O`tkir zehnlilar mushoirasi

(Ibn Sino)

Tabiat matematika fani bilan gapiradi. Bu tilning doiralar , uchburchaklar va boshqa figuralardir.

Geometriya – aqlni haqiqatga yaqinlashtiradi.

Go`zallik – simmetriya bilan chambarchasdir.

Geometriya – noto`g`ri chizmalarg qarab to`g`ri mulohaza qilish sanatidir.

Aylana – geometriyaning qalbidir.Aylanani o`rganing shunda siz nafaqat geometriyaning qalbini balki o`z qalbingizni ham o`rgangan bo`lasiz.

Geometriyaga oid dastlabgi tushunchalar bundan 4-5 ming yil muqaddam qadimgi misirda paydo bo`lgan.

“Geometriya” yunoncha so`z bo`lib “geo” yer , “metrio” o`lchash degan ma’noni anglatadi.

Geometriya geometrik shakillar va ularning xossalari haqidagi fan.

Sharq mamlakatlarida geometriya handasa deb ataladi.

Hamma : geometriya – geometriya

Barcha fanlar go`zali

Sharqda ilmi Handasa

Uning haqiqiy ismi

1-boshlovchi:

Shunday qilib 2-komandaning nomi “Handasa” ekanini bilib oldik.

2-boshlovchi:

Endi 1-2 komandalarning ballarini eshitsak.

1-boshlovchi:

Endi musobaqamizning 2-bosqichiga o`tamiz.

2-boshlovchi:

Endi navbat 2-shartga . Bu shartda kamandalar she’riy topishmoq aytadilar raqib qamandalar esa javob berishadi.

1-komanda: Matematika

1. 
   Bordir 8 ta uchi, yoqlar soni 6 ta, agar kim nard o`ynasa, uni bilar albatta.
   
2. 
   Uchburchakning uchala, Qarshi tomon o`rtasin, Tutashtiruvchi kesma, qani ayting bu nima ?
   
3. 
   Tekislikda nuqtadan, chiqar bo`lsa ikki nur, hosil bo`lgan shaklini , ayting ne deb atalur ?
   
4. 
   To`rtburshaklar go`zali, simmetriya o`qi to`rtta, Tengdir hamma burchagi, tomonlar ham albatta.
   
5. 
   Riyoziyatning tili, harflari juda ko`p, tabiatning har siri, u bilan yozilar xo`p.
   
6. 
   To`g`ri chiziq bo`lagi, Goh uzundir goh kalta, ko`pyoqning qirralari, undan bo`lar albatta.
   
7. 
   Bir yog`i temirdan, ikkinchisi ko`mirdan, raqsga tushsa pildirab, hosil bo`lar g`ildirak.
   

1-boshlovchi: Endi navbat Handasaga.

1. 
   Ixtiyoriy burchakni, u shartta teng bo`ladi, aytingchi bu chiziqning, oti nima bo`ladi.
   
2. 
   O`zi oddiy to`rtburchak, tomonlari teng bari, bir tomon burchaklari, erur tenglikdan nari.
   
3. 
   Shaklidir dum-dumaloq , ko`rsang huddi bo`g`rsoq, agar kessang kesimda, doira bo`lar har choq.
   
4. 
   Tabiy hodisalar, bog`lanishin ko`rsatar, erkli o`zgaruvchisi , goh yolg`iz goh ko`p bo`lar.
   
5. 
   Handasa asosiy, lekin yo`qdir o`lchovi, ikki chiziq kesishgan, yerda yurishar ovi.
   
6. 
   Riyoziyat bo`limi, o`lchaydi yuza jam, tekislik va fazoda, topar kesma hajmini
   
7. 
   O`zi muloyim yumshoq, qalamgadir u jo`ra, xatoni uchratgan chog`, jangga kirar bir yo`la.
   

2-boshlovchi:

Navbat hakamlarga.

1-boshlovchi:

Minglab jonzotlar aro bo`lgandir nasib, Bashar avlodiga oli tafakkur. Mantiqiy fikirlash xissini nasib etgan tabiatga behat tashakkur.

2-boshlovchi:

Tafakkur bo`lmasa netardi bashar ? Qay ahvolda qolib ketardi dunyo?

