O’simliklar introduksiyasi fanining predmeti va mazmuni

Fanning maqsadi, vazifasi va ah’amiyati

O’simliklar introduksiyasi fanining predmeti va mazmuni.

O’simliklar introduksiyasi fanining predmeti va mazmuni.

“O’simliklar introduksiyasi” fani boshqa fanlarga nisbatan osimliklar dunyosini chuquro’zlashtiradi va uning eng chuqur tomonlarini ochib beradi. U sintetik, ko’p rejali fan bo’lib odam faoliyatining turli sohalari bilan faol boyib boradi.

“O’simliklar introduksiyasi” fanining predmeti o’simliklarni iqlimlashtirish jarayonlari olib boruvchi nazariya va uslublari yig’indisini ilgari suruvchi insonning maqsadga yo’naltirilgan faoliyatini o’rganadi, va introduksiyaning maqsadi – xalq xo’jaligi amaliyotida introdutsentlarini qo’llash va o’zlashtirish hisoblanadi.

w Roman","serif";mso-ansi-language: EN-US'>Shunday qilib, zonada 9 tipdan analogik iqlim yuzaga kelgan.

Pavarining fitoiqlimiy formatsiyalarni maydalab hisoblash sxemasi juda aniq ko‘rsatkichlar beradi. Ammo G.N.SHlkovning (1963) fikriga ko‘ra, introduksiya maqsadlari uchun “fitoiqlim umuman muhim emas, iqlimning agronomik tipizpsiyasi sovuq havosiz davr davomiyligi kuchi xarakteri va sovuq havosiz davr davomiyligi, kuchi, xarakteri va sovuq davrning takroriyligi, absolyut minimumlar, haroratning umumiy rejimi, yong‘inlar miqdori va ularning vegetatsion davr davomida taqsimlanishi va boshqalarga bog‘liq. Mayr-Pavarining sxemasi bu talablarga javob bermaydi”.

Hududlarni agroiqlimiy sistematizatsiyasini ishlab chiqishda T.T.Selyaninovning (1928 1966) ishlari etiborga loyiq. Selyaninov agroiqlimiy analoglar asosi sifatida yanvarning izotermasi, absolyut yillik minimumlarning o‘rtachasi, vegetatsion davrda 10 0 dan baland haroratlarning summasi va gidrotermik koeffitsientni oladi.

Начало формы

oldinga

Конец формы

İntroduktsiyaning rivojlanish tarixi

“Reintroduksiya” ex – siti saqlanish, “insiti”ning saqlash iqlimlashtirish, “naturalizatsiya”

Reintroduksiya – yoki tiklanish – o’simlikni avval o’sgan, ammo keyinchalik yo’qolgan va yo’qolish va yo’qolish arafasida turgan joyida o’stirish ex situning saqlash – tabiiy yashash joylaridan tashqarida biologic xilma –xilligik komponentlarini saqlash in – situ – biologik xilma – xillik kompanentlarini saqlashekosistemalar va tabiiy yashash joylari va turlar populyatsiyalarini ularning tabiiy muhitda saqlash.

O’simliklar introduksiyasi nazariyasining asoschisi N.A.Bazilevskiy (1964) fikriga ko’ra sleduet schitat A.Gumboldt bo’lib, 1805 yilda o’simliklarni tarqalishi bo’yicha qiziqarli xabarlarni keltirgan. A.Gumboldt fikriga ko’ra, o’simlikni muvaffaqiyatli tarqalishi introduksiyaning geografik punktida o’simlik vataniga nisbatan harakat summasi 00C dan yuqori bo’lishi kerak.

Ch. Darvin zamondoshlaridan o’simlik tarqalish nazariyasi bo’yicha shveysariyalik botanik A.Dekandol fikrlari e’tiborga molik, uning fikriga ko’ra o’simliklarni tarqalish omillarini aniqlovchi omil bu muhit omillaridir. U.A.Gumboldt fikrlarini rivojlantirib, har bir tur o’zining rivojlanishi boshlanadigan harakatning qo’yi darajasida ega deb hisoblanadi.ayrim turlar uchun bu +50C, boshqalari uchun +70C uchinchilari uchun yanada yuqori. Shuning uchun Dekandol harorat summasini Gumboldt kabi noldan emas balki rivojlanish boshlanishi uchun zarur minimal harakatdan boshlagan .

Начало формы

oldinga

Конец формы