Өзбекистан республикасы жоқары ҳӘм орта арнаўлы билимлендириў министрлиги бердақ атындағЫ

ӨЗБЕКСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ
ЖОҚАРЫ ҲӘМ ОРТА АРНАЎЛЫ БИЛИМЛЕНДИРИЎ МИНИСТРЛИГИ

ҚАРАҚАЛПАҚ МӘМЛЕКЕТЛИК УНИВЕРСИТЕТИ

ТАРИЙХ ҲӘМ ҲУҚЫҚ ФАКУЛЬТЕТИ

Тарийх хам археология кафедрасы
«Орта Азия нумизматикасы»

пәнинен


УЛЫУМА СОРАУЛАР
(5120300 «тарийх» 2-курс бакалавр талабалары ушын)

Нөкис- 2014
1. Ayyemgi da’wir O’zbekstan ten’geleri.
Tema tariyxtaniwshiligi. Grek-Baktriya ma’mleketi. Tetradraxma, draxma obol. Jergilikli qujilg’anxonoler. Kushan shoxler ten’geleri. Ayyemgi Xorezm, Sug’d ten’geleri.
2. Samaniyler da’wiridagi ten’geler. Tema tariyxtaniwshiligi. Altin ha’m gu’mis ten’ge. Fele. İsmoil İbn Axmad pul reformasi.
3. Numizmatika pa’ni ha’m onin’ waziypaleri. Numizmatika tushinchasi. İ. Ekkel. Sonin’’ ilimnin’ bashqa ilmler menen aloqasi.
4. Ayyemgi Grek ten’geleri. Ellin ma’mleketleri. Gretsiya ten’gelerin da’wirlashtirish. Elektron, gu’mis ten’geler.
5. Ayyemgi Rim ten’geleri Moneta suzi. Denariy, Funt, Untsiya ha’m xakozoler. Reforma. Ten’geler ha’m Rim madaniyatı.
1. Birinshi ten’gelerni oylap tabiw. Ten’geler tili. Avera, revers, ligatura ha’m tushinchaler. Lidiya, Egin.
2. Temuriyler ten’geleri. Ulug’bek reforma. Bulxara qujilg’ani. Temuriyler ten’geleri ma’mleket soltonatin Urganishda muxim derek.
3. O’zbek ma’mleketshiligin erte tariyxin urganishda ayyemgi ten’geler ah’amiyati. Tema tariyxtaniwshiligi. Turk xakonligi. Sosoniyler, Vizantiya, Qitay ten’geleri tasiri. Xorezmnin’ ili ten’geleri
4. Sheybaniler ten’geleri. altin, kumish, mis ten’geleri. Ezuv turleri. Abdullaxan II.
5. Orta a’sir Evropa ten’geleri. Bulyuk Karl Funt, solid, denariy.
1. Arab xolifoligi da’wiridagi O’zbekstan ten’geleri. Dinor, dirxam, fele. Gitrifi, museyati, muxammadi.
2. Ah’omoniyler ten’geleri. Axomoniyler soltanati. Darik, sikl. Axomoniyler ten’geleri ikonografiyasi. Ten’geler awirlig’i.
3. Rossiya ten’geleri. Rus ha’m Vizantiya ten’geleri. Dirxam ten’ge-dengi (XIII-XIV a’sir). Ten’geler ikonografiyası. Moskha’m ten’gelerida «Xorezm» suzi ifodasi.
4. Xorezm, afrig, kardar ten’geleri, S. P. Tolstov, B. İ. Vaynberg. Xorezm afrig soltonati. Azkatsha’mr. Arabler. Abdallax.
5. Parfiya ten’geleri. Parfiya soltanoti. Arshakiyler. Parfiya ten’geleri ikonografiyası. Sh. Pidaev, E.V. Rtveladze. Parfiya shaxonshaxleri ten’geleri.
. Erte orta a’sirdagi Xorezm ten’geleri. Kerder, Afrig, Xorezm otlig’i, Ha’mzamar. Azkotsha’mr Abdallax.
2. Amir Temur ta’repinen qujilg’an qilingan ten’geler. altin, kumish-ten’geler. Mis ten’ge. Yirik ten’geler.
3. Ayyemgi ha’m Orta a’sir Qitay ten’geleri. «Bi»-ten’geler, omon «Bul» ten’geler. Ten’gelerda jaziwlernin’ payda bullishi. Tsin-Shi Xuan-di, ten’geler qiymati.
