Sut kislota tarkibidagi asimmetrik uglerod atomi bilan birikkan guruhlar atom massalarining kamayib borishi bo`yicha quyidagi qatorga joylashadi: - Sut kislota tarkibidagi asimmetrik uglerod atomi bilan birikkan guruhlar atom massalarining kamayib borishi bo`yicha quyidagi qatorga joylashadi:
- -OH>-COOH>CH3>H
- Sintetik usul bilan sut kislota olinganda o`ngga va chapga buruvchi kislotalarning teng miqdoridagi aralashmasi hosil bo`ladi. Bu aralashma ratsemat deb ataladi.
- Gidroksikislotalar galoidkislotalardan, oksokis-lotalardan, to`yinmagan kislotalardan olinadi.
Xossalari jihatidan gidroksikislotalar ham spirt-larning ham kislotalarning xossalarini namoyon qiladi. -, -va -gidroksikislotalarning bir-biridan farq qiladigan, o`ziga xos reaksiyasi ularni qizdirishda ko`rinadi. -gidroksikislotalar-laktid-lar, -gidroksikislotalar-to`yinmagan kislotalar va -gidroksikislotalar-laktonlarga aylanadi. M-n: - Xossalari jihatidan gidroksikislotalar ham spirt-larning ham kislotalarning xossalarini namoyon qiladi. -, -va -gidroksikislotalarning bir-biridan farq qiladigan, o`ziga xos reaksiyasi ularni qizdirishda ko`rinadi. -gidroksikislotalar-laktid-lar, -gidroksikislotalar-to`yinmagan kislotalar va -gidroksikislotalar-laktonlarga aylanadi. M-n:
Sut kislotasi tabiatda uch xil shaklda uchraydi. L (+) sut kislotasi birinchi marta go`sht selidan ajratib olingan. (+, -) Sut kislotasi qatiqda, tuzlangan bodringda bo`lib, uglevodlarning sut achituvchi bakteriyalar ta'sirida achishidan hosil bo`ladi. - Sut kislotasi tabiatda uch xil shaklda uchraydi. L (+) sut kislotasi birinchi marta go`sht selidan ajratib olingan. (+, -) Sut kislotasi qatiqda, tuzlangan bodringda bo`lib, uglevodlarning sut achituvchi bakteriyalar ta'sirida achishidan hosil bo`ladi.
- Sut kislotasi oziq-ovqat sanoatida, terilarni oshlashda va matolarni bo`yashda ishlatiladi. Olma kislotasi НООС-СНОН-СН2-СООН, vino kislotasi НООС-СНОН-СНОН-СООН lar ham muhim gidroksikislotalardir. Olma kislotasi ham olmada, ryabinada, maxorkada bo`ladi. Vino kislotasi vinolarning achishi natijasida hosil bo`ladi. Uning kaliyli-natriyli tuzi NaKC4H4O6 4H2O segnet tuzi nomi bilan kimyoviy analizda va radiotexnikada ishlatiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
