O`zaro almashuvchanlik asoslari Reja

soddalashtirish mumkin ekan, chunki har bir detal, uzel va h.o.lar almashtirilayotgan vaqtida yangisiga almashtirilar ekan.

Ishlab chiqarishning qanchalik o'zaroalmashinuvchanlikka erishganini uning o'zaroalmashirish koeffitsiyenti Kv bilan aniqlanadi. U O'zaroalmashinuvchi detallar mehnat jarayoni hajmini, mahsulotdagi bar­die detallarni o'zaroalmashtirgandagi mehnat hajmiga nisbati bilan ifodalanadi. Bu koeffitsiyentning qiymati har xil bo'lishi mumkin, ammo uning birga yaqinlashish darajasi ishlab chiqarish korxonasi texnikasi darajasini belgilar ekan.

O'zaroalmashtirishning yana bir ko'rsatgichi uni aralashuvchanlik qobiliyati bo'lib hisoblanadi. Aralashuvchanlik — bu ob'yektlarning murakkab mahsulotlar ichida joylashib, o'z fuktsiyasini bajaribgina qolmasdan jarayonni buzilishiga yo'l qo'ymaslik bilan ifodalanadi. Ob'yekt — bu avtonom blok bo'lib, priborlar yoki murakkab mahsulotga kiruvchi boshqa obektlardir.

Shunday qilib, yig'ish xossasi va teng baholi almashtirishrii bajarish, xohlagan bir tipli detallarni ikkinchi bir boshqa shu tipliga almashtira olish qobiliyati, bir korxonanirig ishlab chiqarish tsexida detallarni tayyorlab, boshqa birida yig'ish arnalini bajarish imkoniyatini beradi, qolaversa ko'p sonli va ko'p nusxali mahsulot ishlab chiqarishni yo'lga qo'yishga olib keladi. Albatta yig'uv vaqtida standart briktiruvchi detallar, tebranish podshipniklari, elektrotexnik, charm va plastmassa mahsulotlari ishlatilishi lozim. Agar shunday o’zaroalmashtirish amalga oshirilsa, detallar va zahira qismlar qo'shimcha ishlovsiz ishlatila olinsa, bu ishlab chiqarish korxonasi o'zaroalmashinuvchan deyiladi.