Organizmning c-vitamini bilan ta'minlanganini o‘rganish va baholash
Download 57.21 Kb.
|
Organizmning c vitamini bilan ta\'minlanganini o‘rganish kholmatov
|
Amaliy ko’nikmalar
a) Vitamin C miqdorini peshobda aniqlash: - Peshob yig’ish vaqti va chiqarilgan miqdorini belgilash; - Kolbaga 2 ml peshob, 2ml 5% li sirka kislotasi solish; - Pushti rang hosil bo’lguncha 0,001 n. Tilmans reaktivi bilan titrlash; - Bir vaqtning o’zida nazorat tajribasi (2ml distillangan suv + 2ml 5% sirka kislota va Tilmans reaktivi bilan titrlash) ni o’tkazish; - Peshobdagi vitamin C ajralgan formula yordamida hisoblash: X=(A-В)×K×0,088×V/V1×T - Xulosa va bayonnoma yozish. b) Nesterov apparati yordamida kapillyarning rezistentligini aniqlash: - Bilakning media qismini spirt bilan namlanagan paxtada artish; - Spirt bilan tozalangan joyga vazelin surish; - Nesterov apparati modifikatsiyasining kyuvetasi bilakning media qismiga joylashtirish; - Shprits yordamida kyuvetadan 20 ml havoni so’rib olish; - Havo o’tmasligi uchun rezina naychani qisqich bilan mahkamlash - 3 minutdan so’ng, rezina naycha bo’shatilib, bilakni spirt bilan artib tashlash, lupa yordamida hosil bo’lgan petexiyalarni sanash va organizmning vitamin C bilan ta’minlanganligini baholash.. Nesterov apparati yordamida aniqlash Mavzuga oid vaziyatli masalalar 1. N. tumanidagi kasalxonada bemorlarning ovqatlari tarkibidagi «C» vitaminini hisoblaganda, o’rtacha kunlik ovqat ratsioni tarkibida uning miqdori -22mg ni tashkil etib, bu har qanday yoshdagi odam uchun ham kamligi yaqqol ko’zga tashlandi. Ovqat ratsionidagi vitaminni ko’paytirish haqidagi o’z fikr mulohazangizni ayting. Bu tadbirlarning amalga oshirilishini kim ta’minlaydi, kim nazorat qiladi va uni yaxshilash uchun qanday usullardanfoydalanish mumkin. 2. Poliklinikaning uchastka terapevtiga 40 yoshli erkak qishi tez toliqib qolishi, tez tez shamollab turishi, milklaridan qon oqishi kabi shikoyatlar bilan murojaat qildi. Bemorda surunkali kasalliklarga doir hech qanday kasallik belgilari yoki o’tkir belgilari topilmagan. Shifokor bemorda gipovitaminozga oid holat bo’lsa kerak degan fikrga keldi. Bu taxminni qanday tekshirish mumkin, agar u isbotlansa uni bartaraf qilish uchun qanday ishlarni amalga oshirish lozim. 3. Toshkent shahrining maktablaridan birida qish faslining ohirlarida o’quvchilar organizmini vitaminlar bilan ta’minlanganligini Nesterov namunasi orqali tekshirildi. Hammasi bo’lib 10-14 yoshdagi 58 o’quvchi tekshiruvdan o’tkazilib, ularning 8 tasida 35-40 tadan, 12 ta bolada 25-30 tadan, qolgan bolalarda esa 10-12 tadan petixiy aniqlandi. 4. Bemor organizmining vitaminlar bilan ta’minlanganligini tekshirish maqsadida Aziza ismli bemorga erta bilan chiqariladigan peshob namunasini keltirish topshirildi. Tahlilni olib borish uchun vrach laborant peshobdan 10ml olib, unga 1 tomchi 10% li sirka kislotasi qo’shdi va 0,001 n li Tilmans bo’yog’i bilan to’q pushti rang hosil bo’lguncha titrladi. Shifokor laborant harakatidagi xatolikni ko’rsating.A vitamini Ko'payish, oqsil sintezi va mushaklarning differentsiatsiyasida ishtirok etadi. Bu tungi ko'rlikni oldini oladi va immunitet tizimini saqlab turish, terini va shilliq pardalarni saqlash uchun zarurdir. Oziqlanish uchun kuniga 0,8-1 mg A vitaminining ba'zi manbalari: Sabzi
Petrushka Tuna Yaxshi Pishloq Sariq Qovoq Chard O'rik Vitamin B1 Bu energiya almashinuviga aralashadigan koenzimning bir qismidirshuning uchun uglevodlar va yog 'kislotalarini (ATP) olish kerak.Shuningdek, u asab tizimi va yurak faoliyati uchun juda muhimdir. Oziqlanish ehtiyojlari: kuniga 1,5-2 mg. B1 vitaminining ba'zi manbalari: go'sht
Donli mahsulotlar Yong'oqlar Sabzavotlar Xamirturush Quvurlar Yong'oq Nohut Yasmiq Vitamin B2 Shuningdek, u energiya chiqarishda ishtirok etadi va ko'z va terining yaxshi sog'lig'ini saqlash bilan bog'liq.. Uning etishmasligi teri muammolarini (masalan, dermatit) va ko'z alomatlarini keltirib chiqaradi. Oziqlanish ehtiyojlari: kuniga 1.8mg B2 vitaminining ba'zi manbalari: Pishloq
