Suvning miqdori. Hujayra suvning hisobiga o'sishi ma'lum. Binobarin, o'simlikni meyorida suv bilan ta'minlash o'sishga ijobiy ta'sir etadi. lldizning o'sishi ham tuproqda namlik yetarli bo'lgandagina jadal bo'ladi.
14-rasm. Suv va mineral moddalar shimishi.
Suv taqchilligi o'simliklarning yer ostki va yer ustki organlarining o'sishini sekinlashtiradi.
Gazlarning miqdori. Havodagi gazlarning tarkibi o'simliklarning o'sishiga bevosita ta'sir etadi. Atmosfera havosidagi O2 miqdori ikki marotaba kamaysa ham, o'sish o'zgarmasligi mumkin, lekin qisqa muddatli o'sish tezlashadi. Chunki, hujayra po'stining cho'ziluvchanligi oshadi. Bu holat hujayra pH ko'rsatkichining kislotalik tomonga oshishi bilan izohlanadi.
O’simliklarning tinim davrini o’tashi.
O’simliklardagi ikki xil tinim yaxshi o’rganilgan: majburiy tinim; fiziologik tinim.
Majburiy tinimning asosiy sababchisi tashqi sharoit omillaridir. Ya‘ni o’sish uchun zarur sharoitning yo’qligi sababli o’simlik tinim holatiga o’tishga majbur bo’ladi. Majburiy tinim davriyligi ayniqsa, daraxtlar, mevali daraxtlarda va ko’p yillik o’simliklarda har yili takrorlanib turadi.
15-rasm. Kuzgi tinim davri.
Bu o’simliklarda tashqi o’zgarishlardan tashqari, ichki zahira moddalarning kimyoviy o’zgarishlari ham yuz beradi.
Kuzda va qish boshlarida daraxtlarning novdalari va kurtaklarida to’plagan kraxmal zahiralari asta-sekin shakarga aylanadi.
To’qimalarda suvning miqdori ham kamayadi. Buning natijasida ularning sovuqqa chidamliligi oshadi. Bahorga kelib, buning aksicha o’zgarishlar bo’ladi va faol o’sish boshlanadi.
16- rasm. Kuzgi tinim davri.
K o’pchilik o’simliklar tinim holatini maxsus organlari — ildiz tugunaklar, piyozboshlar, ildiz poyalar holatida o’tkazadilar.
Do'stlaringiz bilan baham: |
