Основы пакета

SONET tarmog‗i ustida ishlovchi paketli tarmoqlar (Packet Over SONET, 
POS) nomini oldi. 
Biroq toza IP tarmoq modelida marshrutizatorlar raqamli kanalni ishlata 
olishi uchun, bu kanallarda qaysidir kanal bosqichining protokoli ishlashi kerak 
bo‗ladi. Bundek protokol faqat IP-paketlarni kadrlarga joylashtirish uchun kerak 
bo‗ladi, undan kommutatsiyalash xususiyati talab etilmaydi, chunki protokol 
marshrutizatorlarning interfeyslari bilan ―nuqta-nuqta‖ orasidagi ulanishlarga 
xizmat ko‗rsatadi. Global tarmoq qurilmalarining shu kabi ikki nuqtali ulanishlari 
uchun ishlatiladigan maxsus loyihalashtirilgan kanal bosqichidagi bir necha 
protokollar mavjud. 
Ikki nuqtali protokollarning mavjud to‗plamlaridan bugungi kunda IP 
protokolidan ikkitasi ishlatiladi: HDLC va PPP. 
HDLC va PPP protokollari. HDLC protokoli (High-level Data Link 
Control – visokourovnevoye upravleniye liniyey svyazi – aloqa yo‗lini yuqori 

---

 
360
darajada boshqarish) butun bir oila protokollarini o‗z ichiga oladi, ular kanal 
bosqichining vazifasini joriy etadilar. 
HDLC protokoli bo‗yicha birinchi bo‗lib aytiladigani - bu uning 
vazifasining turliligidir. U bir necha bir-biridan juda farq qiluvchi ish tartiblarida 
ishlashi mumkin, u nafaqat ikki nuqta ulanishlarini quvvatlaydi, u bitta axborot 
manbai va bir necha qabul qiluvchi ulanishlarini ham quvvatlaydi, unda 
shuningdek muloqotdagi stansiyalarning turli vazifali ishlari inobatga olingan. 
HDLC murakkabligining sababi, u 1970 yillarda yaratilgan juda ―qari‖ protokol 
bo‗lib, ishonchsiz aloqa kanallari uchun yaratilgan edi. Shuning uchun HDLC 
protokolining ish tartiblaridan biri TSR protokoli kabi mantiqiy ulanishni o‗rnatish 
amalini va kadrni uzatishni nazorat qilish amalini quvvatlaydi hamda shuningdek 
chetlatilgan va shikastlangan kadrlarni tiklaydi. Shuningdek HDLC deytagramma 
ish tartibi ham mavjud. Unda mantiqiy ulanishlar o‗rnatilmaydi va kadrlar 
tiklanmaydi. 
IP- marshrutizatorlarda ko‗pincha HDLC protokolining Cisco kompaniyasi 
ishlab chiqqan versiyasi ishlatiladi. Bu protokol versiyasi firma ishlab chiqarganiga 
qaramay u ko‗pchilik ishlab chiqaruvchilarning IP- marshrutizatorlari uchun 
standart bo‗lib qoldi. HDLC ning Cisco versiyasi faqat deytogramma ish tartibida 
ishlaydi, bu esa hozirgi vaziyatdagi shovqinsiz ishonchli aloqa kanallariga mosdir. 
HDLC ning Cisco versiyasiga standart protokollarga nisbattan bir necha 
kengaytirishlar kiritilgan, ulardan asosiysi ko‗p protokolli quvvatlashdir. Bu 
bildiradiki, Cisco HDLC ning kadr sarlavhasiga protokol turi maydoni kiritilgan, 
Ether Type maydoni kabi, protokol kodini o‗z ichiga olgan bo‗lib, uning 
axborotlarini Cisco HDLC ning kadri o‗tkazadi. Standart HDLC da bundek 
maydon yo‗q. 
RRR protokoli (Point-to-Point Protocol) standart Internet protokolidir. 
RRR protokolining boshqa kanal bosqichidagi protokollardan ajratib turuvchi jixati 
– bu ulanishlar ko‗rsatkichini qabul qilishni moslashuvchan va ko‗p vazifali 

---