O’rta asrlarda Yevropa fani

Dunyoda Universitet ta`limining Buyuk Britaniya, Fran­tsiya va Ispaniya tizimlari keng yoyilgan. Jumladan, Buyuk Britaniyada Universitet ta`limi har biri 2 yil davom etadigan 3 bosqichdan iborat.
1-bosqich oraliq bosqich deb ataladi va unda asosan umumta`lim fanlar urganiladi.
2-bosqich mutaxassislik bosqichi deyiladi va talabaning bakalavr darajasini olishi b-n tugallanadi.
3-bosqich yuqori bosqich deb nomlanadi va bitiruvchi magistr darajasiga erishadi.
Frantsiyada Universitet ta`lim tizimi doimiy bosqichlarga ajratilmagan. Bu yerda qaysi kasbni egallashiga qarab, talaba 4 y.dan 7 y.gacha o`qiydi. Ispaniya Universitet ta`­lim tizimi ham Frantsiya Universitet ta`lim tizimiga yakun keladi.
1- Rim imperiyasi qulagan davrdan to XII-XIII asrgacha,
2-XIII-XIV asrlardan to XVII asrgacha ya`ni Yevropa qit`asidagi 1-burjua inqilobigacha bo`lgan davrni o`z ichiga oladi. Yevropa mamlakatlari tarixini bunday davrlashtirish so`nggi vaqtlarda , 70-80 yillarda ro`y berdi. Avvallari Uyg`nish davrigacha bo`lgan davrlar O`rta asrlar deb hisoblangan.
Yevropa mamlakatlarida ilm-fan, adabiyot, san`at, texnika ayniqsa falsafa va umuman Uyg`onish davrining o`zini uning mafkurasi bo`lmish gumanizmni, Isaviya dinidagi bid`at oqimlarini sharqdan bo`lgan ta`sirsiz tasavvur etib ham bo`lmaydi. Xaqiqatan tasavvur falsafasiz Frantsus monaxlari tashkiloti va ta`limoti (XII-XIII asrlar), ismoiliylar ta`limotisiz Yevropa mamlakatlari, ayniqsa, Janubiy Frantsiyada keng tarqalgan katar, albigoy bid`at mazxablari salb yurishlarisiz Rim papasi tomonidan tor-mor etilgan tamplier tashkilotini (fr. 1119 yil Salb yurishlari davrida tashkil topgan diniy-ritsarlik organi a`zolari.), Yevropada yangicha dunyoqarash shakllanishiga zamin hozirlagan yuqoridagi uzgarishlarsiz taraqqiyotni tasavvur etib bo`lmaydi. Bu o`zgarishlar sharkqilmi, falsafasi, Xorazmiy, Kindiy, Forobiy, Ibn Sino, Ibn Rushd kabilar ta`limotlarining Yevropada tarqalishiga sharoit yaratadi.

Adabiyotlar:

1. 
   Karimov I.A.Yuksak ma`naviyat- yengilmas kuch. T.”Ma`naviyat”. 2008.
   

2. 
   Bekmuxamedov X. Tarix terminlari izohli lug`ati. T. 1978
   
3. 
   Komilov N. Tafakkur karvonlari. T. 1999
   
4. 
   Konrad N.I. Zapad i Vostok. M. 1966.
   
5. 
   Sulaymonova F. Sharq va G`arb. T. 1997.
   

Fomchenko A. O`rta asrlar tarixidan izohli lug`at.T.1979.