Основы пакета

 
414
6.6-rasm. Ochiq va yopiq kalitlarni ishlatilishining ikki sxemasi. 
Barchasi bo‗lib tarmoqda 2n kalitlar bo‗ladi: shifrlash uchun n ochiq kalitlar 
va shifrdan chiqarish uchun n sirli kalit. Shunday qilib moslashuvchanlik masalasi 
hal qilinadi – simmetrik algoritmdagi kalitlar sonini abonentlar soni bilan 
kvadratsimon bog‗liqligini nosimmetrik algoritmlarda chiziqli bog‗lanish bilan 
o‗zgartiriladi. Bunda kalitni sirli yetkazib berish masalasi kerak bo‗lmay qoladi. 
Buzg‗unchi uchun ochiq kalitni egallashga harakat qilishning ma‘nosi qolmaydi, 
О‗zbekcha
- sanskrit 
lug‗ati 
Е 
О‗zbekcha
- sanskrit 
lug‗ati 
Е 
О‗zbekcha
- sanskrit 
lug‗ati 
Е 
Shifrlash 
2 foydalanuvchi 
3 foydalanuvchi 
4 foydalanuvchi 
Sanskrit- 
о‗zbekcha 
lug‗ati 
D 
Shifrdan chiqarish 
1 foydalanuvchi 
E(S
2
) 
E(S
3
) 
E(S
4
) 
D- yopiq kalit (Sanskrit- о‗zbekcha lug‗ati) 
E- ochiq kalit (O‗zbekcha- sanskrit lug‗ati) 
a) 
1 foydalanuvchi 
Е 
Е 
Е 
Shifrdan chiqarish 
2 foydalanuvchi 
3 foydalanuvchi 
4 foydalanuvchi 
Е(D(S
2
))= 
S
2
Е(D(S
3
))= 
S
3
Е(D(S
3
))= 
S
3
D(S
2
) 
D(S
3
) 
D(S
4
) 
Shifrlash 
D- yopiq kalit
E- ochiq kalit
b) 

---

 
415
chunki bu matnni shifrdan chiqarishga yoki yopiq kalitni hisoblashga imkon 
bermaydi. 
Vaholangki, ochiq kalit haqidagi axborot sirli emas, uni nusxa olishdan va 
buzg‗unchining kalitini o‗rnatishdan saqlash kerak, masalan, buzg‗unchi ochiq 
foydalanuvchi nomidan o‗zining ochiq kalitini o‗rnata olsa, shundan so‗ng u 
o‗zining yopiq kaliti yordamida barcha xabarlarni shifrdan chiqara olishi mumkin 
va o‗z xabarlarini uning nomidan jo‗natishi ham mumkin. Agarda foydalanuvchilar 
bilan ularning ochiq kalitlarining bog‗lovchi ro‗yxati tarqatilsa (byuletenlar, 
maxsus jurnallar va hokazo) juda oson bo‗lar edi. Biroq bunday yondoshishda biz 
yana parol holidagi kabi yomon moslashuvchanlikka to‗qnash kelamiz. Bu 
muammoni yechimi raqamli sertifikatlar texnologiyasidir. Bizning holat uchun