O'rgatishning umumiy asoslari Dastlabki o'rgatish va uning mohiyati

To'ldirma to'plar. Odatda, asosiy va maxsus jismoniy sifatlarni tarbiyalashda 1-2 kg li to'ldirma to'plardan foydalaniladi. Ular o'yin sharoitiga yaqinlashtirilgan harakatlar, ayniqsa, tezkorlik-kuch sifatini rivojlantirib, biomexanik harakatlar apparatining shakllanishini ta'min-
laydi.
Arg'amchilar. Arg'amchilarda bajariladigan mashqlar sakrov-chanlik, harakat uyg'unligi va sakrash chidamliligini tarbiyalashda qo'llaniladi.
Panjalar uchun trenajyorlar. Devorga o'rnatilgan kronshteynga 3-4 sm li truba gorizontal ravishda biriktirilib, unga yuk osilgan tros ulanadi (34, a-rasm). Trubalarni burash bilan yuk yuqoriga va pastga tushiriladi. Boshqa turdagi trenajyor bilan (34, b-rasm) yukni statik ravishda ushlab turiladi. Bu trenajyorlardan qo'l panja kuchini oshirishda foydalaniladi.
Sakrovchanlikning o'sish dinamikasini nazorat qilish va baholab borish V.M.Abalakovning sakrovchanlik darajasini aniqlashga mo'ljal-langan diagonal ekran-o'lchov moslamasi yordamida amalga oshirilishi mumkin (35-rasm).




Shtanga, qadoq toshlar (16, 24, 32 kg) va yig'ma gantellar.
Kuch, sakrovchanlik, tezkorlik-kuch va sakrovchanlik-chidamliligi, kuch-chidamliliklarini rivojlantirishda keng qo'llaniladi.
Mashg'ulotlarda yuqorida sanab o'tilgan asbob-anjom, qurilma-lardan tashqari tennis koptoklari (oddiy va og'irlashtirilgan), rezinkalar, prujinali espanderlar, og'irlashtirilgan belbog'lar, oyoq va qo'lning qismlariga taqiladigan og'irlashtirilgan bog'lamlar va boshqa turdagi asbob-anjom, qurilma, jihozlardan ham foydalaniladi.


Adabiyotlar:

1. 
   O'zbekiston Respublikasining «Ta'lim to'g'risida»gi Qonuni. -Т.: «O'zbekiston», 1997.-25 b.
   
2. 
   O'zbekiston Respublikasi «Kadrlar tayyorlash milliy dasturi to'g'risida»gi qonuni. -Т.: «O'zbekiston», 1997. - 16 b.
   
3. 
   O'zbekiston Respublikasining «Jismoniy tarbiya va sport to'g'risida»gi Qonuni. -Т.: 27-iyul, 2000.
   
4. 
   O'zbekiston Respublikasi Prezidentining «O'zbekiston bolalar sportini rivojlantirish jamg'armasi faoliyatini takomillashtirish chora-tadbirlari to'g'risida»gi 29-avgust, 2004-yil 3481-son Farmoni.
   
5. 
   Айрапетьянц Л.Р., Годик М.А. Спортивные игры. // Монография. Т.: Ибн Сино, 1991. - 160 с.
   
6. 
   Айрапетьянц Л.Р. Волейбол. // Учебник для высших учебных заведений.Т.: Zar qalam. 2006. - 240 с.
   
7. 
   Ayrapetyants L.R., Pulatov A.A., Isroilov Sh.X. Voleybol. // Oliy o'quv yurtlari umumiy kurs talabalari uchun o'quv qo'llanma.T.: 2009. - 77 b.
   
8. 
   Беляев A.B. Обучение технике игры в волейбол и её совершенствование. //Методическое пособие. М.: Олимпия. Человек., 2008. - 54 с.
   
9. 
   Бержо. Волейбол высшего уровня. // Автор перевода с французского языка Ю.Б.Чесноков. М.: Олимпия. Человек, 2007. 31 с.
   
10. 
    Волков Л.П. Теория и методика детского и юношеского спорта. Киев: Олимпийская литература, 2002. - 294 с.