O‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi personalni boshqarish kasb-hunar kollejlari uchun o‘quv qo‘llanma Qayta ishlangan uchinchi nashr Toshkent «iqtisod-moliya»
Download 1.61 Mb. Pdf ko'rish
|
personalni boshqarish
|
o‘z ulushini o‘lchaydigan obyekti — mezonning yo‘qligidir.
Bu shu narsa bilan bog‘liqki, personalni boshqarish uchun korxonaning ijtimoiy ancha murakkab tizimini vujudga keltiradi, bu tizim mustaqil rivojlanish va o‘z-o‘zini tashkil etish uchun noyob imkoniyatlarga ega bo‘ladi. Mazkur tizim o‘z oldiga muayayn maqsadlarni qo‘yish va tanlashga, o‘zining xatti- 36 harakatlarini ongli ravishda o‘zgartirishga qodirdir. U boshqarish ta’siriga nihoyatda sezgirdir. Agar bunday ta’sir ko‘rsatish qo‘pollik bilan, ya’ni personalning o‘ziga xos xususiyatlari va istaklarini hisobga olmasdan amalga oshirilsa, u holda mehnatning samaradorligi boshqa resurslar turlariga nisbatan tez va keskin pasayib ketadi. Ayni vaqtda, aniq qarorlar, to‘g‘ri tanlangan ta’sir ko‘rsatish usullari amalga oshirilgan qo‘yilmalarga nisbatan kutilgan natijalarni ancha yuqori darajada, shu bilan birga, uzoq muddat mobaynida ta’minlashi mumkin. Bu holat boshqarishning samarali usullarini ishlab chiqish, bunda turli kasb kishilarining kuch-g‘ayratini muvofiqlashtirishga alohida e’tibor berishni zarur qilib qo‘yadi. Personalni boshqarishni korxona doirasida inson oilini faollashtirish sohasidagi funksional, institutsional va amaliy vazifalar jamidan iborat deb qarash kerak. Personalni boshqarish korxonaning raqobatbardoshligini oshirishning muhim omili sifatida quyidagi yo‘nalishlarni o‘z ichiga oladi: — raqobat kurashida ilg‘or marralarni egallash maqsadida personalda korxona faoliyatining barcha jihatlarini yanada shiddatliroq yangilash (mahsulot va texnologiyani yanada jadalroq yangilash)ga qaratilgan qadriyatlar va yo‘l-yo‘riqlarni shakllantirish; — mehnat potensialini rivojlantirish sohasidagi tadbirlar, ularga ta’lim berish, tashabbusni rivojlantirish, musobaqalashish ruhini va hokazolarni shakllantirish sohasidagi tadbirlar majmuini nazarda tutadi va tashkiliy tadbirlar ishlab chiqishni talab qiladi; —mutaxassislar va rahbarlar potensialini amalda ro‘yobga chiqarish; u shunday tashkiliy shart-sharoitlarni yaratishni taqozo etadiki, ular ana shunday amalga oshirishga, xodimning o‘ziga xos xususiyatlarining ish o‘rniga aniq mos kelishini ta’minlash, shaxsiy potensialni doimiy rivojlantirib borish va hokazolarni amalga oshirishga undaydi; 37 — inson resurslarini boshqarish vazifasini zarur moliyaviy va moddiy vositalar bilan ta’minlash; unga batamom o‘zini oqlagan bo‘lajak samara sifatida qarash kerak; — korxona uchun qulay va maqbul bo‘lgan ijtimoiy fikr to‘g‘risida g‘amxo‘rlik qilish; uning hisobiga firmaning obro‘- e’tibori, yangi kadrlarning kelishi ta’min etiladi, ular orasidan eng malakali va qobiliyatlilarini tanlab olish. Inson resurslarini boshqarish vazifalarini hal qilish uchun ularni bajarishga muntazam va shtab rahbarlarini ko‘proq jalb qilish, bu vazifalarni shtab bo‘linmalarida jamlash, ularning muntazam bo‘linmalar faoliyatini nazorat qilishi talab etiladi. Personalni boshqarish — barcha rahbar kadrlar va korxonalar kadrlar xizmatining boshqaruv barcha tomonlarini muntazam rivojlantirish sohasidagi shaxs bilan bog‘langan doimiy vazifasidir. Kichik darajadagi mehnatni boshqarishga kompleks yondashish quyidagilarni nazarda tutadi. Ayrim xodim bilan bir qatorda ishchilar guruhiga va ularning qatnashchilari o‘rtasidagi munosabatlarga tobora ko‘proq e’tibor beriladi. Boshqarish obyektiga ta’sir ko‘rsatishni shunday amalga oshirish kerakki, uning potensialidan har tomonlama foydalanish ta’min etilsin. Agar asrimiz boshlarida, «ilmiy boshqarish» (F.Teylor) nazariyasi davrida xodimlarning jismoniy kuchini “so‘rib olish” ni ta’minlash asosiy vazifa qilib qo‘yilgan bo‘lsa, endilikda hozirgi zamon ishlab chiqarishi uchun bu yetarli bo‘lmay qoldi. Download 1.61 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|