Qo'ziqorinlar Tuxum Yasmiq Donli mahsulotlar Sut Go'sht Xamirturush Bodom Vitamin B3 Bu ikkita kofermentning (NAD va NADP) bir qismidir va shuning uchun energiya almashinuvida ishtirok etadigan boshqa vitamin hisoblanadi. uglevodlar, aminokislotalar va lipidlar. Uning etishmovchiligi "pellagra" deb nomlangan kasallikni keltirib chiqaradi, masalan: teri, ovqat hazm qilish va asab muammolari (aqliy chalkashlik, deliryum va boshqalar). Oziqlanish ehtiyojlari: kuniga 15 mg B3 vitaminining ba'zi manbalari: Bug'doy
Jigar Bodom Qo'ziqorinlar Go'sht Go'shti Qizil baliq Tuna Yashil no'xat Yong'oqlar Vitamin B5 Ushbu vitamin lipidlar, neyrotransmitterlar, qalqonsimon bez gormoni va gemoglobin sintezining turli bosqichlarida ishtirok etadi.. Bundan tashqari, bu to'qimalarning tiklanishiga yordam beradi. Uning tanqisligi ikkita kasallik bilan bog'liq: megaloblastik anemiya va neyropatiya. Oziqlanish ehtiyojlari: kuniga 50 mg B5 vitaminining ba'zi manbalari: Pivo xamirturushlari Qirollik jeli Tuxum Qo'ziqorinlar Avokado Gulkaram Donli mahsulotlar Yong'oq Yong'oq Go'sht Vitamin B6 Oqsillar va yog 'kislotalarining metabolizmida, gemoglobin va nuklein kislotalarining (DNK va RNK) hosil bo'lishida ishtirok etadi.. Glikogenning jigardan mushaklarga chiqarilishini osonlashtiradi. Markaziy asab tizimini boshqarishda aniqlovchi. Oziqlanish ehtiyojlari: kuniga 2,1 mg B6 vitaminining ba'zi manbalari: Yasmiq
Tovuq Cho'chqa go'shti Chinor Donli mahsulotlar Jigar Yong'oqlar Avokado Tuxum Vitamin B8 Bu teriga va qon aylanish tizimiga kerak, yog 'kislotalarining hosil bo'lishida ishtirok etadi, tana harorati va optimal energiya darajasini saqlab turish uchun uglevodlar va yog'larning parchalanishiga yordam beradi. Sog'lom hujayralarni o'sish stimulyatori. Oziqlanish ehtiyojlari: kuniga 0,1 mg / kun B8 vitaminining ba'zi manbalari: Yong'oq
Jigar Buyrak Shokolad Tuxum Gulkaram Qo'ziqorinlar Findiq Bananlar Vitamin B9 Hujayralar va DNK shakllanishi uchun zarur bo'lib, shakllanishning birinchi oyi uchun muhimdir. U oqsillarni ishlatishda B12 vitamini va S vitamini bilan birgalikda ishlaydi. Ichak trakti shakllanishini saqlashga hissa qo'shadi. Oziqlanish ehtiyojlari: kuniga 0,3 mg B9 vitaminining ba'zi manbalari: Sutcho'p
Petrushka Pomidor Ismaloq Yong'oqlar Tuxum Sut Baliq Jigar B12 vitamini Suyak iligida qon hujayralarini yaratish uchun juda zarur. Bu anemiyani oldini olishga yordam beradi va asab tizimining ishlashi uchun zarurdir. Oziqlanish ehtiyojlari: kuniga 0,0005 mg B12 vitaminining ba'zi manbalari: Sabzi
Yong'oqlar Tuxum Sut Baliq Ismaloq Sutcho'p Pivo xamirturushlari S vitamini S vitamini kollagen sintezi, davolash uchun zarur, o'simlik kelib chiqadigan temirning emishi va qo'shimcha ravishda u antioksidant hisoblanadi. Oziqlanish ehtiyojlari: kuniga 60-70 mg S vitaminining ba'zi manbalari: kivi
apelsin Limon Ismaloq Petrushka Brokkoli Qulupnay Ko'k piyoz Pomidor D vitamini D vitamini quyosh botishi bilan bog'liq, chunki u asosan ultrabinafsha nurlar ta'sirida olinadi (Quyosh nurlari). Ushbu vitaminning etishmasligi tishlarning chirishi va suyak tipidagi malformatsiyalarni keltirib chiqaradi. Shuning uchun uning asosiy roli suyaklarning minerallashuvidir, chunki u kaltsiy va fosforning ichakka singishini ma'qullaydi. Oziqlanish ehtiyojlari: kuniga 0,01 mg Ushbu oqsilni olishda quyosh ahamiyatiga qo'shimcha ravishda D vitaminining ba'zi manbalari quyidagilardir: Moviy baliq Sariq Jigar Tuxum Qo'ziqorinlar Sut Yogurt E vitamini E vitamini lipidlarni himoya qilishda ishtirok etadigan antioksidantdirshuning uchun u hujayra membranalarida himoya ta'siriga ega. Bundan tashqari, u prostaglandinlarning sintezini inhibe qiladi. Oziqlanish ehtiyojlari: kuniga 0,08 mg E vitaminining ba'zi manbalari: O'simlik moylari Jigar Yong'oqlar Kokos Soya Avokado Maymunjon Baliq Butun donalar K vitamini Ushbu vitamin koagulyatsion omillarning sintezi uchun juda muhimdir, chunki u jarayon uchun mas'ul bo'lgan ba'zi oqsillar bilan reaksiyaga kirishadi. Uni ko'p miqdorda saqlash shart emas, chunki uning ishlashi davomida u qayta tiklanadi. Download 57.21 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|