat qilaylik:

ruh - 1) insonning ichki dunyosi;

2) xarakter xususiyatlari;

ochiq — 1) biror narsani ko‘tarmoq;

2) mavjud qilish;

3) fosh qilish;

ochko'zlik bilan - 1) har qanday istakni qondirish istagi;

2) ziqnalik, shaxsiy manfaatdorlik.

Metforalarni tahlil qilish she’r matnini yaxshiroq tushunishga, uning kayfiyatini his qilishimizga, qahramon obrazining teranligini ochib berishga yordam beradi.

3.2. Alliteratsiya qatorlarda kuzatiladi: 3 (t), 7 (d), 12 (c, n), 13 (g, d), 17 (t, l), 20 (n). Tez-tez ishlatilsa [t] tovushi portlovchi tabiati tufayli matnga hissiy ohang beradi. Sonorant tovushlar yorqin, quyoshli, ular er yuzidagi gipostazni belgilaydi, er yuzidagi quvonchlarni ifodalaydi.

Assonans. She’rdagi unli tovushlar tarkibini tahlil qilib, 2 ta tovush ustunlik qilishini aniqladik: [o] va [a]. [a] tovushi ongda toʻgʻridan-toʻgʻrilik, samimiylik, bayonotlarning ochiqligi (bu dasturiy taʼminot akmeistlari uchun xos) bilan bogʻlanadi va tovush ham matnni ohangdor qiladi. Matndagi ikkita asosiy tovush uning nomida mustahkamlangan: [o] n [a].

3.3. Xuddi shu so‘z (shakllar) yordamida: uning, uning, uning, u matnda leksik darajada bog‘lanadi. She’rda lirik qahramon obrazi ham o‘zida mujassamlashgan: “Men ayolni bilaman”, “baxtimni”, “O‘z irodasini so‘rayman”, “Men unga boraman”. Matnning butun lug'ati ayol qiyofasini eng chuqur psixologik ochish uchun ishlaydi.

4. She'r iambik tetrametrda yozilgan, ko'pincha qofiya aniq, erkak va ayol qofiyalarining almashinishi; xoch qofiya.

5. Ehtiyotkorlik bilan tanlangan leksik vositalar, tovushli yozuv, majoziy badiiy vositalar, kompozitsiyaning ravshanligi va ajoyib qofiyalarni rad etish yordamida Gumilev tilning balandligiga, uning sofligi va qulayligiga erishadi, bu akmeistlarning fikriga ko'ra, asos bo'lishi kerak. yangi she'riyat