Оқсилларнинг ҳазмланиши

Bilvоsitа оksidlаnuvchi dеzаminlаnish – аminоkislоtаlаr dеzаminlаnishining аsоsiy yo'lidir.

• u 2 bоsqichdа bоrаdi:
• 1 – trаnsаminlаnish. bаrchа аminоkislоtаlаr аlfа-kеtоglutаr kislоtа bilаn trаnsаminаzаlаr ishtirоkidа rеаksiyagа kirib, glutаmаt хоsil kilаdi.
• 2 – glutаmаtdеgidrоgеnаzа ishtirоkidа glutаmin kislоtаsining dеzаminlаnishi.
• glutаmаtdеgidrоgеnаzа to'qimаlаrdа kеng tаrqаlgаn, uning kоfеrmеnti nАd+ (yoki nАdf+).

Аminоkislоtаlаr оksidlаnishli dеzаminlаnishi

Aminokislotalar dekarboksillanishi

• Aminokislota molekulasidan COON guruhini CO2 xolatida ajralib chiqishiga aminokislotalarning dekarboksillanishi deb aytiladi. Bu reaksiyalar natijasida fiziologik faollikga ega biogen aminlar hosil bo‘ladi.
• Tirozin, triptofan, 5-oksitriptofan, valin,
• serin, gistidin, glutamat i γ-oksiglutamat, 3,4-oksifenilalanin, sistein, arginin, ornitin, S-adenozilmetionin dekarboksillanishga uchraydi.

Dekarboksillanish turlari:

• 1. Alfa-dekarboksillanish
• 2. Omegа-dekarboksillanish
• 3. Transaminlanish bilan bogliq dekarboksillanish.
• 4. ikki molekulaning kondensasiyalanishi yo‘li bilan dekarboksillanish. Bu reaksiyada sigma-aminolevulen kislotasi, sfingolipidlar, biotin xosil bo‘ladi.

ALFA-DEKARBOKSILLANISH

• - hayvon to‘qimalari uchun xos;
• Biogen aminlar xosil boladi;
• Alfa uglerod yonidan boshlanadi.

OMEGO-DEKARBOKSILLANISH

• -mikroorganizmlar uchun xos.

TRANSAMINLANISH BILAN BOG‘LIQ DEKARBOKSILLANISH

IKKI MOLEKULANING KONDENSASIYALANISHI YO‘LI BILAN DEKARBOKSILLANISH

• Bu reaksiyada sigma-aminolevulen kislotasi, sfingolipidlar, biotin xosil bo‘ladi.

Dekarboksillanish

DEKARBOKSILLANISH: GISTIDINDAN GISTAMIN XOSIL BO‘LISHI (biologik amin)

GISTAMINni axamiyati

• Arteriola va kapillyarlarni kengaytiradi, natijada qon bosimini pasaytiradi;
• Kapillyarlar o‘tkazuvchanligini oshiradi;
• Miya qon tomirlarining kengayishi va qon suyuq qismining ajralishi natijasida miyada gipertenziya va bosh og‘rig‘i vujudga keladi;
• Bronxlar sillik mushagining qisqarishi va bronxospazmning rivojlanishi;
• Oshqozon shirasi va so‘lak hosil bo‘lishining ko‘payishi.
• .