O‘rta maxsus ta’lim vazirligi o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi personalni boshqarish kasb-hunar kollejlari uchun o‘quv qo‘llanma Qayta ishlangan uchinchi nashr Toshkent «iqtisod-moliya»

Dastlabki bosqichda inson maktabda o‘qiydi, o‘rta maxsus, 
oliy ma’lumot oladi. Bu, odatda, 25 yoshgacha davom etadi. 
Ana shu davrgacha o‘zining ehtiyojlari va imkoniyatlariga javob 
beradigan faoliyat turini topish uchun bir necha xil ish bilan 
shug‘ullanishi mumkin. Agar u shunday faoliyat turini topa olsa, 
uning shaxs sifatida ijtimoiy shakllanishi boshlanadi.
Tiklanish bosqichi taxminan besh yil — 25 dan 30 
yoshgacha davom etadi. Ana shu davrda xodim kasb egallaydi, 
zarur ko‘nikmalar hosil qiladi, uning malakasi shakllanadi, 
mustaqillikka erishishga ehtiyoj tug‘iladi. Odatda, shu davrda 
inson oila quradi. Shuning uchun uning mehnatiga to‘lanadigan 
haq miqdoriga qiziqishi kuchayadi.
2.2-jadval
Kasb karyerasi bosqichlari
Karyera 
bosqichlari
Yosh, yil
Maqsadga erishish ehtiyojlari
Dastlabki
25 gacha
Ta’lim, turli ishlarda sinab ko‘rish
Tiklanish
30 gacha
Ishni o‘zlashtirish, ko‘nikmalarni riyvuojlantirish, malakali 
mutaxassis yoki rahbarning shakllanishi
O‘sish
45 gacha
Xizmat pillapoyalaridan ko‘tarilish, yangi ko‘nikmalar 
va tajribaga ega bo‘lish, malakaning o‘sishi
Barqarorlik
60 gacha
Mutaxassis yoki rahbar malakasining cho‘qqisi. O‘z 
malakasiii oshirish. Yosh oilalarga murabbiylik qilish
Yakunlash
60 dan keyin Nafaqaga chiqishga, o‘ziga voris tayyorlashga, 
nafaqada faoliyatning yangi turi bilan shug‘ullanishga 
tayyorgarlik
Nafaqadan so‘ng 65 dan keyin Faoliyatning yangi turi bilan mashg‘ul bo‘lish
O‘sish bosqichi 30 yoshdan 45 yoshgacha bo‘lgan vaqtni 
qamrab oladi. Ana shu davrda malaka oshishi, xizmat lavozimida 
o‘sish jarayoni davom etadi. Ayni vaqtda, xodimlarda amaliy 

---

140
tajriba, ko‘nikmalar, mahorat, o‘zligini namoyon qilishga 
ehtiyoj, yanada yuqori maqomga va ko‘proq mustaqillikka 
ega bo‘lishga intilish ortadi. Shuningdek, xodim mehnatiga 
haq to‘lash miqdori oshishi, sog‘lig‘ini mustahkamlashga ham 
alohida e’tibor beradi.