Mantiq-la bo`lsaydi har ahli bashar, Barkamol holatga yetardi dunyo!

1-boshlovchi:

Endi mantiqiy savollarga oid 3-shartimizga o`tamiz.

2-boshlovchi:

Navbat matematika kamandasiga.

1. 
   Qanday soat bir kunda ikki marta to`g`ri vaqtni ko`rsatadi?
   

Javob: to`xtab qolgan soat.

2. 
   Quyon ikki oyog`ida turganda 5-kg kelsa to`rt oyog`ida tursa necha kg keladi Javob: 5-kg.
   
3. 
   Eng sodda geometrik shakl . Javob: nuqta.
   
4. 
   Qaysi joyda daryolar suvsiz, shaharlar uysiz bo`ladi? Javob: Xaritada.
   
5. 
   19 ga 9 ni qo`shib 19 ni ayiring Javob: 9
   
6. 
   38 ga 28 ni qo`shib 8ni ayiring . Javob: 58
   
7. 
   Choyni qaysi qo`l bilan aralashtirish kerak ? Javob : qoshiq tutgan qo`l bilan
   
8. 
   “Hisob al - Hind” nomli asarni kim yozgan ? Javob : Al – Xorazmiy.
   
9. 
   Qanday sonlar natural sonlar? Javob : Sanashda ishlatiladigan sonlar.
   
10. 
    π ning qiymati nimaga teng ? Javob : 3.14
    

2-boshlovchi:

Navbat Handasa kamandasiga.

1. 
   Bir sandiqda hamma narsa bor lekin bir narsa yo`q savol u nima? Javob: Bo`sh joy
   
2. 
   Matematika tanining otasi kim ? Javob: Al – Xorazmiy
   
3. 
   Ranglar jilosi nima ? Javob : Kamalak.
   
4. 
   3 ta 8 ga , 8 ta 3 ni qo`shsa qancha bo`ladi? Javob: 48
   
5. 
   47 dan 17 ni ayirib ayirmaga 27 ni qo`shing Javob: 57
   
6. 
   Suv tagida qanday tosh bo`lmaydi ? Iavob : Quruq tosh
   
7. 
   Kichkina kulranggina , filga o`xshab ketadi Javob : Sichqon
   
8. 
   Algebra faniga asos solgan olim kim ? Javob: Al – Xorazmiy
   
9. 
   Qanday sonlar tub sonlar deyiladi ? Javob : Faqat birga va o`ziga bo`linadigan sonlar
   
10. 
    Geometriya so`zining ma’nosi nima ? Javob: yerni o`lchash.
    

1-boshlovchi:

Uchinchi shartni baholash uchun navbatni hakamlarga beramiz.

2-boshlovchi:

Endi navbatni 4 - shartga beramiz. 4 - shartimiz masala yechish sharti.

1-boshlovchi :

Bu shartta har ikki komandadan bir ishtirokchi chiqib hakamlar oldidagi kanvertlarga solingan masalalardan birini tanlab masala yachadi.

2-boshlovchi:

Marhamat shartni boshlaymiz .

1-boshlovchi:

4 – shartni baholash uchun hakamlarga navbat beramiz.

2-boshlovchi:

Endi navbat 5- shartga.

1-boshlovchi:

5- shartimiz raqs deb nomlanadi.

2-boshlovchi:

Bu shartta har ikki komanda o`z raqslari bo`yicha ballashadilar.

1-boshlovchi:

Marharmat boshladik.

2-boshlovchi:

Endi navbat 6-shartga.

1-boshlovchi:

6- shartimiz baxribayt deb nomlanadi .

2-boshlovchi:

Bu shartta har ikki komandalar tanlagan alloma haqida tariflar keltirib o`tishadi.

1-boshlovchi:

Allomalarni hakamlar oldidagi kanvertlardan tanlab olishadi.

2-boshlovchi:

Marhamat shartni boshladik.

1-boshlovchi:

shartni baholash uchun hakamlarga yuzlanamiz.

2-boshlovchi:

Jiddiy o`y fikirlardan charchagan onda

Andakkina, hazil zarurdir, joiz

Hazilga moyillik bo`lsa insonda

Asablarga davo bo`lar 100 foiz

1-boshlovchi:

Riyoziy hazildan izlab baimkon

Birlashib o`qiylik uch – to`rt sahifa

Sizlarga aytaylik, boricha imkon

Bilmas hayotidan uch – to`rt sahifa

2-boshlovchi:

Hozirgi 7- shartimiz anglaganinggizdek hazil mutoibaga moil sahna ko`rinishi.

