Otkir hoshimov

69
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

“ 0 ‘lib qolganm i bu ?” — A lim ardon g‘azab bilan 
yana uzoq bosdi. H am on sukunat hukm surar, qor uyni 
ham , M uqaddam ni ham , hayotining o ‘zini ham og‘ir 
yuki bilan bosib qolganday edi.
Birdan uning esiga tushib qoldi. “ Kalit! Kalitni topish 
kerak!” M uqaddam u yoq-bu yoqqa chiqsa, kalitni dar- 
voza peshtoqidagi teshikchaga q o ‘yib ketguvchi edi. 
A lim ard o n q o ro n g ‘ida tim irsk ilab k alitning tem ir 
halqasini to p d i. T o rtib o ld i-d a , darv o za o ‘rtasiga 
o ‘m atilgan eshikni ochdi. Q or bosgan yo‘lakdan o ‘tib, 
ayvonga, undan yotoqqa kirdi-da, chiroqni yoqdi. Uy 
ichi nurga to ‘ldi. Burchakdagi toshoyna, devordagi gi- 
lam lar yashnab ketdi. D ivan-karavot b o ‘sh, M uqaddam
yo‘q edi.
“ Qayoqqa d a f b o ‘libdi!” — U o ‘z xonasiga o ‘tdi. 
C hiroqni yoqdi. Royal qopqog‘i ustida turgan bir varaq 
oq qo ozni ko‘rib qolib, shoshilib bordi. Yulib oldi-da, 
egri-bugri qilib yozilgan so‘zlarni o ‘qidi:
“ M ardon aka, m eni yettinchiga olib ketishdi” .
T o ‘satdan uning xayoliga yashinday fikr urildi:
“Y ettinchi tug‘ruqxonaga ketgan!”
U m ashinani garajdan olib chiqarkan, pichirladi: 
“Y ettinchi... Y ettinchi... Q ayoqda edi?.. H a, C hilo n- 
zorda. C hilonzorda!”
A lim ardon m ashinani yeldirib ketdi. Q or tingan, 
am m o yo‘llar ko‘milib ketgan, ko ‘ch alar sirg‘anchiq edi. 
U tug ‘ruqxona eshigiga yetib kelganida yarim kechadan 
oshgandi.
A lim ardon m ashina eshigini qarsillatib yopib, yorug‘ 
n ur tushib turgan eshik olldiga bordi. Oynaga yopishtirib 
q yilgan ro‘yxatni shosha-pisha o ‘qib chiqdi. T o ‘rayeva 
degan familiya yo‘q edi. U shiddat bilan eshikni taqilla- 
ta boshladi.
Eshik yonidagi jajjigina d archa ochilib, oq xalat kiyib 
olgan semiz kam pirning yuzi ko ‘rindi.
— N im a deysiz, bolam ? — dedi kam pir xasta ohang-
da.
— Bilib chiqing-chi, T o ‘rayeva nim a b o ‘ldi ekan...
K am pir A lim ardonning iltijo bilan tikilib turgan
ko‘zlariga qarab rahm i keldi shekilli, darchani ochiq 
qoldirib burilib ketdi.
A lim ardon ancha kutdi. Sovuq kuchaygan, a tro f
?0 ^
~
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

jim jit, uzoqlarda tram vaylar g ‘iyqillar, tunning qahraton 
sukunatini buzishga ahd qilganday nola chekardi.
A nchadan keyin ichkaridan ship-ship etgan qadam
tovushi eshitildi.
A lim ardon toqat qilolm ay darchadan boshini suqdi.
— Ha?!
K am pim ing seniiz yuzi shodlikdan yorishib ketgan
edi.
— 0 ‘g ‘il m uborak boMsin, bolam! 0 ‘g‘il! — dedi u 
ovozi titrab. — H ozirgina ko‘zi yoridi. 0 ‘n oltinchi 
palatada yotibdi.
A lim ardon titro q q o ‘llarini c h o ‘ntagiga soldi-da 
ilashib chiqqan yigirma besh s m likni kam pirga uzatdi. 
K am pim ing gaplarini eshitib ham o ‘tirm ay, zinalardan 
chopib tushib ketdi.
M ashinani g ‘izillatib uyga qaytarkan, yuragi nurli bir 
tuyg‘u dan to ‘lib-toshgan edi.
— O tini Shavkat q o ‘yam an, Shavkat! Shavkatli kun- 
larim dan xotira blsin! — derdi u pichirlab.
* * *
Ayol kishi bir beva qolganida, bir ko ‘zi yoriganida 
kngli nozik b o ‘ladi, deyishadi. Bir haftadan buyon 
dadasi bilan onasi, goho Lobar tu ruqxonaga galm a-gal 
kelib-ketishar, am m o M ardon akasidan darak yo‘q edi. 
Rost, u chaqaloq tug‘ilgan kunning indiniga bir m arta 
kelib ketdi. M uqaddam deraza oldiga kelib hovlida tur- 
gan eri bilan im o-ishoralar qilib gaplashdi. A lim ardon 
xursand ko‘rinardi. Boshidagi kubankasini yechib olib 
hadeb silkitar, jilm ayar edi.
Lekin o ‘shandan beri daragi yo ‘q.
Qaysi kuni onasi ering Tojikistonga ketibdi, deb gap 
topib keldi. “ N im a, bir safar gastrolga borm asa, birov 
urisharm idi? Uyda hech kim bo ‘lmasa? Bu yoqda 
pahlavondek o ‘g‘il ko ‘rgan b o ‘lsa?.. A rzim abdim i?” — 
Palatadagi xotinlar M uqaddam A lim ardon T rayevning 
xotini ekanligini bilib qolib har kuni surishtirishar, 
“0 ‘rtog‘ingiz kelsa bizlarga ham ko‘rsatasiz” , deb ilti- 
mos qilishar edi.
M uqaddam deraza oldida tik turgancha shulam i 
o ‘ylar, o ‘ylagan sayin kngli c h o ‘kardi.
Hovli qiy-chuv bo ‘lib ketdi. M uqaddam darpardani