От души омад курсдошлар S. M. Bilet №1

Yiqilish xavfi yuqori bo'lgan bemorlarni diqqat bilan kuzatib borish va 
ularga g'amxo'rlik qilish kerak. Bunday bemorlarga quyidagilar kerak: 
1. davolovchi shifokor tomonidan belgilangan chastotada universal profilaktika 
tadbirlarini o'tkazish uchun tekshiruvlar qiling, kuzatuv varag'ida tashriflarni belgilang; 
2. markali bilakuzukni taqilganini tekshiring; 
3. yiqilish xavfi yuqori bo'lgan bemorlarning palatadan hamrohsiz chiqib ketishining 
oldini olish. 
Bilet № 9 
1. Bronxial astma xurujlarida yordam koʻrsatishda bemor xavfsizligi uchun 
ko’rsatiladigan xavfsizlik choralari algoritmi. 
Бронхиал астма хуружида биринчи ёрдам 
o Bemorni tinchlantirish 
o Bemorni siqib turuvchi kiyimlardan ozod qilish, tugmalarni yechish 
o Toza havo bilan ta'minlash imkonini yaratish. 
o Bemor yonidagi ingalyatordan foydalanish (sal'butamol, fenoterol) – 20 daqqqa oraliq 
bilan 3 marotaba qo‘llash mumkin. 

---

o Bemorga ingalyator preparatidan foydalanishga ko‘maklashish: ingalatorni olish, 
nasadkasini qo‘yish, aerozol'ni o‘girish, hiqildoq orqa devoriga tushishi uchun qulay 
bo‘lgan holda 1 – 2 marta bosish, bunda preparat xalqum orqa devori sohasiga yetishi 
lozim. Bemor bunda bir necha marta nafas olib, ta'sir qiluvchi moddasi nafas yo‘liga 
tushadi. 
o Bemorni qulay holatga keltirish lozim. ( bemorning qo‘li stol yoki kreslo tirgakiga 
tayanishi lozim, tirsaklari yon tomonlama ochilgan holatda). 
o Dori vositasi samarasi bo‘lmasa yoki astmatik status rivojlanish xavfi tug‘ilganda tez 
tibbiy yordam chaqirish lozim. 
 
2. Brayden shkalasi. O’tkazishga ko’rsatma, ko’rsatkichlar va natijalar 
interpretatsiyasi 
Bilet № 10 
1. Bemorlarda yotoq yaralarini xavf omillari va klassifikatsiyasi. 
Yotoq yara tananing ma lum bir qismi doimiy bosim ostida bo lib, shu yerda qon 
aylanishining buzilishi natijasida rivojlanuvchi terining yarali nekrotik zararlanishi 
hisoblanadi. Uzoq vaqt chalqancha yotishga majbur bo lgan ahvoli og ir bemorlarda 
aksari yotoq yaralar paydo bo ladi.Yotoq yaralar eng ko p paydo bo’ladigan soha 
dumg azadir. Kamroq hollarda ular kurak, tovon, ensa, tirsak, quymich do mboqlari va 
suyak bilan to shak orasida yumshoq to qimalar uzoq vaqt bosilib turadigan sohalarda 
paydo bo ladi. Òerining shusohalarigabosimtushishi,qon aylanishiningkamayishiga va 
to qimalarning qon bilan yetarli darajada ta minlanmasligiga olib keladi. Yotoq 
yaralarning paydo bo lishiga qoq suyak bo lib oriqlab ketish, yurak faoliyati susayib, 
qon aylanishining yetishmay qolishi, markaziy nerv sistemasi kasalliklari (orqa miyaning 

---

travmatik shikastlanishi), shuningdek qandli diabet sabab bo ladi. Markaziy nerv tizimi 
kasalliklarida paydo bo ladigan yotoq yaralar juda tez, xastalik boshlangandan keyin bir 
necha soat ichida avj oladi, qandli diabetga uchragan bemorlardagi yotoq yaralar esa juda 
uzoq davom etadi va ularni davolash qiyin bo’ladi. Yotoq yaralarning yuzaga kelishiga 
ko pincha bemorlarni yaxshi parvarish qilmaslik: notekis, qattiq o rin, uning tez-tez 
to g rilanib turilmasligi, almashtirilmasligi va shu sababli choyshabda mayda ushoqlar, 
burmalar bo lishi, choyshab va ko ylakdagi choklar, bemor ich kiyimini kam 
almashtirish, siydik va axlat tegib bulg angan badan terisini vaqti- vaqtida yuvib 
turmaslik sabab bo ladi.