4. XIII-XIV a’sirda O’zbekstanda muammada bo’lg’an ten’geler.
Chig’otoy ulusi. Samarqand altin ten’geleri. Masudbek, kebek pul isloxoti.
5. Ten’geler payda bo’lg’ancha ayrboshlash vositasi. Pulnin’ beshte muh’im ha’mzifasi: Nara, ayrboshlash, Xazina tuplash, Tulash vositasi ha’m dune»puli»
1. Ayyemgi ha’m Orta a’sir Qitay ten’geleri. «Bi»-ten’geler, omoch «Bul» ten’geler. Ten’gelerda jaziwlernin’ payda bullishi. Tsin-Shi Xuan-di, ten’geler qiymati.
2. XIII-XIV a’sirda O’zbekstanda muammada bo’lg’an ten’geler.
Chig’otoy ulusi. Samarqand altin ten’geleri. Masudbek, kebek pul isloxoti.
3. Ten’geler payda bo’lg’ancha ayrboshlash vositasi. Pulnin’ beshte muh’im ha’mzifasi: Nara, ayrboshlash, Xazina tuplash, Tulash vositasi ha’m dune»puli»
4. Bulxor xudot, Samarqand, Ustrushana, Shash ten’geleri. Ramziler, jaziwler, ha’mzn qiymat.
5. «Gu’mis dag’darisinin’» ten’gelerga tasiri. Mis dirxonler (farg’ona) rusta ten’gesizlik da’wiri. Dag’daristin’ unamsiz’ tasiri.
1. Qoraxaniyler salojukiy, “oznaviyler ten’geleri. Altin-dinor ha’m olerdi’ mayda bullaklerga bullib foydalanish, ten’ge qujilg’an qilgan shah’arler. Ten’gelernin’ o’zbek ma’mleketchiligi tariyxin urganishda ah’amiyati.
2. Xorezm-Jochi ten’geleri. Altin urda ten’geshunasligi. Fedorov-Davıdov B.A. pul, dirxem, dinor tushinshaleri. Anonim ten’geler. Qung’irot sufileri ten’geleri.
3. Jan’a da’wir Evropa ha’m Amerika ten’geleri. Pezo, piastr, daler (İspaniya) taler-doller, tsent-mayda ten’geler (AQSh) lund (pistol) sentim-mis ten’geler, ekyu (Frantsiya), funt sterling, shillin (florin) krona- shilling (Angliya).
4. Grek-Baktriya ten’geleri. Diodot, Evrkradit.
5. Xorezmshoxler ten’geleri saroyleri, Urganch, Bulxoro, Samarqand.
1. Hozirgi da’wir Wzbekiston ten’gelerı. sum, tiyn, qiymatleri.
2. Xorezm-djochi ten’gelerin Urganch Felorov-Davıdov G.A., Masson E.M., Vaynberg B.İ.
3. Moneta suzi. Dekariy, Funt, Untsiya.
4. Xorezmshozler ten’geleri saroyleri, Urganch, Bulxoro, Samarqand.
5. XIII-XIV a’sir anonim ten’geleri. Sufidler jaziwleri. Xijra jilleri.
1. Grek-Baktriya ten’geleri. Diodot, Evrkradit.
2. Dexli Sulonleri ten’geleri. Elektra topilmaleri. E.K.Rtveladze.
3. Dinar, dirxam, Miskyal. Rayl.
4. Masudbeknin’ pul reforma. 1238, 1270 jil.
5. Qora ten’iz bulyi ten’geler Pantikapey. Olviya. Pamti.
1. Moneta regaliyaleri: Numizmatika atinal, moneta dvorı (g’azna), moatentalizm.
2. Shig’is ten’geleri. Abaz, altın, denor, ten’ge, pul, dirxam.
3. Tamaz qazinasi. Chagatay. M.Masson, Xoraz-jochi.
4. Janid ten’geleri. Eski ha’m jan’a ten’geler. 1708-y. Ubaydullax reformasi.
5. Qitay dolleri. YuAN. TsZYaO. TsYaN. Jen minbi.