1-boshlovchi:

Bu shartta qomandalar o`z mahoratlarini namoish etadilar. Marhamat matematika qomandasiga navbatni bersak.

2-boshlovchi:

Endi navbat Handasa qomandasiga.

1-boshlovchi:

Shartni baholash uchun hakamlarga yuzlanamiz.

2-boshlovchi:

Endi navbat 8- shartimizga . Bu shart “Harf terish” deb nomlanadi.

1-boshlovchi:

Bu shartda, Plaqatga yozilgan so`z ichidagi harflar yordamida so`z hosil qilish kerak bo`ladi.

2-boshlovchi:

Marhamat shartni boshladik.

1-boshlovchi:

Marhamat hakamlardan qomandalarga qo`yilgan ballarni so`rasak.

2-boshlovchi:

Marhamat navbatni 9- shartga bersak. Bog`langan ko`z bilan shakl chizish sharti.

1-boshlovchi:

har ikki qomandadan 1 ta ishtirokchi chiqib ko`zlari bog`liq holda plaqatga berilgan narsalar nomini, rasmini chizishadi.

2-boshlovchi:

Marhamat shartni boshlaymiz.

1-boshlovchi:

9-shart bo`yicha olgan baholarni hakamlardan bilib olamiz.

2-boshlovchi:

Keyingi 10 - shartimiz raqs deb nomlanadi.

1-boshlovchi:

Bu shartda har ikki guruh tayyorlab kelgan raqslari bo`yicha baholanadilar.

2-boshlovchi:

Shartimizni matematika qomandasi boshlab beradi. Marhamat!

1-boshlovchi:

Endi navbat Handasa qomandasiga. Marhamat!

2-boshlovchi:

Rahmat! Endi raqs bo`yicha olgan baholarni hakamlardan bilib olamiz.

1-boshlovchi:

Endi navbat Matematik latareyaga.

2-boshlovchi:

Bunda hakamlar oldidagi idishdan no`mer tanlaydilar o`tirganlardan kimda shu no`mer chiqsa unga savol beriladi agar bilsa sovg`a bilan tag`dirlanadi.

1-boshlovchi:

Marhamat boshladik.

2-boshlovchi:

11- shartimiz Anagrammalar tuzish deb nomlanadi.

1-boshlovchi:

Har ikki qomandaga plaqatlar beriladi.5 daqiqa vaqt beriladi.

2-boshlovchi:

Marhamat shartni boshladik.

1-boshlovchi:

shartni baholash uchun hakamlarga yuzlanamiz.

2-boshlovchi:

Edni so`nggi 12- shartimiz ko`rgazmalar bellashuvi .Bu shartta har ikki qomanda a’zolari tayyorlab kelgan ko`rgazmalar boyicha bellashadilar.

1-boshlovchi:

Hakamlar shartni baholaguncha 7 “D”- sinf qizlari ishtirokida musiqali chiqishni tomosha qilamiz.

1. 
   Do`stlar meni yozishda Qalam hech uzilmaydi,
   

To`ntarib qo`ysalar ham Qiymatim buzilmaydi. Javob: 8

2. 
   Uch xonali sonlarning eng kichigi bo`laman,
   

Nol yozilsa so`nggimga rosa mingga to`laman. Javob: 100

3. 
   Boshqa songa qanday son, bo`linmay qilar sarson. Javob: tub son.
   
4. 
   Qay son ishlar sanoqda turli el barcha yoqda. Javob: Natural son
   
5. 
   Riyoziyot ilmida eng asosiy tushuncha
   

Goh aniq goh taqribir goh mavhum goh aksincha. Javob: Son

6. 
   Aylanma jismlar hech usiz kun ko`rolmaydi,
   

Qiymatidir taqribiy hech aniq bo`lolmaydi. Javob: π soni

7. 
   O`zi muloyim yumshoq, qalamgadir u jo`ra,
   

xatoni uchratgan chog`, jangga kirar bir yo`la. Javob: O`chirgich.